okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

eISSN:
2957-1723
Dział: Varia

Wokół wydarzeń we Lwowie 22–24 listopada 1918 roku

Zbigniew Zaporowski

Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 33 Nr 1 (2019), strony: 270-281

Data publikacji: 2019-06-30

Abstrakt

L wów przez trzy tygodnie (1–22 listopada 1918 r.) był miastem podzielonym. Ukraińcy, którzy próbowali go zająć, natknęli się na spontaniczny opór mieszkańców. Żydzi, któ- rzy po ludności polskiej stanowili drugą pod względem liczebności społeczność mia- sta, powołali własną milicję i ogłosili neutralność. Nie przestrzegali jej jednak, a mili- cja współpracowała czynnie z wojskiem ukraińskim. Po wyparciu Ukraińców przez obrońców Lwowa i ochotnicze oddziały przybyłe z Krakowa w mieście doszło do rozru- chów o podłożu bandyckim, których ofiarą padły 44 osoby (33 żydów i 11 chrześcijan), a 443 zostały ranne. To oficjalne dane ustalone przez Nadzwyczajną Rządową Komisję Śledczą pracującą pod prezydencją sędziego Zygmunta Rymowicza. Zamieszki trwały kilka dni (22–24 listopada 1918 r.). Polskie władze wojskowe zareagowały z opóźnie- niem, co sprzyjało ekscesom. Artykuł dowodzi, że w świetle narodowości (wyznania) ofiar rozruchy miały podłoże kryminalne i bandyckie.

Bendow J., Der Lemberger Judenpogrom (November 1918–Janner 1919), Wien–Brun 1919.

Engel D., Lwow, November 1918: The report of the official Polish Governmental Investigating, Commission, „Kwartalnik Historii Żydów Polskich” 2004, nr 3.

Hupert W., Walki o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku), Warszawa 1933.

Kania L., W cieniu Orląt Lwowskich. Polskie sądy wojskowe, kontrwywiad i służby policyjne w bitwie o Lwow (1918–1919), Zielona Góra 2008.

Klimecki M., Lwów 1918–1919, Warszawa 1998.

Radzik T., Stosunki polsko-żydowskie w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1918-1921, Lublin 1988.

Różański P., Pogrom lwowski 22 listopada 1918 roku w świetle zeznań Organizacji Syjonistycznej złożonych przed Komisją Morgenthaua, „Kwartalnik Historii Żydów Polskich” 2004, nr 3.

Rudnicki S., Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, wyd. 2, Warszawa 2015.

Tomaszewski J., Lwów 22 listopada 1918, „Przegląd Historyczny” 1984, nr 2.

Tomaszewski L., Lwów – listopad 1918. Niezwykłe losy pewnego dokumentu [w:] F.S. Krysiak, Z dni grozy we Lwowie (od 1–22 listopada 1918 r.). Kartki z pamiętnika, świadectwa – dowody-dokumenty. Pogrom żydowski we Lwowie w świetle prawdy, Rzeszów-Rybnik 2003.

Urynowicz M., Raport Henry’ego Morgenthaua: przemoc antyżydowska podczas wojny z Rosją bolszewicką, „Biuletyn IPN” 2011, nr 10.

Zaporowski Z., Ofiary rozruchów i rabunków we Lwowie 22–24 listopada 1918 roku w świetle ustaleń lwowskiej Dyrekcji Policji, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 1.

Rataj M., Pamiętniki 1918–1927, Warszawa 1965.

okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476
eISSN:
2957-1723

Data publikacji:
2019-12-08

Dział: Varia