Wyobrażenia początku, rozwoju i upadku komunizmu w polskiej dystopii z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych
Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja, Nr. 13 (2024), pages: 268-290
Publication date: 2024-12-23

Abstract
Przedmiotem rozważań jest analiza literatury jako narzędzia do badania wyobrażeń o rzeczywistości Polski lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych na przykładzie nurtu określanego mianem political fiction lub social fiction (soc-fiction). Jednym z kodów interpretacyjnych tej literatury jest jej aluzyjność wobec ówczesnej rzeczywistości. Oprócz opisu mechanizmów funkcjonowania systemu na poziomie politycznym, społecznym i gospodarczym znaleźć można także refleksje dotyczące jego podatności na reformy, obalenie czy też konsekwencje jego wpływu na tożsamość jednostki.
Literaturhinweise
Będkowski L., Ponure raje Janusza A. Zajdla. Wizje społeczeństw totalitarnych, czyli o prozie fantastycznonaukowej Janusza A. Zajdla, Gdańsk 2000.
Bourdieu P., Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, Kraków 2001.
Czarnocka M., Mazurek M., Metafory w nauce, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2012, nr 1.
Dobrzyńska T., Metafora w dyskursie politycznym, „Stylistyka” 2009, nr 18.
Eco U., Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 1996.
Geremek B., Fabuła, konwencja i źródło [w:] Dzieło literackie jako źródło historyczne, Warszawa 1978.
Gołębiowska M., Koncepcje metafory i metaforyzacji a pojęcie – komentarz do stanu badań, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych” (Białystok) 2017, t. 29, nr 2.
Górski K., Aluzja literacka (istota zjawiska i jego typologia) [w:] Problemy teorii litera- tury, wybór H. Markiewicz, Wrocław 1987.
Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2010.
Kaniewska B., Doświadczenie historyczne w zapisie literackim, „Kultura Współczesna. Teoria, interpretacje, praktyka” 2007.
Klementowski R., Modelowe boksowanie ze światem. Polska literatura fantastyczna na przełomie lat 70. i 80., Toruń 2003.
Kosiński K., Tekst literacki jako źródło historyczne na przykładzie opowiadania Marka Nowakowskiego „Benek Kwiaciarz”, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 2011, nr 10.
Kożuchowski A., „Zmyślenia i prawda”, czyli dzieło literackie jako źródło historyczne, „Pamiętnik Literacki. Czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej” 2005, nr 1.
Lem S., Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii, Kraków 1968.
Leś M.M., Fantastyka socjologiczna. Poetyka i myślenie utopijne, Białystok 2008.
Mazurkiewicz A., Między fantastyką i aluzją: social fiction jako kryptopolityczny nurt polskiej literatury lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2011, t. 14, nr 2.
Miklaszewska J., Antyutopia w literaturze Młodej Polski, Wrocław 1988.
Niewiadowski A., Smuszkiewicz A., Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Poznań 1990.
Oramus M., Wyposażenie osobiste, Warszawa 1987.
Parowski M., Kilkunastu Hamletów [w:] M. Parowski, Czas fantastyki, Szczecin 1990.
Polak A., Grając przeszłością i przyszłością. Rosyjska fantastyka alternatywna i socjologiczna, Katowice 2015.
Stoff A., Dialog interpretacyjny na temat „Powrotu z gwiazd”, „Postscriptum” 2006, nr 1.
Stoff A., „Rok 1984” – „Nowy wspaniały świat”. Pułapki czytelnicze (i nie tylko) [w:] 1984. Literatura i kultura schyłkowego PRL-u, red. K. Budrowska, W. Gardecki, E. Jurkowa, Warszawa 2015.
Szczerbakiewicz R., Metonimie PRL-u w fantastyce lat 80. Przypadek „Paradyzji” (1984) Janusza A. Zajdla [w:] 1984. Literatura i kultura schyłkowego PRL-u, red. K. Budrowska, W. Gardecki, E. Jurkowa, Warszawa 2015.
Wróbel A., Totalitaryzm a funkcjonalistyczna utopia. Wątki systemowe w twórczości Janusza A. Zajdla, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2018, t. 40, nr 4.
Lizenz
Copyright (c) 2024 Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja

Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.