Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Charity Commission of the Polish Episcopate during Martial Law as the Main Distributor of Foreign Humanitarian Aid. The Example of Katowice Province.
Remembrance and Justice, Vol. 40 No. 2 (2022), pages: 508-525
Publication date: 2023-06-23
https://doi.org/10.48261/pis224025
PDF (Język Polski)
Abstract
Following the imposition of martial law in Poland, societies from 24 countries around the world got involved in the relief effort. For foreign donors, the Catholic Church, which carried out its charitable activities through the Charity Commission of the Polish Episcopate, was a trustworthy institution. The aim of this article is to answer several questions: how did the Charity Commission of the Polish Episcopate manage the distribution of donations intended for the Katowice province? What was the scale of foreign aid provided to the people of the province? Finally, what were the reactions of the beneficiaries to the support received? The choice of the Katowice province was determined by its population and the fact that Katowice was the seat of the Charity Commission of the Polish Episcopate. In 1982, the Diocese of Katowice received nearly 21,000 tonnes of goods to distribute those in need; a year later, it was nearly 7,000 tonnes. Due to a lack of documentation, it is not known how many donations were made exclusively to residents of the Dąbrowa Basin and the Gliwice region. The basic charitable work unit was the so-called Parish Charity Teams. The opportunity to supplement the information on people in need was provided by the 1981/1982 traditional round of visits to parishioners. The attitudes of the beneficiaries of foreign aid varied widely, ranging from gratitude and embarrassment to demanding attitudes and dissatisfaction with the support received.
References
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, Komisja Charytatywna Episkopatu Polski.
Archiwum Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Przyjmowanie i rozdział darów z zagranicy.
Centralne Archiwum Wojskowe, Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego.
„Dziennik Zachodni” 1981.
„Gość Niedzielny” 1980–1983.
„Tygodnik Powszechny” 1982.
„Przekrój” 1982.
„Wiadomości Charytatywne” 1981–1983.
Kościół Robotników. Kronika Kościoła pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Jastrzębiu-Zdroju 1974–1988. Wydano z okazji jubileuszu 60-lecia kapłaństwa i 40-lecia posługi duszpasterskiej w Jastrzębiu-Zdroju ks. Bernarda Czerneckiego, Jastrzębie-Zdrój 2014.
Kościół w stanie wojennym. Wybór dokumentów z Archiwum Akt Nowych, oprac. T. Krawczak, C. Wilanowski, Warszawa 2008.
Kronika Parafii św. Jerzego w Łabędach (fragmenty), oprac. ks. P. Górecki [w:] Łabędy. Dzieje miejscowości i parafii, red. ks. A. Hanich, S. Rosenbaum, B. Tracz, ks. P. Górecki, Gliwice-Łabędy 2017.
Misja UNRRA w Polsce. Raport zamknięcia (1945–1949), wprowadzenie i red. J.Z. Sawicki, Lublin 2017.
Raina P., Stan wojenny w zapiskach arcybiskupa Dąbrowskiego, Warszawa 2006.
Rodowicz W., Komitet na Piwnej: fakty, dokumenty, wspomnienia, Warszawa 1994.
Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981–1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.
Nowak C., „Biskupi Komitet Pomocy w Katowicach (1982–1989)”, praca magisterska napisana pod kierunkiem ks. dr. hab. J. Krętosza, Wydział Teologii KUL, 2000 r.
Cöllen B., Pomoc niemieckiego Caritasu [w:] Pomoc dla Polski. Zostali przemytnikami dla Polaków / Polenhilfe. Als Schmugller für Polen unterwegs, red. B. Cöllen, B. Dudka, K. Ruchniewicz, Dresden–Wrocław 2011.
Frybes M., Społeczne reakcje Zachodu na fenomen „Solidarności” i rola emigracyjnych struktur Związku 1980–1989 [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński i G. Waligóra, Warszawa 2010.
Jurkiewicz J., Solidarni z „Solidarnością”. Wsparcie dla „Solidarności” śląsko-dąbrowskiej w latach 1981–1989, Katowice 2017.
Klein S., Golombek E., Parafia św. Walentego w Chechle. Zarys dziejów i współczesność, Chechło 2002.
Kreihs G., Dobro ukryte w archiwach. Akcja dobroczynna Kościoła katolickiego w czasie kryzysu gospodarczego i politycznego w Polsce lat 1980–1990, Katowice 2004.
Laskiewicz B., Działalność Fundacji Pomocy Medycznej dla Polski (Medical Aid for Poland Found) 1981–2009 [w:] Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981–1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.
Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019.
Myszor J., Pomoc uwięzionym i internowanym w diecezji katowickiej w okresie stanu wojennego 1981–1983 [w:] Kościół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W.J. Wysocki, Warszawa 2004.
Pick D., Ponad żelazną kurtyną. Kontakty społeczne między PRL i RFN w okresie détente i stanu wojennego, Warszawa 2016.
Pleskot P., Kłopotliwa Panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013.
Sobańska B., Sobański A., Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1989, nr 22.
Szarek J., Zachód wobec stanu wojennego [w:] Droga do niepodległości. Solidarność 1980–2005, Warszawa 2005.
Trąba M., Kościół katolicki w Zagłębiu Dąbrowskim 1945–1989. Wspólnota religijna w rzeczywistości regionu miejsko-przemysłowego, Katowice–Kraków 2021.
Wilczok K., Opór społeczny w Chorzowie w ostatniej dekadzie PRL (1980–1989), Katowice 2015.
Wróbel J., Polonia chicagowska w dobie „Solidarności” 1980–1989, Łódź 2012.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce 1944–1989, Warszawa 2003.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Katarzyna Wilczok, Outline of the Foreign Activity of the First Solidarity in the Light of Polish Documents , Remembrance and Justice: Vol. 35 No. 1 (2020)
- Katarzyna Wilczok, The Participation of the “Solidarity” Trade Union in the Drafting of the New Trade Union Act in 1980–1981 , Remembrance and Justice: Vol. 31 No. 1 (2018)
