Język Polski
English
Porucznik WP Czesław Pawłowski, lekarz weterynarii – ocalony jeniec ze Starobielska
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 9 (2016), strony: 165–184
Data publikacji: 2016-12-29
PDF
Abstrakt
Jeniec obozu NKWD w Starobielsku Czesław Dominik Pawłowski, syn Jana, ur. 4 sierpnia 1908 r., podporucznik rezerwy Wojska Polskiego, lekarz weterynarii, figuruje w spisach ofiar zbrodni katyńskiej jako zamordowany w 1940 r. w Charkowie. Pawłowski został uznany za ofiarę w związku z figurowaniem na tzw. liście Gajdideja, która stanowi podstawę rekonstrukcji Starobielskiej listy katyńskiej. W rzeczywistości Pawłowski przeżył niewolę w Starobielsku. Dokument z zasobu Instytutu Polskiego i Muzeum Sikorskiego w Londynie wskazuje, że Pawłowski nie zginął w 1940 r. w Charkowie. Informacja Czesława Pawłowskiego dla oficera 3. Dywizji Strzelców Karpackich, złożona w Iraku w listopadzie 1942 r., zawiera spis zatytułowany „Nazwiska znanych mi osobiście oficerów Wojska Polskiego przebywających w obozie Starobielsk n. Donem, ZSRR w czasie od 25 września 1939 [r.] – 27 listopad[a] 1939 r.”. Pod listą znajduje się adnotacja o dalszych losach Pawłowskiego, świadcząca o jego zwolnieniu z obozu jenieckiego 27 listopada 1939 r., aresztowaniu przez NKWD 19 kwietnia 1940 r. i skazaniu na karę łagru. Opatrzono ją podpisem: „Pawłowski, lek. wet.”. Akta osobowe Pawłowskiego, przechowywane w brytyjskim Ministry of Defence, pozwoliły odtworzyć przebieg jego służby po zwolnieniu z łagru w 1941 r.: od Armii Polskiej w ZSRS, poprzez Armię Polską na Wschodzie i II Korpus we Włoszech, do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w Wielkiej Brytanii. Akta osobowe ukazują również okoliczności emigracji Pawłowskiego w styczniu 1949 r. do Stanów Zjednoczonych. Czesław Pawłowski, od 1943 r. porucznik WP, zmarł w 1986 r. w Chicago w USA.
Słowa kluczowe
Czesław Pawłowski • lekarz weterynarii • Wojsko Polskie • II wojna światowa • zbrodnia katyńska • obóz w Starobielsku • lista starobielska • jeńcy wojenni, • Związek Sowiecki, • NKWD • Charków Czesław Pawłowski • veterinary • Polish Army • Second World War • Katyn massacre • camp in Starobelsk • Starobelsk list • prisoners of war • Soviet Union • NKVD • Kharkiv
Inne teksty tego samego autora
- Witold Wasilewski, Tomasz Szczepański, Funkcjonariusze i pracownicy więziennictwa RP zabici w zbrodni katyńskiej, Warszawa 2024, s. 243 i nlb. , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: Nr 17 (2024)
- Witold Wasilewski, Jolanta Adamska, Las Katyński w latach 1940–1943, Warszawa 2021, ss. 471 i nlb. , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: Nr 15 (2022)
