Szkice do biografii prawników wojskowych Wojska Polskiego, byłych radzieckich wojenjuristów 1. rangi
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 33 Nr 1 (2019), strony: 356-369
Data publikacji: 2019-06-30
Abstrakt
A rtykuł przedstawia losy sześciu prawników wojskowych, Polaków, którzy w latach
trzydziestych XX w. służyli w Armii Czerwonej lub wojskach NKWD, w 1936 r. nadano
im stopień wojenjurista 1. rangi (odpowiadający wówczas randze pułkownika), a następ-
nie wstąpili do Wojska Polskiego. Na podstawie źródeł, pochodzących głównie z archi-
wów rosyjskich, zrekonstruowano kariery tych oficerów w okresie ich służby w siłach
zbrojnych ZSRR. Pozwoliło to na nakreślenie ich portretu zbiorowego. Wszyscy legi-
tymowali się wątpliwym wykształceniem zawodowym, przez wiele lat służyli w orga-
nach związanych z systemem represyjnym państwa radzieckiego oraz byli dyspozycyjni
wobec organów NKWD w czasie wielkiej czystki (1937–1938). Mimo poddania więk-
szości z nich w 1938 r. różnego rodzaju represjom otrzymali rękojmię realizacji w Polsce
polityki zgodnej z interesem ZSRR.