Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Funkcjonowanie zinstytucjonalizowanego zawodowego szkolnictwa rybackiego w realiach Polski Ludowej. Przyczynek do badań
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 42 Nr 2 (2023), strony: 227-251
Data publikacji: 2024-04-03
https://doi.org/10.48261/pis234225
PDF
Abstrakt
Zawodowe zinstytucjonalizowane szkolnictwo rybackie było jednym z najważniejszych elementów rybołówstwa PRL. Reaktywowane już w 1945 r., miało doprowadzić do szybkiego zasilenia branży przez kadry różnego szczebla, od osób odpowiedzialnych za zarządzanie po specjalistów pracujących na stanowiskach szeregowych. Celem niniejszego artykułu, stanowiącego przyczynek do badań, jest jak najwszechstronniejsza prezentacja tytułowego zagadnienia i ukazanie jego wpływu na branżę rybną w latach 1945–1989. Na samym początku tekst w syntetyczny sposób omawia rybołówstwo PRL, co ma pozwolić na umiejscowienie szkolnictwa zawodowego w czasie i przestrzeni. Następnie prezentuje system kształcenia i wskazuje typy placówek edukacyjnych wraz z profilowaniem kandydatów pożądanych jako przyszłych pracowników tej branży. W kolejnej części artykuł przybliża historię poszczególnych szkół zajmujących się kształceniem kadr zawodowych dla rybołówstwa – państwowych szkół morskich w Gdyni i Szczecinie (późniejszych wyższych szkół morskich, będących pierwszymi placówkami, gdzie edukowano przyszłych szyprów i motorzystów oraz szkół szczebla średniego (techników) i zawodowego. Uzupełnieniem niniejszego tekstu jest prezentacja innych podmiotów zajmujących się nauczaniem, takich jak ośrodki szkolenia zawodowego Ministerstwa Żeglugi, szkoły przyzakładowe przy przedsiębiorstwach oraz ochotnicze hufce pracy.
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych, 3/416; 122; 328; 330; 351; 1039; 1045; 1048.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, 00146/78.
Archiwum Firmowe PPiUR „Koga” w Helu, Biuletyn jubileuszowy 1989, Hel 1989.
Archiwum Państwowe w Gdańsku Oddział w Gdyni, 660/1–660/9.
Archiwum Państwowe w Szczecinie, 412/247–412/250.
Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Białej Górze, 289/19; 289/23; 289/24; 289/26 – 289/29; 289/58; 289/106; 497/222; 497/223; 497/781; 497/794 –497/796; 497/801; 497/802; 497/804; 497/972; 497/1961; 497/2191.
Archiwum Zakładu Ekonomiki MIR w Gdyni, E. Kuzebski, „Ocena efektów ekonomicznych zmian strukturalnych i własnościowych w państwowych przedsiębiorstwach połowowych”, Gdynia 1996 [mps]; E. Kuzebski, S. Szostak, „Analiza przekształceń własnościowych i strukturalnych w państwowych przedsiębiorstwach połowowych”, Gdynia 1995 [mps].
Uchwała nr 239 Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 1964 r. w sprawie niektórych zasad dotyczących prowadzenia i finansowania kursowego szkolenia lub doskonalenia zawodowego.
„Głos Koszaliński” 1970.
„Mówią Wieki” 1974.
„Trybuna Ludu” 1974.
Gospodarka rybna w latach 1969–1971, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1973, nr 24.
Gospodarka rybna w latach 1971–1973, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1975, nr 29.
Gospodarka rybna w latach 1973–1975, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1978, nr 35.
Gospodarka rybna w latach 1976–1978, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1982, nr 44.
Gospodarka rybna w latach 1979–1981, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1986, nr 47.
Gospodarka rybna w latach 1981–1983, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia) 1987, nr 48.
Gospodarka rybna w latach 1983–1985, „Studia i Materiały Morskiego Instytutu Rybackiego. Seria E” (Gdynia 1990), nr 49.
Gospodarka rybna w latach 1986–1989, red. J. Grzenia et al., Gdynia 1991.
Andersohn B., Orlik S., Dokształcanie i doskonalenie kwalifikacji kadr w latach 1976–1977, „Morska Gospodarka Rybna” 1978, nr 3.
Biernacki R., Tysięczny absolwent Zasadniczej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Darłowie, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1970, R. 7, nr 8 (68).
Blady W., Polska flota rybacka w latach 1921–2001. Kalendarium tragicznych zdarzeń na statkach rybackich w latach 1921–2001, Gdynia 2002.
Błaszczyk K. et al, 60 lat Szkoły Morskiej w Gdyni. Praca zbiorowa, Gdynia 1980.
Drabik M., Kształcenie kadr dla gospodarki rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1971, R. 8, nr 7 (79).
Drabik M., Nowy rok szkolny 1971/72 w szkołach gospodarki rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej”, 1971, R. 8, nr 9 (81).
Drabik M., Nowy rok szkolny w szkołach branży rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1972, R. 9, nr 9 (93).
Drabik M., O technikum rybołówstwa morskiego w Kołobrzegu inaczej…, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1970, R. 7, nr 3 (63).
Drabik M., Reforma szkolnictwa zawodowego podległego Zjednoczeniu Gospodarki Rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1972, R. 9, nr 6 (90).
Information über den VEB Fischkombinat Rostock. Leitfaden für Betriebsbesichtigungen, Rostock 1970.
Kadry dla gospodarki rybnej, „Morska Gospodarka Rybna” 1978, nr 3.
Kopeć W., Sylwetki pracowników gospodarki rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1970, R. 7, nr 5 (65).
Kubicki M., Dekada Edwarda Gierka a polskie rybołówstwo bałtyckie (1970–1980) (zgłoszony do publikacji).
Kubicki M., Załogi kutrów Przedsiębiorstwa Połowów i Usług Rybackich „Koga” a działalność operacyjna Granicznej Placówki Kontrolnej Wojsk Ochrony Pogranicza w Helu w latach 1986–1989.
Wybrane przypadki, „Aparat Represji w Polsce Ludowej” 2022, nr 20.
Kukuć E., XV lat Zasadniczej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1975, nr 6–7.
Leszczyński R., Tragedie rybackiego morza, t. 2, Gdańsk 2005.
Mąka H., Wyższa Szkoła Morska w Szczecinie, Szczecin 1972.
Netzel J., Technikum Przetwórstwa Rybnego w Gdyni – szkołą kadr dla przemysłu rybnego, „Morska Gospodarka Rybna” 1977, nr 3.
Orlik S., Turniej „Najlepszy młody mistrz zawodu” w przedsiębiorstwach gospodarki rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1974, R. 11, nr 4 (113).
Piękoś K., System oświaty w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Edukacja – Technika – Informatyka” 2018, nr 4 (26).
Piwowoński J., Flota spod biało-czerwonej, Warszawa 1989.
Podkowiński A., Analiza stanu szkolnictwa nadzorowanego przez Zjednoczenie – tematem obrad kolegium Ministerstwa Żeglugi w dniu 18 XII 1971, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1971, R. 8, nr 12 (84).
Podkowiński A., Kobiety w gospodarce rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1972, R. 9, nr 3 (87).
Podkowiński A., Orlik S., Program rozwoju szkolenia i doskonalenia zawodowego pracowników gospodarki rybnej do 1980 r., „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1974, R. 11, nr 6 (114).
Podkowiński A., Osowiecki J., Postęp naukowo-techniczny a kwalifikacje zawodowe, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1971, R. 8, nr 2 (74).
Podkowiński A., Szkolenie zawodowe w Zjednoczeniu Gospodarki Rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1967, R. 5, nr 5 (48).
Polkowski B., Polskie szkolnictwo morskie w liczbach, Gdańsk 1965.
Ruczkowska B., System kształcenia zawodowego w szkołach nadzorowanych przez Zjednoczenie Gospodarki Rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1975, R. 12, nr 2.
Szkolnictwo morskie Szczecina w latach 1947–1997, red. I. Dunin-Kwinta, A. Walczak, S. Kuszmider, Szczecin 1997.
Zmiany organizacyjno-prawne w zakresie nadzoru nad branżowymi szkołami gospodarki rybnej, „Biuletyn Zjednoczenia Gospodarki Rybnej” 1970, R. 7, nr 62 (63).
Historia szkoły, https://www.zsm.darlowo.pl/historia-szkoly/ (dostęp 30 XII 2023 r.).
Historia szkoły, https://www.zsmor.pl/historia-szkoly (dostęp 30 XII 2023 r.).
Państwowa Szkoła Morska w Gdyni 1930–1939, https://umg.edu.pl/historia-psm (dostęp 30 XII 2023 r.).
Państwowa Szkoła Morska w Gdyni (1945–1969), https://umg.edu.pl/historia-psm-powoj (dostęp 19 I 2023 r.).
Trzymajcie się morza!, https://www.portalmorski.pl/inne/15895-trzymajcie-sie-morza (dostęp 12 I 2023 r.).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Daniel Czerwiński, Mateusz Kubicki, Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Dąbrowszczacy w trzech odsłonach: wojna domowa, II wojna światowa, PRL”, Gdańsk, 26–28 czerwca 2018 roku , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 32 Nr 2 (2018)
- Daniel Czerwiński, Mateusz Kubicki, Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej „Pierwsza »Solidarność«. Geneza, organizacja, konteksty”, Gdańsk 2–4 września 2020 r. , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 36 Nr 2 (2020)
- Daniel Czerwiński, Mateusz Kubicki, Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej „»Niemcy, w ręce wasze oddaję Polaków, musimy ten naród wytępić…«. Polityka germanizacyjna niemieckich władz okupacyjnych na Pomorzu Gdańskim 1939–1945”, Gdańsk, 25–26 października 2022 r. , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 43 Nr 1 (2024)
