Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Ambasador beznadziejnie słusznej sprawy. Kazimierz Papée w walce o utrzymanie Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1945-1948
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 39 Nr 1 (2022), strony: 313-332
Data publikacji: 2022-12-30
https://doi.org/10.48261/pis223915
PDF
Abstrakt
Niniejszy artykuł stanowi przyczynek do biografii polskiego dyplomaty Kazimierza Papéego (1889–1979), który na krótko przed wybuchem II wojny światowej uzyskał nominację na ambasadora Rzeczypospolitej przy Stolicy Apostolskiej. Swoją misję kontynuował przez następne dziesięciolecia, reprezentując w Watykanie polskie władze emigracyjne. Celem niniejszej pracy jest ukazanie z perspektywy tej barwnej postaci kryzysu w funkcjonowaniu kierowanej przez niej placówki, mającego miejsce w latach 1945–1948, mogącego doprowadzić do jej likwidacji. Wykorzystano w tym celu nie tylko sformułowane przez ambasadora dokumenty urzędowe, lecz także w większości nieopublikowany dotąd dziennik, w którym na bieżąco zapisywał osobiste refleksje. Zrekonstruowana została droga, którą przebył Papée, aby ostatecznie wyjść zwycięsko z kryzysu i kontynuować swoją pracę. Określone zostały czynniki, na które miał wpływ w tym procesie, jak również te, na które wpływu nie miał. Zarysowały się przy tym dwie odrębne fazy tego kryzysu, związane ze zmianami sytuacji międzynarodowej. W tym zakresie istotną cezurę stanowi rok 1947. Od tego momentu zaczęło pojawiać się coraz więcej symptomów dających nadzieję na to, że Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej wraz z jej kierownikiem nie stracą uznania Watykanu.
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w Watykanie 1920–1977
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Spuścizna Kazimierza Papée (1889–1979)
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej
Kornat M., Kazimierz Papée – piętnaście rozmów z papieżem Piusem XII, „Zeszyty Historyczne” 2006, nr 156.
Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 czerwca 1939, Warszawa 1939.
Żaryn J., Stolica Apostolska wobec Polski i Polaków w latach 1944–1958 w świetle materiałów ambasady RP przy Watykanie (Wybór dokumentów), Warszawa 1998.
„Orzeł Biały”, 1945.
Kersten K., Dyplomacja rządu narodowego protestu [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 5: 1939-1945, Warszawa 1999.
Kucharski W., Komuniści i Watykan. Polityka komunistycznej Polski wobec Stolicy Apostolskiej 1945–1974, Warszawa 2019.
Materski W., Proces kształtowania się granic i sojuszy (lipiec 1945 – marzec 1947) [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 6: 1944/1945–1989, red. W. Materski, W. Michowicz, Warszawa 2010.
Michowicz W., Organizacja polskiej służby dyplomatycznej w okresie II wojny światowej [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 5: 1939–1945, red. W. Michowicz, Warszawa 1999.
Pasztor M., Jarosz D., Nie tylko Fiat. Z dziejów stosunków polsko-włoskich 1945–1989, Warszawa 2018.
Pietrzak J., Pełnia prymasostwa. Ostatnie lata prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda (1945–1948), t. 1, Poznań 2009.
Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1939–1945, t. 2, Bydgoszcz 1990.
Samerek P., Zarys historii placówki (1919–1976) [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919–1976. Materiały do studiów nad historią, red. D. Wronikowska, Rzym 2016.
Siwik A., Problem likwidacji ambasady polskiej przy Stolicy Apostolskiej w latach pięćdziesiątych, „Przegląd Polonijny” 2001, R. 27, z. 2.
Tarka K., Emigracyjna dyplomacja: polityka zagraniczna Rządu RP na Uchodźstwie 1945–1990, Warszawa 2003.
Tarka K., Ostatnia ambasada. Rząd RP na uchodźstwie i Watykan po II wojnie światowej, „Ateneum Kapłańskie” 2012, nr 620.
Tarka K., Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie i Watykan po II wojnie światowej (1945–1972) [w:] Sztuka roztropności. Dyplomacja Stolicy Apostolskiej wobec Rzeczypospolitej, Europy i świata w epoce nowożytnej i XX wieku. Zbiór studiów, red. K. Ożóg, R. Skowron, Kraków 2020.
Wronikowska D., Ludzie, siedziby, archiwa [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919–1976. Materiały do studiów nad historią, Rzym 2016.
Wyrwa T., Ambasador Papée o nastrojach w Watykanie w latach 1945–1946, „Zeszyty Historyczne” 1989, nr 87.
Wyrwa T., Likwidacja Ambasady R.P. przy Watykanie w latach 1958 i 1972, „Zeszyty Historyczne” 1990, nr 93.
Zieliński Z., Dyplomacja polska wobec Watykanu w latach 1945–1989 [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 6: 1944/1945–1989, red. W. Materski, W. Michowicz, Warszawa 2010.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945–1950), Warszawa 1997.
Żaryn J., Stolica Apostolska wobec konferencji jałtańskiej a prawa polskie do suwerenności [w:] Jałta. Szkice i polemiki, Warszawa 1996.
Żaryn J., Stolica Apostolska wobec „zimnej wojny” (w pierwszych latach po II wojnie światowej), „Dzieje Najnowsze” 1997, nr 2.
Żukowski P.M., Pracownicy i absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w polskiej służbie zagranicznej, 1918–1945, „Zeszyty Historyczne” 2008, nr 165
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
