Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
The Concentration Camp Correspondence Between Witold and Łucja Nełkowski in Light of the Documents of the Archive of the Stutthof Museum
Lucyna Sadzikowska
https://orcid.org/0000-0002-5509-4513
Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego
Danuta Drywa
https://orcid.org/0000-0002-2554-5539
Muzeum Stutthof w Sztutowie
Remembrance and Justice, Vol. 37 No. 1 (2021), pages: 559-586
Publication date: 2021-06-30
https://doi.org/10.48261/pis213726
PDF (Język Polski)
Abstract
The Archive of the Stutthof Museum contains the hitherto unpublished concentration camp correspondence of Witold Nełkowski, one of thousands of victims of the campaign of extermination of the Polish elites and all members of Polish society who were a danger to the policies of the Third Reich that began in Pomerania and the Danzig region after the outbreak of the war on September 1, 1939. The letters that Witold Nełkowski sent to his wife were mailed from Pröbbernau, a subcamp of Stutthof. The preserved correspondence demonstrates that his wife Łucja Nełkowska looked for her husband in the fall of 1940 in other concentration camps as well (KL Dachau and KLMauthausen-Gusen). These edited letters are the basis for this article. This text is an attempt at a synthetic presentation of the camp epistolography of the Nełkowskis, which is a kind of document of concentration camp life that presents an individual perspective, which is fundamental in the humanities. Sources such as the letters of concentration camp inmates are within the category of personal documents and thus enrich studies of the Second World War.
References
Jestem zdrów i czuję się dobrze… Oświęcimskie listy Mariana Henryka Serejskiego, oprac. K. Serejska Olszer, Oświęcim 2007.
Kachel J., Listy z Buchenwaldu, do druku przyg. i wstępem opatrzył M. Lis, Opole 1988.
Listy z Dachau. Gustaw Morcinek do siostry Teresy Morcinek, wstęp i oprac. K. Heska-Kwaśniewicz, L. Sadzikowska, tłum. M. Szalonek, Katowice 2016.
Listy z Majdanka. Obóz koncentracyjny w świetle grypsów. Katalog wystawy, oprac. D. Olesiuk, Lublin 2010.
Morcinek G., Listy spod morwy (Sachsenhausen-Dachau), Katowice 1946.
Morcinek G., Listy z mojego Rzymu, Katowice 1947.
Musioł T., Listy z Dachau, Opole 1984.
Myszor J., Listy ks. Józefa Czempiela z obozów koncentracyjnych Mauthausen - Gusen i Dachau (1940-1942). Edycja tekstów źródłowych i komentarz, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1992-1993, t. 25/26.
Perkowski H., Przeżyć każdy dzień. Wspomnienia obozowe 1944-1945, red. nauk. P. Sobieszczak, Łapy 2014.
Radziwiłł K.M., Pamiętniki. Od feudalizmu do socjalizmu bezpośrednio. Listy z Majdanka II 1942 - IV 1944, Białystok 2008.
Waśniewski Z., Kocham! Przez kraty. Listy więzienne i obozowe, przedmowa, oprac. i przypisy R. Czyżyk, Chełm 2016.
Żyłem krótko, lecz cel swój osiągnąłem. Ks. Jan Macha (1914-1942), wprowadzenie i red. D. Bednarski, Katowice 2014.
Całek A., Nowa teoria listu, Kraków 2019.
Ciechanowski K., Chrzanowski B., Drywa D., Ferenc E., Gąsiorowski A., Gliński M., Grabowska J., Grot E., Orski M., Steyer D., Steyer K., Stutthof - hitlerowski obóz koncentracyjny, Warszawa 1988.
Danielewicz G., W kręgu Polonii gdańskiej, Gdańsk 1996.
Domagała J., Ci, którzy przeszli przez Dachau, Warszawa 1957.
Drywa D., Säuberungsaktion na Pomorzu Gdańskim w świetle dokumentów KL Stutthof (1939- 1942), Gdańsk 2015.
Frankl V.E., Człowiek w poszukiwaniu sensu. Głos nadziei z otchłani Holokaustu, tłum. A. Wolnicka, Warszawa 2018.
Gliński M., Organizacja obozu koncentracyjnego Stutthof (1 września 1939 - 9 maja 1945), „Stutthof. Zeszyty Muzeum” (Wrocław-Gdańsk) 1979, nr 3.
Grabowska-Chałka J., Przewodnik. Informator historyczny, Gdańsk-Sztutowo 2004.
Grot E., Obóz Stutthof, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=OBÓZ_STUTTHOF, dostęp 21 IX 2020 r.
Grot E., Victoriaschule, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=VICTORIASCHULE, dostęp 28 IX 2020 r.
Jasiński J., Historia Królewca. Szkice z XIII-XX stulecia, Olsztyn 1994.
Jezierska M.E., Straceni w obozie Stutthof, „Stutthof. Zeszyty Muzeum” 1987, nr 7.
Klistała J., Żołnierze rybnickiego ZWZ/AK, POP, PTOP w obozach koncentracyjnych: AuschwitzBirkenau, Mauthausen, Gusen, Dachau, Ravensbrück, Buchenwald, Majdanek, Oranienburg, Sachsenhausen, Flossenbürg… i innych, Bielsko-Biała 2008.
Mrowiec A., Ślązacy zamęczeni w Dachau, Katowice 1970.
Musioł T., Dachau 1933-1945, Katowice 1968.
Niekrasz J., Z dziejów AK na Śląsku, Katowice 1993.
Nowe nabytki w zbiorach muzeum Stutthof w Sztutowie w roku 1985, „Stutthof. Zeszyty Muzeum” [Wrocław-Łódź] 1987, nr 8, http://stutthof.org/projekty/zeszyty/8/5.pdf, dostęp 24 IX 2020 r.
Orski M., Filie obozu koncentracyjnego Stutthof w latach 1939-1945, Gdańsk 2004.
Redakcja Encyklopedii Gdańska, Bankowość, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=BANKO WO%C5%9A%C4%86, dostęp 6 X 2020 r.
Rybicka E., Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistologracfiznego, „Teksty Drugie” 2004, nr 4 (88).
Sadzikowska L., Listy z lagrów i więzień. 1939-1945. Wybrane zagadnienia, Katowice 2019.
Skwarczyńska S., Wokół teatru i literatury. Studia i szkice. Warszawa 1970.
Szymański W., Michalczonek M., Dyrekcja kolei, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title= DYREKCJA_KOLEI, dostęp 27 IX 2020 r.
Teoria opanowywania trwogi. Dyskurs w literaturze amerykańskiej, red. i tłum. M. Rusaczyk, Warszawa 2008.
„Zawsze wierni Polsce!”, http://zawszewierni.stutthof.org/artykuly/witold-nelkowski-alfons-garyantesiewicz-edmund-bellwon/, dostęp 21 IX 2020 r.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Lucyna Sadzikowska, Andrzej Linert, Jerzego Adama Brandhubera obrazy Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2021, 208 s. , Remembrance and Justice: Vol. 40 No. 2 (2022)
