Represje wobec nauczycieli w świetle dokumentów Ministerstwa Oświaty z lat 1945–1947
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(16) (2018), strony: 383-398
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Władza instalująca się w Polsce po II wojnie światowej zdecydowana była użyć wszelkich środków represji by złamać opór niechętnych sobie grup społecznych. Na szczególnie zagrożonej pozycji znalazła się przedwojenna inteligencja, do której zaliczyć należy również nauczycieli. Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie sytuacji kadry pedagogicznej wyłaniającej się z dokumentów Ministerstwa Oświaty z lat 1945-1947, zawierających liczne skargi i prośby o interwencje głównie w sprawach osób zatrzymanych przez Urzędy Bezpieczeństwa. Metody postępowania stosowane wobec nauczycieli nie różniły się od tych, którymi posługiwano się w odniesieniu do innych grup społeczeństwa polskiego. Podstawą do licznych aresztowań, zatrzymań i rewizji była przynależność w czasie wojny do Armii Krajowej czy organizacji politycznych przed wojną, wyrażanie negatywnego zdania na temat relacji Polski z ZSRR, wroga postawa wobec nowego systemu politycznego. Warto zauważyć, jak wielką skalę bezprawia ukazują omawiane dokumenty: nieinformowanie o przyczynach zatrzymań, bezpodstawne, często wielomiesięczne przetrzymywanie osób bez przedstawienia im konkretnych zarzutów, znęcanie się psychiczne i fizyczne, zawłaszczanie mienia.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.