Poles in the Secession of Katanga and the Congo war of 1960–1967
Remembrance and Justice, Vol. 40 No. 2 (2022), pages: 409-431
Publication date: 2022-12-31
Abstract
The secession of Katanga, one of the provinces in the Congo, and the participation of Polish mercenaries in the battles against UN forces (ONUC) and the rebellion of the Baluba people are little known in Poland. The published memoirs of Jan Zumbach and Rafal Gan-Ganowicz shed some light on this forgotten period. However, there is archival material that provides a decidedly more detailed insight into the number of Poles who participated in the events taking place in Congo. There are no such sources for the period of the Simba rebellion; information on this subject can only be drawn from the diaries of the above-mentioned Polish mercenaries. It is interesting to note that the first one, Jan Zumbach, made an effort to create some disinformation as to the personalities of his Polish colleagues participating in the events. Despite the difficulties in research, the participation of former soldiers of the Polish Armed Forces in the West in the battles in Katanga and later in the Congo against the communist insurgency deserves the attention of historians.
Keywords
Katanga • najemnicy • Moise Tshombe • operacja Rumpunch • wojna w Kongu • Mike Hoare • rebelia Simbów • Mobutu • Jean Schramme • bunt najemników Katanga • mercenaries • Moise Tshombe • Operation Rumpunch • Congo War • Mike Hoare • Simba rebellion • Mobutu • Jean Schramme • mercenary rebellion • Congo
References
United Nations Archives, S-5053-Add.12-E; S-0730-0011-01-00003; S-0730-0011-01-00004; S-0793-0019-45-00001; S-0805-
-05-00001; S-0805-0008-06-00001; S-0805-0008-06-00002; S-0805-0008-07-00001; S-0805-0008-08-00001; S-0888-0005-07-00001.
Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne, Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w Rejonowych Komendach Uzupełnień 1945–1947, II.56.6310, Topor-Staszak Kazimierz Józef.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, AIPN Sz, 0013/13/1, AIPN Sz, 0013/13/2.
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, R. 23, 10. Pułk Strzelców Konnych. Rozkazy dzienne 1940 r.
Gan-Ganowicz R., Kondotierzy, wyd. czwarte, Warszawa 2014.
Hoare M., Droga do Kalamaty, tłum. B. Zborski, Warszawa 1993.
Hoare M., Piąte Komando, tłum. L. Mysak, Warszawa 1994.
Hoare M., Wojownicy z Konga, tłum. K. Puławski, Warszawa 1994.
Schramme J., Le Bataillon Léopard. Souvenirs d’un Africain blanc, Paris 1969.
Zumbach J., Ostatnia walka, wyd. pol. czwarte, b.m.w., b.r.w. [2007].
Anderson A., Head V., Williams A., Rzezie, masakry i zbrodnie wojenne od starożytności do współczesności, Warszawa 2009.
Hempston S., Rebels, Mercenaries, and dividends. The Katanga story, New York 1962.
Hochschild A., Duch króla Leopolda. Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstwie w kolonialnej Afryce, Warszawa 2012.
Honorin M., La fin des mercenaires. Bukavu, novembre 1967, Paris 1970.
Hudson A., Congo unravelled. Military operations from independence to the mercenary revolt 1960–68, Warwick 2019.
Jaremczuk E.J., Konflikt kongijski, Toruń 2006.
Jaremczuk E.J., Przemiany polityczne w Kongu. Od kolonii po współczesne państwo (1885–2020), Chomęcice 2020.
Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, 5 czerwiec 1935, Warszawa 1935.
Los Polaków w Kongu, „Wiarus Polski Niezależny” 1960, nr 39 (172).
Mockler A., The New Mercenaries: The History of the Hired Soldier from the Congo to the Seychelles, London 1987.
Othen Ch., Katanga 1960–1963. Mercenaries, spies and the African nation that waged war on the world, wyd. drugie, Gloucestershire 2018.
Położyński A., Krasicki S., Na froncie zachodnim 1944, Londyn 1946.
Rapiński P., Wykorzystanie sił powietrznych w Kongu Belgijskim w latach sześćdziesiątych XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2018, nr 100.
Telepneva N., Cold War on the Cheap. Soviet and Czechoslovak Intelligence in the Congo, 1960–[196]3 [w:] Warsaw Pact Intervention in the Third World. Aid and Influence in the Cold War, red. P. Muehlenbeck, N. Telepneva, London – New York 2018, s. 125–147.
Tochman K.A., Cichociemni na Bałkanach, we Włoszech i Francji. Słownik biograficzny, Zwierzyniec–Rzeszów 2016.
Trzecia Dywizja Strzelców Karpackich 1942–1987, red. W. Maciejczyk, t. 2, Londyn 1991.
Weiner T., Szaleństwo i chwała. Wojna polityczna pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją 1945–2020, Poznań 2020.
http://www.mercenary-wars.net/biography/jean-schamme.html
http://kosubaawate.blogspot.com/2014/07/leopoldville-1924-photo-zagourski-opens.html
https://www.albertville.be/kasongo-nyembo-01.html
https://forum.axishistory.com/viewtopic.php?t=179878&start=30
https://kresy-siberia.org/hom/element/count-krasicki-family/count-stanislaw-krasicki/?lang=pl
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Andrzej Olejniczak, War in the Bush. Rhodesian Security Forces in a Clash with Communist Terror (1965–1980) , Remembrance and Justice: Vol. 34 No. 2 (2019)