Język Polski
English
Русский
Italiano
Français (France)
Deutsch
Українська
Čeština
The Party in a municipality. The functioning of rural units of the PZPR in the years 1948–1956 exemplified by the region of Białystok
Marcin Markiewicz
https://orcid.org/0000-0003-1643-7082
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku
Komunizm: system-ludzie-dokumentacja, No. 11 (2022), pages: 326-360
Publication date: 2023-06-26
https://doi.org/10.48261/2299.890X.11.2022.11
PDF (Język Polski)
Abstract
The article describes the functioning of rural units of the party in the region of Białystok in the Stalinist Era. Most of the findings are consistent with the modest research to date on the work of rural party cells in several other voivodeships. The study showed that the rural units of the PZPR were not independent organisms. All decisions taken at the lowest level of the party ladder could be immediately cancelled or freely changed by the ruling authorities. The majority of the basic organisations and municipal party committees only pretended to work. There was widespread disregard for various party duties and falsification of reporting to avoid accountability for inactivity and poor organisational performance. Various types of pathological behaviour, including heavy drinking, were common. The crisis of the rural structures of the PZPR was deepened by the political ‘thaw’ in 1956, as most party cells stopped any activity or got dissolved. In the years 1948–1956 and later on, the functioning of rural party units consisted mainly of uncritical acceptance and implementation of decisions taken at higher levels of the party hierarchy.
Keywords
PZPR • aparat partyjny • wieś • gmina • stalinizm the Polish United Workers’ Party (the PZPR) • PZPR • party apparatus • village • municipality • Stalinism
References
Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Dudek, A. Paczkowski, Warszawa 2000.
Deklaracja ideowa PZPR. Statut PZPR, Warszawa 1949.
Materiały z II Białostockiej Konferencji PPR odbytej 14 i 16 IV 1946 r., Białystok 1946.
Na fali października 1956 r. Białostocczyzna w świetle dokumentów archiwalnych, wstęp i oprac. M. Kietliński, A. Pasko, Białystok 2006.
Uchwały Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od II do III Zjazdu, Warszawa 1959.
Adamski W., Grupy interesów w społeczności wiejskiej, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.
Adamus A.M., Problemy wsi w Polsce w latach 1956–1980 w świetle listów do władz centralnych, Warszawa 2017.
Barwijuk A., Majecki H., Zarys gospodarczy powiatu łomżyńskiego, Lublin 1967.
Biernacka M., Wsie drobnoszlacheckie na Mazowszu i Podlasiu. Tradycje historyczne a współczesne przemiany, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Danilecki T., Społeczeństwo Polski północno-wschodniej wobec przełomu 1956 r., „Biuletyn Historii Pogranicza” 2006, nr 7.
Drabik S., Krakowska organizacja PZPR 1948–1990. Struktury – członkowie – działalność, Kraków 2021.
Dudek A., Komitet Wojewódzki PZPR jako lokalne centrum władzy – na przykładzie Krakowa [w:] Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003.
Dymek B., PZPR 1948–1954, Warszawa 1989.
Dziabała S., Struktura i zasady organizacyjne PZPR [w:] PZPR 1948–1978, red. A. Dobieszewski, J.W. Gołębiowski, Warszawa 1978.
Głowacki A., Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939–1941, Łódź 1997.
Gnatowska H., PPR w województwie białostockim 1944–1948. Rozwój i działalność, Warszawa 1979.
Jarosz D., „Fakty, które podajecie są niedopuszczalne”. Supliki chłopskie z czasów kolektywizacji (1949–1955), „Regiony” 1992, nr 1.
Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948–1956 a chłopi, Warszawa 1998.
Korejwo M.T., Próba systematyzacji podstawowych ogniw PZPR na podstawie olsztyńskiej wojewódzkiej organizacji partyjnej, „Komunizm. System – Ludzie – Dokumentacja” 2012, nr 1.
Korejwo M.T., PZPR na Warmii i Mazurach 1948–1990. Struktury, organizacja, ludzie, Białystok–Olsztyn–Warszawa 2021.
Libionka D., Funkcjonowanie na co dzień stalinowskiego aparatu partyjnego na Lubelszczyźnie, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 2001, nr 5.
Markiewicz M., Kolektywizacja wsi w województwie białostockim 1948–1956, Białystok 2010.
Markiewicz M., Odwilż na prowincji. Białostocczyzna 1956–1960, Białystok–Warszawa 2019.
Miernik G., „My” i „Oni”. Społeczeństwo Kielecczyzny i stalinowski system władzy, Kielce 2007.
Milewski J.J., Rozbicie struktur PSL i represje wobec działaczy ludowych w woj. białostockim w latach 1946–1947 [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956), t. 1, red. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003.
Mironowicz E., Białorusini [w:] Mniejszości narodowe w Polsce, red. P. Madajczyk, Warszawa 1998.
Pasko A., Kulisy władzy w województwie białostockim (1948–1956). Organizacja, główne kierunki działania KW PZPR, Białystok 2002.
Sroka M., Komitet Wojewódzki PZPR w Opolu w latach 1950–1990. Struktury, ludzie, mechanizmy władzy, Wrocław–Warszawa 2019.
Stępka S., Chłopi wobec wydarzeń politycznych w Polsce (1956–1959), Warszawa 1999.
Śleszyński W., Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie w latach 1939–1941. Propaganda i indoktrynacja, Białystok 2001.
Wesołowski W., Legitymizacja jako potoczna filozofia władzy, „Studia Socjologiczne” 2011, nr 1.
Zawadka K., Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie 1948–1956. Struktura – ludzie – mechanizmy, Lublin 2014.
License
Copyright (c) 2023 Komunizm: system-ludzie-dokumentacja
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
