Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Jewish Students in a Piarist Business School in Lida, 1929–1939. School of Religious and National Tolerance
Remembrance and Justice, Vol. 36 No. 2 (2020), pages: 235-254
Publication date: 2020-12-31
https://doi.org/10.48261/PIS203614
PDF (Język Polski)
Abstract
This article presents the history of the business school run by the Piarist Fathers in Lida, which operated in 1929–1939. In the second half of the 1930s, 30 per cent of the students were non-Polish and non-Catholic, predominantly Jewish. The school is a little-known example of tolerance in a Catholic school. The Piarists also made efforts to turn their school into a fully co-educational establishment, an initiative that the Church authorities ultimately found objectionable. The author has already published on the subject (Gimnazjum Handlowe Księży pijarów w Lidzie w latach 1929–1939, jako przykład tolerancji religijnej [The Piarist Fathers’ Business School in Lida in 1929–1939 as an example of religious toleration]), but regrettably the article appeared in a journal with a very limited circulation. This is an expanded and amended version of that article. The article is based on sources from Polish and Lithuanian archives and the memoirs of two former students. The history of that business school, colloquially known as the handlówka [trade school], deserves to be remembered for its innovative teaching methods and the successful coexistence of people of different nationalities and religions.
References
Archiwum Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów w Krakowie (APPZP), Collegium Lidense
Fundacja Ośrodka KARTA, Archiwum Historii Mówionej, Relacja Janiny Durlik, cz. 2
Litewskie Centralne Archiwum Państwowe w Wilnie (LCAP)
Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne (LPAH)
Mały rocznik statystyczny 1939, Warszawa 1939.
Naruszewicz W., Wspomnienia lidzianina, Warszawa 2001.
Statystyka szkolnictwa 1931/32, Warszawa 1933.
Ausz M., Bugajska-Więcławska J., Zarys działalności edukacyjno-wychowawczej zakonu pijarów w Lidzie 1927–39 [w:] Polskie dziedzictwo edukacyjne od XV do XX wieku – ciągłość i zmiana. Zbiór studiów i rozpraw ofiarowanych Profesorowi Lechowi Mokrzyckiemu z okazji Jubileuszu 80 urodzin, red. R. Grzybowski, K. Jakubiak, M. Brodnicki, T. Maliszewski, Gdańsk 2015.
Ausz M., Gimnazjum Handlowe Księży pijarów w Lidzie w latach 1929–1939, jako przykład tolerancji religijnej [w:] Dziecko w historii – w kręgu kultury chrześcijańskiej, red. E.J. Kryńska,
A. Suplicka, U. Wróblewska, Białystok 2017.
Ausz M., Odbudowa polskiej prowincji pijarów. Działalność wychowawczo-edukacyjna pijarów w latach 1773–1918, Lublin 2013.
Bugajska-Więcławska J., Program wychowawczy Szkoły Handlowej i Gimnazjów Księży pijarów w Lidzie [w:] Z historii polskich pijarów. 350-lecie Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów, red. M. Ausz, Kraków 2013.
Kurkowski J., Pijarzy w Werenowie i Lidzie (1735–1845), „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 1997, nr 1.
Miąso J., Kształcenie zawodowe w Drugiej Rzeczpospolitej [w:] Oświata, szkolnictwo i wychowanie w latach II Rzeczypospolitej, red. K. Poznański, Lublin 1991.
Miąso J., Szkoły zawodowe w Polsce w latach 1918–1939. Ich rozwój, organizacja i funkcje społeczne, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce 1917–1977, Warszawa 1978.
Picanoyl L., Brevis conspectus historico-statisticus ordinis scholarum piarum, Romae 1932.
Pitala A., Przyczynki do dziejów polskiej prowincji pijarów 1642–1992, Kraków 1993.
Szulc W., Spory Akademii Wileńskiej z pijarami o wyłączne prawo na szkoły 1723–1753, „Ateneum Wileńskie” 1939, z. 1.
Zasztowt L., Kresy 1832–1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1997.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
