Życie codzienne internowanych żołnierzy Armii URL w Kaliszu w latach 1921–1924 (według materiałów z archiwów polskich i ukraińskich)
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 13 (2020), pages: 185–202
Publication date: 2020-12-30
Abstract
This article discusses the circumstances and conditions of the stay of interned Ukrainian soldiers in the camp in Kalisz from 1921–1924. Thanks to an extensive search, it was established that in the initial period the internees struggled with serious difficulties in subsistence, caused by a lack of material resources. Despite this, the soldiers tried to promote cultural and educational activities, including the organisation of many didactic groups, both with a military specialisation and also a general educational nature. An important part of everyday life in the camp was the activity of cultural and artistic groups, whose performances contributed to the spiritual unity of the Ukrainian soldiers. The functioning of educational and cultural arms was possible thanks to the aid that came from international charitable organisations as well as donations from Ukrainian benefactors. Thanks to this humanitarian support, the internees were also able to adapt to new living conditions in exile, and some of them, after learning a new occupation, even managed to find work in Poland. Throughout its existence, the Kalisz camp also played the role of a centre of military organisation for the interned Ukrainian oldiers, where the traditions of the UNR Army were nurtured.
Keywords
internowani ukraińscy żołnierze • obóz • Armia URL • Kalisz • Polska interned Ukrainian soldiers • camp • UNR Army • Kalisz • Poland
References
Centralne Archiwum Wojskowe: Sprzymierzona Armia Ukraińska І.380.1.50; І.380.1.60.
Centralne Archiwum Państwowe Wyższych Organów Władzy i Administracji Ukrainy: f. 4, op. 1, spr. 613; f.1075, op. 2, spr. 28; f. 1075, op. 2, spr. 474; f. 1075, op. 2, spr. 476; f. 1075, op. 2, spr. 479; f. 1075, op. 2, spr. 824; f. 1075, op. 2, spr. 838; f. 1078, op. 4, spr. 9; f. 1078, op. 2, spr. 158; f. 1078, op. 2, spr. 316; f. 1429, op. 2, spr. 32; f. 2439, op. 1, spr. 34; 3525.1.4; 4007.1.17.
Dimycz, W sumerkach żyttia, „Zaporożeć: literaturno-naukowyj tyżnewyk Wijśka Zaporoźkoho” 1921, cz. 3.
Encyklopedia powszechna, Warszawa 1984.
Karpus Z., Jeńcy і іnternowanі rosyjscy і ukraіńscy na terenіe Polskі w latach 1918–1924, Toruń 1997.
Kolanczuk O., Ukrajinśka wijśkowa emihracija u Polszczi 1920–1939 rr., Lwiw 2000.
Kolańczuk A., Іnternowanі żołnіerze Armіі UNR w Kalіszu 1920–1939, Kalіsz–Przemyśl–Lwów 1995.
Palijenko M., Archiwni centry ukrajinśkoji emihraciji (stworennia, funkcionuwannia, dola dokumentalnych kołekcij), Kyjiw 2008.
Pawłenko M., Ukrajinśki wijśkowopołoneni j internowani u taborach Polszczi, Czechosłowaczczyny ta Rumuniji: stawłennia włady i umowy perebuwannia (1919–1924 rr.), Kyjiw 1999.
Rukkas A., Ukrajinśki starszyny u polśkij Wyszczij wijśkowij szkoli, „Wisnyk Prykarpatśkoho uniwersytetu” (serija: „Istorija”) 2013, wyp. 23–24.
Sribniak I., „Poczuttia wełykoho obowiazku, pokładenomu na Heneralnyj sztab Bat’kiwszczynoju…”: zasnuwannia ta dijalnist’ Akademicznych kursiw sztabnych starszyn u tabori Kalisz (Polszcza) u 1921–1924 rr. [w:] Nad Wіsłą і Dnіeprem. Polska і Ukraіna w przestrzenі europejskiej – przeszłość і teraźnіejszość. Zbiór prac naukowych dedykowanych profesorowi Emilianowi Wiszce (1940–2014), t. 1, red. I. Sribniak, Toruń–Kijów 2017.
Sribniak I., Chronika żyttia internowanych wojakiw-ukrajinciw u tabori Kalisz (1922 r.), „Sumśka starowyna” 2017, nr LІ.
Sribniak I., Kalisz – centr hromadśko-politycznoho żyttia ukrajinśkych kombatantiw u Polszczi (persza połowyna 1920-ch rr.): za materiałami nowych rozszukiw u polśkych ta ukrajinśkych archiwoschowyszczach [w:] Ukrajina i Polszcza: szlachamy miżderżawnych wzajemyn. Zbirnyk naukowych prać z nahody 100-riczczia wstanowlennia polśko-ukrajinśkych dyplomatycznych widnosyn, Kyjiw 2019.
Sribniak I., Obezzbrojena, ałe neskorena: Internowana Armija UNR u taborach Polszczi j Rumuniji (1921–1924 rr.), Kyjiw–Filadelfija 1997.
Sribniak I., Perebuwannia internowanych wojakiw-ukrajinciw u tabori Kalisz, 1923 r. (za materiałamy czasopysu „Ukrajinśkyj Surmacz”) [w:] Istoryczni dżereła w ukrajinśkomu informacijnomu i oswitniomu prostori: weryfikacija ta interpretacija, Winnycia 2018.
Sribniak I., Tabir internowanych Wijśk UNR u Kaliszi, Polszcza (persza połowyna 1921 r.): moralnyj stan starszynstwa ta zachody z joho normalizacji, „Eminak: naukowyj szczokwartalnyk” 2018, nr 1, t. 2.
Sribniak I., Taborowe powsiakdennia kursantiw ta starszyn Spilnoji junaćkoji szkoły Armiji UNR w Kaliszi (Polszcza) u perszij połowyni 1922 r. [w:] Probłemy wywczennia istoriji Ukrajinśkoji rewolucji 1917–1921 rokiw, Kyjiw 2016.
Sribniak I., Z istoriji dijalnosti wijśkowo-oswitnich zakładiw internowanoji w Polszczi Armiji UNR u 1921 r.: Junaćka szkoła pryskorenoho wypusku dla pidhotowky starszyn wijśkowoho czasu w tabori Kalisz, „Wisnyk Czernihiwśkoho nacionalnoho pedahohicznoho uniwersytetu” (serija: „Istoryczni nauky”) 2015, wyp. 134, nr 11.
Sz.І., Błahodijni czużozemni organizaciji ta szkilno-proswitnia dijalnist’ w taborach internowanych Ukrajinciw w Polszczi, „Ukrajinśkyj Surmacz”, 6 V 1922, cz. 51–52.
Ukrajinśka rewolucija. Dokumenty 1919–1921, red. T. Hunczak, Ńiu-Jork 1984.
„Ukrajinśkyj Surmacz”, 28 V 1922, cz. 9.
„Ukrajinśkyj Surmacz”, 29 IX 1923, cz. 59–60.
Wiszka E., Emigracja ukraińska w Polsce 1920–1939, Toruń 2004.
Wiszka E., Prasa emigracji ukraińskiej w Polsce 1920–1939, Toruń 2001.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu: Dział Rękopisów 22/53/1.
Most read articles by the same author(s)
- Maryna Palijenko, Andrij Rukkas, Ihor Sribniak, Major of the Polish Army, Colonel of the Ukrainian People’s Republic Army Serhiy Nahnybida (1898-1987): Pages from Biography , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: No. 15 (2022)