Protegowani Jakuba Bermana jako przykład klientelizmu i nepotyzmu w elicie władzy PRL.

Mirosław Szumiło

Vol. 34 No. 2 (2019)

ISSN:

1427-7476

Section: Varia

People Protected by Jakub Berman as an Example of Clientelism and Nepotism in the Power Elite of the Polish People᾽s Republic

Mirosław Szumiło

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Remembrance and Justice, Vol. 34 No. 2 (2019), pages: 456-477

Publication date: 2019-12-30

PDF (Język Polski)

Abstract

The creation of clientelist networks and nepotism in the power elite of the Polish People’s Republic have not been subjects of separate studies. They are usually hard to spot in documentation. Examples of the functioning of clientelism and nepotism include the group of proteges of number 2 in the hierarchy of the authorities of the Stalinist era, Jakub Berman (his friends, relatives and those of kin). The preserved Polish and Soviet documents, as well as stories of the members of the communist elite, point to Berman’s main role in the staff policy of the Polish United Workers’ Party and to the functioning of a group of his friends and family members positioned in various structures of power in Poland. In the Soviet documents, Berman was accused of preferring “people of non-Polish nationality”, a euphemism for people of Jewish origin. Specific examples were provided of people from the central party apparatus (heads of departments of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party), the Ministry of Foreign Affairs and the propaganda front (the Polish Radio and central press bodies). The example, presented in the article, of the network of personal connections created by Jakub Berman and his friends and relatives was certainly not an isolated case. This requires detailed studies, using stories and information dispersed throughout various sources.

Keywords

elita władzy • klientelizm • PRL • Jakub Berman power elite • clientelism • the Polish People‘s Republic • Jakub Berman

References

Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Warszawa 2003.

Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P. Muraszko, A.F. Noskowa, A. Paczkowski, K. Persak, Warszawa 2000.

Sowietskij faktor w Wostocznoj Jewropie (1944–1953). Dokumienty, red. T. Wołokitina, t. 2: 1949–1953, Moskwa 2002.

Torańska T., Oni, Warszawa 2004.

Tychowa L., Romanowski A., Tak, jestem córką Jakuba Bermana, Kraków 2016.

Warhaftig Z., Refugee and Survivor. Rescue Efforts During the Holocaust, Jerusalem 1988.

Aleksiun N., Ruch syjonistyczny wobec systemu rządów w Polsce w latach 1944–1949 [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001.

Cenckiewicz S., Polscy agenci Moskwy w USA, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2006, nr 3–4.

Dąbek K., PZPR. Retrospektywny portret własny, Warszawa 2006.

Janowski W., Kochański A., Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948–1990, Warszawa 2000.

Mączak A., Nierówna przyjaźń. Układy klientalne w perspektywie historycznej, Wrocław 2003.

Myśliński J., Mikrofon i polityka. Z dziejów radiofonii polskiej 1944–1960, Warszawa 1990.

Paczkowski A., Zalecono towarzyszowi Bierutowi, „Polityka” 2002, nr 37.

Rigby T.H., Early Provincial Cliques and the Rise of Stalin, „Soviet Studies” 1981, nr 33.

Shore M., Children of the Revolution: Communism, Zionism and the Berman Brothers, „Jewish Social Studies” 2004, vol. 10.

Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 2, red. F. Tych, Warszawa 1987.

Sobor-Świderska A., Jakub Berman. Biografia komunisty, Warszawa 2009.

Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom, Warszawa 2014.

Szaynok B., Z historią i Moskwą w tle. Polska a Izrael 1944–1968, Warszawa 2007.

Szumiło M., Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce, „Res Historica” 2018, nr 45.

Szyc S., Polscy ambasadorowie w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej w latach 1950–1963 [w:] Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło i M. Żukowski, Warszawa–Lublin 2015.

Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 2009.

Wicenty D., Zgniłe jabłka, zepsute skrzynki i złe powietrze. Dysfunkcje w Służbie Bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, Gdańsk–Warszawa 2018.

Willerton J.P., Clientelism in the Soviet Union: An Initial Examination, „Studies in Comparative Communism” 1979, nr 12.

Wroński M., Zagadka śmierci profesora Mariana Grzybowskiego, wyd. II, Warszawa 2007.

Most read articles by the same author(s)

Rafał Łatka, Mirosław Szumiło, Od Redakcji , Remembrance and Justice: Vol. 37 No. 1 (2021)
Mirosław Szumiło, Conflicts in PZPR leadership in the light of Soviet documentation from 1969. Contribution to genesis of the fall of Gomułka’s party , Remembrance and Justice: Vol. 30 No. 2 (2017)
Rafał Łatka, Mirosław Szumiło, Editorial , Remembrance and Justice: Vol. 36 No. 2 (2020)
Mirosław Szumiło, [Recenzje] Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, t. 1–4, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010 , Remembrance and Justice: Vol. 20 No. 2 (2012)
Mirosław Szumiło, Biografický slovník vedoucích funkcionářů KSČ (1921–1989) [Biographical Dictionary of a Leading Communist Party of Czechoslovakia Functionaries ], vol. 1: A–K, vol. 2: L–Z, ed. Petr Anev, Matěj Bílý, Nakladatelství Academia, Ústav pro studium totalitních , Remembrance and Justice: Vol. 36 No. 2 (2020)
Mirosław Szumiło, “Judeo-Communism” in the Power Apparatus of “People’s Poland”. Myth or Reality? , Remembrance and Justice: Vol. 32 No. 2 (2018)
Mirosław Szumiło, The PUWP leadership in the years 1986–1990: A sketch for a portrait , Remembrance and Justice: Vol. 18 No. 2 (2011)

Citation rules

Szumiło, M. (2019). People Protected by Jakub Berman as an Example of Clientelism and Nepotism in the Power Elite of the Polish People᾽s Republic. Remembrance and Justice, 34(2), 456–477. Retrieved from https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/17

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it

Vol. 34 No. 2 (2019)

ISSN:

1427-7476

Data publikacji:
2019-12-30

Dział: Varia