Pomoc ukraińskich organizacji społecznych dla jeńców i internowanych ukraińskich z Galicji Wschodniej w polskiej niewoli (1918-1921)
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 39 Nr 1 (2022), strony: 119-137
Data publikacji: 2022-12-30
Abstrakt
W artykule omówione zostały działania ukraińskich organizacji społecznych z Galicji Wschodniej dotyczące niesienia pomocy jeńcom i internowanym ukraińskim z tego regionu, przebywającym w polskich obozach jenieckich w latach 1918–1921. W omawianym okresie osoby przebywające w niewoli znajdowały się w trudnej sytuacji żywieniowo-materialnej, której nie mogły sprostać polskie władze wojskowe. Działania Ukraińskiego Komitetu Obywatelskiego we Lwowie oraz Samarytańskiej Pomocy w Przemyślu stanowiły duże – i często jedyne – wsparcie, które pomagało Ukraińcom przetrwać okres niewoli. Obie organizacje udzielały przede wszystkim pomocy w postaci żywności oraz ubrań; w 1920 r. doszło do tego wypłacanie zapomóg finansowych oraz załatwienie biletów kolejowych dla wracających do domów. Należy szczególnie podkreślić działania kobiet z Przemyśla, świadczących pomoc w obozie w Pikulicach w najcięższym okresie epidemii tyfusu i czerwonki zimą 1919 r.
Bibliografia
Biblioteka Narodowa w Warszawie, Zbiory Towarzystwa Naukowego im. Tarasa Szewczenki
Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie, Komisarz Rządowy ds. PCK
Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie, Oddział IV Sztabu Głównego (NDWP)
Центральний Державний Iсторичний Архів України у Львовi, Генеральный Делегат для Галичини
Центральний Державний Iсторичний Архів України у Львовi, Наукове Товариство ім. Шевченка
Центральний Державний Iсторичний Архів України у Львовi, Український Горожанський Комiтет у Львовi
Державний Архiв Iвано-Франкiвської Областi, Станіславське повітове староство
„Kurier Lwowski” 1920.
„Вперед” 1919–1920.
„Український Голос” 1919–1920.
„Український Прапор” 1930.
Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, oprac. Z. Karpus i W. Rezmer, cz. 1, Toruń 1997.
Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, cz. 2: Choroby zakaźne i walka z nimi (1920- 1922), oprac. Z. Karpus i W. Rezmer, Toruń 1998.
Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, cz. 3: Warunki życia jeńców i internowanych, pod red. Z. Karpusa, W. Rezmera, I. Sribniaka i E. Wiszki, Toruń 2007.
Karpus Z., Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski w latach 1918-1924, Toruń 1997.
Karpus Z., Problem jeńców wojennych i internowanych cywilnych i wojskowych w Polsce w latach 1918-1924 [w:] Polska leży na Zachodzie. Studia z dziejów Polski i Europy dedykowane pani profesor Teresie Kulak, red. W. Wrzesiński, M. Masnyk, K. Kawalec, Toruń 2011.
Węglewicz W., Stosunki sanitarne w obozie dla jeńców i internowanych w Pikulicach na przełomie 1919 i 1920 r. w relacji ukraińskiego ocfiera, „Rocznik Przemyski” 2016, Historia, z. 1.
Węglewicz W., Ucieczki jeńców ze składu Ukraińskiej Armii Halickiej z polskich obozów w latach 1918-1921 [w:] Sztuka przetrwania. Życie codzienne w ekstremalnych warunkach obozowych w XX-XXI wieku, red. Z. Chyra-Rolicz i M. Fałdrowska, Siedlce 2019.
Węglewicz W., Życie jeńców z Ukraińskiej Armii Halickiej w obozie w Pikulicach w świetle czterech źródeł z 1919 i 1920 r., „Rocznik Przemyski” 2017, Historia, z. 1.
Wiszka E., Brześć Litewski. Obozy jeńców i internowanych 1919-1921, Toruń 2010.
Wiszka E., Emigracja ukraińska w Polsce 1920-1939, Toruń 2004.
Колянчук О., Українська військова еміграція у Польщі 1920–1939, Львів 2000.
Моренець В., Армія за друтами, Каменець Подільський 2018.
Срібняк І., Обеззброєна, але нескорена: інтернована Армія УНР у таборах Польщі і Румунії (1921–1924 рр.), Київ 1997.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.