okładka

Bd. 33 Nr. 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Section: Varia

„Płonąca granica”. Działalność szpiegowska w kontekście nielegalnych migracji na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej (na przykładzie województwa tarnopolskiego)

Serhii Humennyi

Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki

Pamięć i Sprawiedliwość, Bd. 33 Nr. 1 (2019), pages: 327-344

Publication date: 2019-06-30

Abstract

Z jawisko działalności szpiegowskiej w kontekście nielegalnych migracji na terenach przygranicznych II Rzeczypospolitej pozostaje nadal mało zbadane. Celem niniejszego artykułu jest analiza procederu nielegalnego przekraczania granicy państwowej i wyjaś- nienie wpływu tego zjawiska na sytuację polityczną i gospodarczą w przygranicznym pasie województwa tarnopolskiego, a ściślej w jego powiatach: borszczowskim, czortkow- skim, kopyczynieckim, skałackim i zbaraskim, w latach 1921–1939. Najprawdopodobniej jest to pierwsza próba przybliżenia zależności między stanem ochrony granicy pań- stwowej, konfliktem ukraińsko-polskim w warunkach istnienia państwa polskiego i działalnością dywersyjno-wywiadowczą władz radzieckich na obszarze jednego ze wschodnich województw ІІ Rzeczypospolitej.

Konduraszkin I., Czastnyj kapitał piered sowietskim sudom. Puti i mietody nakopleniia po sudiebnym i riewizionnym diełam. 1918‒1926, Moskwa 1927.

O niepodległą i granice, t. 4: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów, wstęp M. Jabłonowski, współpraca J. Prochwicz, wybór i przygotowanie do druku M. Jabłonowski, W. Janowski, B. Polak, J. Prochwicz, Warszawa–Pułtusk 2001.

Petlura S., Statti, łysty, dokumenty. Wydano w trydciatu ricznyciu z dnia smerty Symona Petlury. 1926-1956, N’ju-Jork 1956.

Adelsgruber P., Cohen L., Kuzmany B., Getrennt und doch verbunden. Grenzstadte zwischen Osterreich und Russland, 1772–1918, Wien–Koln–Weimar 2011.

Czuchryta A., Gospodarka wojewodztwa wołyńskiego. 1921–1939, wstęp i oprac. M. Szumiło, Lublin 2016.

Danielewicz K., Lwowska ekspozytura wywiadu. Działalność ekspozytury nr 5 SG we Lwowie w latach 1921–1939, Toruń 2017.

Danielewicz K., Udział Ekspozytury Wewnętrznej nr 5 Oddziału II Sztabu Generalnego we Lwowie w przygotowaniach i przeprowadzeniu drugiego pochodu zimowego gen. Jurka Tiutiunnyka w listopadzie 1921 roku [w:] Polski wywiad wojskowy 1918–1945. Materiały, red. P. Kołakowski, A. Pepłoński, Toruń 2006.

Dominiczak H., Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939, Warszawa 1992.

Dominiczak H., Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów. 966‒1996, Warszawa 1997.

Hnit’ko S., Borot’ba z kontrabandoju w Ukrajini u 20‑ti roky, „Z archiwiw WUCzK-GPU-NKWD-KGB” 2000, nr 2/4 (13/15).

Humennyi S., Osnowni katehoriji nełehalnych mihrantiw na ukrajinśkomu widrizku radianśko-polśkoho kordonu w 20‒30-ch rr. XX st. [w:] Naukowi praci istorycznoho fakultetu Zaporiźkoho nacionalnoho uniwersytetu, wyp. 47. Zaporiżżja 2017.

Jabłonowski M., Formacja specjalna. Korpus Ochrony Pogranicza, 1924–1939, Warszawa 2003.

Jabłonowski M., Prochwicz J., Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza 1924–1939, Warszawa 2004.

Kabaczynśkyj М., Istorija ochorony kordoniw Ukrajiny. Monohrafija, Chmelnyćkyj 2005.

Kuzenko W., Poniattia ta sutnisni charakterystyky katehoriji – mihrant [w:] Efektywnist’ derżawnoho uprawlinnia. Zbirnyk naukowych prać Lwiwśkoho rehionalnoho instytutu derżawnoho uprawlinnia Nacjonalnoji akademiji derżawnoho uprawlinnia pry Prezydentowi Ukrajiny, nr 14/15, Lwiw 2008.

Makoterśkyj J., Czy spokij widnajdut’ newynno ubijenni, Czortkiw 2004.

Mirczuk P., Narysy istoriji Orhanizaciji ukrajinśkych nacionalistiw. 1920‒1939, t. 1, Lwiw 1999.

Misinkewycz L., „Wełykyj teror” 1937–1938 rr. na Chmelnyczczyni, „Z archiwiw WUCzKGPU-NKWD-KGB” 2007, nr 1(28), s. 122.

Ochał A., Tarcza II Rzeczypospolitej. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939, Warszawa 2018.

Papuha J., Zachidna Ukrajina i Hołodomor 1932–1933 rokiw. Moralno-polityczna i materialna dopomoha postrażdałym, Lwiw 2008.

Pepłoński A., Wywiad polski na ZSRR 1921–1939, Warszawa 1996.

Rublow О., Czerwona dwanadciatka [w:] Encykłopedia istoriji Ukrajiny, t. 10: T‒ja, red. W. Smolij, Kyjiw 2013.

Tymoszenko B., Druhyj Zymowyj pochid. Łystopadowyj rejd. Bazar, Kyjiw 1995.

Wisyn W., Łytwyn М., Zaszkilniak Ł., Proekt „Ukrajina”. Hałyczyna ta Wołyń u składi miżwojennoji Polszczi, Charkiw 2017.

Zaszkilniak Ł., Krykun M., Istorija Polszczi. Wid najdawniszych czasiw do naszych dniw, Lwiw 2002.

Zubov N., F. Ye. Dzerzhinskiy. Biografiya, Moskwa 1971.

Żywjuk А., Marczuk І., Reabilitowani istorijeju. Riwnenśka obłast’, t. 1, Riwne 2006.

Humennyi, S. (2019). „Płonąca granica”. Działalność szpiegowska w kontekście nielegalnych migracji na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej (na przykładzie województwa tarnopolskiego). Pamięć I Sprawiedliwość, 33(1), 327–344. Abgerufen von https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/42

Statistics

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.

Share it

Share |
okładka

Bd. 33 Nr. 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2019-12-08

Dział: Varia