Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
The Polish Government-in-Exile in the German, Polish-language Daily Press of the General Government
Wojciech Grott
https://orcid.org/0000-0002-8276-6354
Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego
Remembrance and Justice, Vol. 39 No. 1 (2022), pages: 249-268
Publication date: 2022-12-30
https://doi.org/10.48261/pis223912
PDF (Język Polski)
Abstract
The German press in Polish, the so-called “gadzinówka”, was an important source of information for Polish society in the General Government during the Second World War. It dealt with, among other things, matters concerning Polish statehood, including the authorities of the Republic emerging in exile and the battles of Polish soldiers on the
Western Front. This text aims to provide an overview of the scope, narrative style and objectives of the journalism depicting the activities of the Polish government-in-exile
and the Polish Armed Forces during the Second World War, appearing in German daily press published in Polish. The primary source base are major daily newspapers: “Goniec
Krakowski” (Cracow Courier) and “Nowy Kurier Warszawski” (New Courier of Warsaw).
The newspapers in question reported, for example, on the current activities of the government-in-exile, the death of General Władysław Sikorski, and conflicts both with the
British and the Soviets as well as within the Polish government. The publication of these texts was not dictated by a concern to reliably satisfy the hunger for information of the Polish public in the General Government, but it related to the objectives of German propaganda which sought to influence Poles through “gadzinówka” in order to convince them of the hopelessness of the Polish cause and, by extension, the futility of resisting the occupying German authorities. This type of narrative about the government-in-exile was featured in the German press in Polish throughout the entirety World War II.
Keywords
prasa gadzinowa • propaganda • rząd emigracyjny • Władysław Sikorski • II wojna światowa • okupacja • Generalne Gubernatorstwo • Polskie Siły Zbrojne Reptilian press • propaganda • gouvernement-in-exile • Władysław Sikorski • World War II • occupation • General Government • Polish Armed Forces
References
„Dziennik Radomski”.
„Goniec Krakowski”.
„Kurier Częstochowski”.
„Kurier Kielecki”.
„Kurjer Radomski”.
„Nowy Głos Lubelski”.
„Nowy Kurier Warszawski”.
Borkowski H., Zdradzeni i zaprzedani. Jak oszukano naród polski. Rewelacje w świetle faktów i dokumentów, Warszawa 1940.
Goebbels J., Dzienniki, t. 3, tłum. E.C. Król, Warszawa 2014.
Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, t. 3: (lipiec 1943 – luty 1944), Warszawa 1963.
Matuszewski I., Nie ma wolności bez wielkości. Pisma wybrane, t. 1: 1912–1942, wybór, wprowadzenie i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
Matuszewski I., O Polskę całą, wielką i wolną. Pisma wybrane, t. 2: 1943–1946, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
Sündermann H., Tagesparolen. Deutsche Pressweisungen 1939–1945. Hitlers propaganda und Kriegsführung, Leoni am Starnberger See 1973
Cytowska E., Szkice z dziejów prasy pod okupacją niemiecką (1939–1945), Warszawa–Łódź 1986.
Dobroszycki L., Reptile jorunalism. The official Polish-Language press under the Nazis, 1939–1945, Yale University 1994.
Dobroszycki L., Założenia i organizacja prasy niemieckiej w języku polskim w tzw. Generalnej Guberni w latach 1939–1945 w świetle dokumentów, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1967, nr 1.
Duraczyński E., ZSRR wobec projektów konfederacji polsko-czechosłowackiej (1940–1943), „Dzieje Najnowsze” 1997, nr 3.
Głowiński T., O nowy porządek europejski. Ewolucja hitlerowskiej propagandy politycznej wobec Polaków w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945, Wrocław 2000.
Góra B., Woźniakowski K., Bibliografia jawnych druków polskojęzycznych Generalnego Gubernatorstwa 1939–1945, Kraków 2008.
Grott W., Katastrofa na Gibraltarze w ujęciu niemieckiej, polskojęzycznej prasy codziennej Generalnego Gubernatorstwa, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2022, t. XXV, z. 65 (1).
Jockheck L., Propaganda im Generalgouvernement. Die NS-Besatzungspresse für Deutsche und Polen 1939–1945, Osnabrück 2006.
Johnsson P., Zbrodnia Stalina w Katyniu i jej następstwa od roku 1940 do dziś, Warszawa 2018.
Kamiński M.K., Edvard Beneš kontra gen. Władysław Sikorski: polityka władz czechosłowackich na emigracji wobec rządu polskiego na uchodźstwie 1939–1943, Warszawa 2005.
Kolendo I.T., Unia polsko-czechosłowacka. Projekt z lat 1940–1943. Ukochane dziecko premiera gen. Władysława Sikorskiego, Łódź 2015.
Kołtunowski P., Prasowy aparat propagandowy III Rzeszy i GG, „Zeszyty Prasoznawcze” 1987, nr 1.
Król E.C., Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919–1945, Warszawa 2006.
Król E.C., Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919–1945, Warszawa 1999.
McGilvray E., Polski rząd na uchodźstwie, tłum. Z. Kaleta, Warszawa 2011.
Napora M., Gadzinowe narracje. Mechanizmy i strategie kreowania propagandowego obrazu świata w „Dzienniku Radomskim” 1940–1944, Warszawa 2017.
Piątkowski S., Okupacja i propaganda. Dystrykt radomski Generalnego Gubernatorstwa w publicystyce polskojęzycznej prasy niemieckiej (1939–1945), Lublin–Radom 2013.
Piątkowski S., Zbrodnia katyńska i jej konteksty w publicystyce polskojęzycznych dzienników niemieckich Generalnego Gubernatorstwa z lat 1943–1945 [w:] Polska pod okupacją 1939–1945, t. 3, Warszawa 2019.
Pośpieszalski K.M., Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce, cz. 2: Generalne Gubernatorstwo, Poznań 1958.
Rećko J., Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Pierwszy ułan II Rzeczypospolitej, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 1.
Sobczak J., Polska w propagandzie i polityce III Rzeszy w latach 1939–1945, Poznań 1988.
Szarota T., Jawne wydawnictwa i prasa w okupowanej Warszawie, „Warszawa lat wojny okupacji” 1972, z. 2.
Urban T., Katyń. Zbrodnia i walka propagandowa wielkich mocarstw, Warszawa 2019.
Whiteley J., Śmierć generała Sikorskiego, tłum. K. Piotrowska-Fletcher, Warszawa 2007.
Woźniakowski K., Niemiecka, polskojęzyczna prasa „gadzinowa” czasów II wojny światowej 1939–1945 (próba syntetycznego spojrzenia), „Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej” t. 8, Kielce 2004.
Wójcik W., Prasa gadzinowa Generalnego Gubernatorstwa (1939–1945), Kraków 1988.
Zabiełło S., O rząd i granice: walka dyplomatyczna o sprawę polską w II wojnie światowej, Warszawa 1986.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
