Język Polski
English
Ksiądz Hawryil Kostelnyk (1886–1948) i jego tragiczny los jako skutek współpracy z organami KGB. Mity i fakty historyczne
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(14) (2016), strony: 475-485
Data publikacji: 2023-03-28
PDF
Abstrakt
Ksiądz Hawryil Kostelnyk (1886-1948) jako kapłan ukraińskiego Kościoła grecko-katolickiego, w obliczu otwartej walki władz komunistycznych w ZSRR z Kościołem, zgodził się pójść na współpracę z organami bezpieczeństwa. Do tego czasu był wielkim autorytetem w kręgach kościelnych, znanym filozofem, publicystą, filologiem. Jego współpraca z organami NKWD/KGB rozpoczęła się w 1944 r., gdy po odwiedzeniu Moskwy zdecydował się dobrowolnie podjąć współpracę z radzieckimi organami bezpieczeństwa. Otrzymał od nich pilne zadanie: przygotować i przeprowadzić w 1946 r. sobór Kościoła grecko-katolickiego we Lwowie, wskutek którego miała zostać zerwana jedność KGK z Watykanem i zalegalizowany proces przyłączenia się owego Kościoła do struktury Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP). Główne motywy pójścia na współpracę ks. H. Kostelnyka z organami KGB do dziś budzą wiele wątpliwości, podobnie jak jego śmierć od kuli napastnika (prawdopodobnie funkcjonariusza KGB) w 1948 r. Postać ks. Kostelnyka, w tym szczegóły dotyczące jego śmierci były owiane mitami oraz milczeniem ze strony władz komunistycznych. Dopiero po upadku komunizmu na Ukrainie wielu badaczy historycznych zaczęło zajmować się osobą H. Kostelnyka, udowadnianiem faktów oraz obalaniem mitów dotyczących jego zachowania i tajemniczego losu. Stało się to możliwe dzięki dotarciu do wielu źródeł, udostępnionych dzisiaj w państwowych archiwach Ukrainy.
Słowa kluczowe
Kościół grecko-katolicki • Hawryił Kostelnyk • NKWD • KGB • likwidacja Unii Brzeskiej
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
