Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948-1968. Zarys problemu na przykładzie Politrchniki Warszawskiej

Piotr Ośko

Vol. 27 No. 1 (2016)

ISSN:

1427-7476

Section: Studia

Behind the facade. University Committee in the Polish United Workers' Party structure and its impact on personnel policy in the years 1948-1968. Outline of the problem on the example of Warsaw University of Technology

Piotr Ośko

IPN Wrocław

Remembrance and Justice, Vol. 27 No. 1 (2016), pages: 69-110

Publication date: 2016-03-30

PDF (Język Polski)

Abstract

The article concerns two main issues of the history of former Polish United Worker’s Party in a period of 1948-1968. First is the structural positioning of the academic communist cell at the Warsaw University of Technology. The Author tries to figure out, how independent it was, from it’s higher authorities of Central and Warsaw Committees. The second issue taken under consideration, is how big was their impact on the human resource policy? The answer seems not to be that obvious. From the formal point of view, the Communist Party at the basic level (like those at an University) was granted very little power. Almost every decision had to be consulted with the higher authorities. On the other hand, the latter, could have had an limited chance to embrace such a wide field. We may then come to the conclusion, that sometimes University Committees actually were making independent decisions. They were also considered being able to speed the things up – from the accommodation and everyday living problems – to an academic degree promotion. Both – the organizational and actual status of the members of Polish United Worker’s Party, was firmly affected by main political background. In late fifties, as a result of de-Stalinization, the polish academic society gained a limited autonomy. This has resulted in the weakening of the Communist Party structures operating in this environment. When the autonomy was legally halted and then backed in 1968 r., there was a good opportunity to rebuild the status of the communist University Agenda.

Keywords

PZPR Politechnika Warszawska Komitet Uczelniany PZPR polityka kadrowa nomenklatura kadr PRL szkolnictwo wyższe Polish United Workers' Party Warsaw University of Technology Polish United Worker's Party University Committe personnel policy the nomenclature of People's Republic of Poland cadres higher education

References

Connelly John, Zniewolony Uniwersytet. Sowietyzacja szkolnictwa wyższego w Niemczech Wschodnich, Czechach i Polsce 1945-1956, Warszawa 2014

Dymek Benon, Geneza i działalność PZPR (1948-1954), Warszawa 1988

Dymek Benon, PZPR 1948-1954, Warszawa 1989

Dymek Benon, Z dziejów PZPR w latch 1956-1970, Warszawa 1987

Gałaszewska-Chilczuk Dorota, „Wrogie Uniwersytety”. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1969), Warszawa 2013.

Gałaszewska-Chilczuk Dorota, Jacek Witold Wołoszyn, Od przedszkolaka do studenta, Kryteria selekcji społecznej i politycznej w edukacji lat 1947-1956, Lublin 2012

Herczyński Ryszard, Spętana nauka. Opozycja intelektualna w Polsce w latach 1945-1970, Warszawa 2008

Hübner Piotr, Polityka naukowa w Polsce w latach 1944-1953. Geneza Systemu, t.1, t.2, Wrocław 1992

Janowski Włodzimierz, Kochański Aleksander, Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948-1990, Warszawa 2000

Kozik Zenobiusz, PZPR w latach 1954-1957. Szkic historyczny, Warszawa 1982

Kruszyński Marcin, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w latach 1944-1989. Zarys dziejów uczelni w warunkach PRL, Lublin 2015

Magier Dariusz, System biurokratyczny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w województwie bialskopodlaskim w latach 1975-1990, Siedlce 2012

Materiały do historii Warszawskiej Organizacji Partyjnej, Warszawa 1986

Politechnika Poznańska i wcześniejsze uczelnie techniczne w Poznaniu, red. Władysława Dembecka, Poznań 1976

Suleja Teresa, Uniwersytet Wrocławski w okresie centralizmu stalinowskiego 1950-1955, Wrocław 1995

Szczepański Jan, Problemy i perspektywy szkolnictwa wyższego w Polsce, Warszawa 1969

Szumiło Mirosław, Roman Zambrowski 1909-1977, Warszawa 2014

Tymiński Maciej, Partyjni agenci. Analiza instytucjonalna działalności lokalnych instancji PZPR w przemyśle (1949-1955), Warszawa 2011

Tymiński Maciej, PZPR i przedsiębiorstwo, nadzór partyjny nad zakładami przemysłowymi 1956-1970, Warszawa 2001.

Wacławek Juliusz, Podstawowa organizacja PZPR, Warszawa 1976.

Wierzbicki Marek, Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. Studium z dziejów stalinowksiej organizacji młodzieżowej, Warszawa 2006

Boboli Andrzej, Drugi po Komitecie Centralnym. Komitet Warszawski PZPR 1975-1989 [w:] Władza w PRL ludzie i mechanizmy, red. Konrad Rokicki, Robert Spałek, Warszawa 2011

Dudek Antoni, Funkcjonowanie systemu nomenklatury kadr PZPR na szczeblu wojewódzkim (1948-1980). Przykład Krakowa [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001

Friszke Andrzej, Próba portretu zbiorowego aparatu partyjnego, [w:] PZPR jako machina władzy, red. Dariusz Stola i Krzysztof Persak, Warszawa 2012

Gałaszewska-Chilczuk Dorota, Miejsce partii komunistycznej na „czerwonym” Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w latach 1944-1989 [w:] Pamięć i Sprawiedliwość nr 2 (13) 2008, s. 261-281

Gałaszewska-Chilczuk Dorota, Rektorzy Politechniki Warszawskiej w latach 1980-1989. Między PZPR a solidarnościową i studencką opozycją [w:] Polskie Uczelnie w latach osiemdziesiątych. Studia, red. T.Gąsowski, Warszawa 2015, s. 164-200.

Kruszyński Marcin, Eugeniusz Hetman – sekretarz Komitetu Uczelnianego PZPR Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej [w:] Partia Komunistyczna w Polsce. Struktury-ludzie-dokumentacja, red. Dariusz Magier, Radzyń Podlaski 2012

Magier Dariusz, System nomenklaturowy partii komunistycznych [w:] Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. 3 cz. 2, Radzyń Podlaski 2010

Mania Elżbieta, Znacznie POP PZPR w procesie sowietyzacji uczelni (1948-1956). Przypadek Uniwersytetu Poznańskiego [w:] Letnia Szkoła Historii Najnowszej, red. Przemysław Gasztold-Seń i Łukasz Kamiński, Warszawa 2012, s. 19-30

Tymiński Maciej, Nomenklatura regionalna: działanie systemu na poziomie lokalnym (1950-1970), [w:] PZPR jako machina władzy, red. Dariusz Stola i Krzysztof Persak, Warszawa 2012

Dymek Benon, Pracownicy etatowi PZPR 1948-1954, Z pola walki 1983 nr 3-4, s. 73-106

Edward Warchałowski, red. Czesław Kamela, opr. S. Walczak, Warszawa 1963;

Edward Warchałowski, uczony-pedagog-działacz, opr. S. Walczak, 1968.

Glass Andrzej, Bukowski Jerzy [w:] Słownik biograficzny techników polskich, t. 6, Warszawa 1995

Kawecki Wiesław, Przyczynek do historii Politechniki Warszawskiej w latach 1965-1985 [w:] Zeszyty Historyczne PW nr 7, Warszawa 2000

Kosiński Krzysztof, „Religianctwo”. Napięcie między ideologią, a religią w świadomości członków i działaczy PZPR [w:] Polska 1944/1945-1989. Studia i materiały, t. 12, Warszawa 2014.

Kruszyński Marcin, Trudne życiorysy lubelskich uczonych-przyczynek do biografii Aleksandra Kierka [w:] Pamięć i Sprawiedliwość nr 2 (20) 2012, s. 281-301

Lech Dzikiewicz, Polityczna rola POP w instytucjach, Polityka, 1959 nr 7, s. 2

Maksiejewski Janusz Lechosław, Janusz Lech Jakubowski [w:] Nauka Polska, nr 2 (44), 1963, s. 53-57

Serczyk Jerzy, Uniwersytety polskie w czasach stalinowskich (esej wspomnieniowy) [w:] Czasy Nowożytne, 1999, t. 6 s. 229-248

Siemińska-Lewandowska Anna, Wojciech Radomski, Prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Grabowski [w:] Inżynieria Morska i Geotechnika nr. 3 (2010), s. 466-467

Zaleski Jan, Edward Warchałowski [w zbiorze] Sylwetki Profesorów Politechniki Warszawskiej, nr 33, Warszawa 1985

Citation rules

Ośko, P. (2016). Behind the facade. University Committee in the Polish United Workers’ Party structure and its impact on personnel policy in the years 1948-1968. Outline of the problem on the example of Warsaw University of Technology. Remembrance and Justice, 27(1), 69–110. Retrieved from https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/191

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it

Vol. 27 No. 1 (2016)

ISSN:

1427-7476

Data publikacji:
2016-06-30

Dział: Studia