Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Biskup Pavol Hnilica w oczach Państwowej Służby Bezpieczeństwa (Štátnej bezpečnosti)
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 37 Nr 1 (2021), strony: 188-208
Data publikacji: 2021-06-30
https://doi.org/10.48261/pis213709
PDF
Abstrakt
Działalność wyświęconego potajemnie bp. Pawła Hnilicy w słowackiej wspólnocie emigracyjnej w wolnym świecie na rzecz Kościoła prześladowanego za żelazną kurtyną, jego znaczącą pozycję w stosunku do Stolicy Apostolskiej za pontyfikatów Pawła VI i Jana Pawła II oraz jego liczne kontakty ze Słowacją za żelazną kurtyną stały się przedmiotem inwigilacji czechosłowackiej Służby Bezpieczeństwa Państwowego (ŠtB) przez cały czas rządów komunistycznego reżimu totalitarnego. Zainteresowanie bezpieczeństwa państwa działalnością bp. Hnilicy było największe w latach sześćdziesiątych, zwłaszcza w odniesieniu do Soboru Watykańskiego II i nadzwyczajnych relacji biskupa z papieżem Pawłem VI. W latach 1964–1974 ŠtB szczegółowo monitorowała jego działalność; zachowała się sprawa o krypt. „Metody”, którą można znaleźć w Instytucie Studiów Archiwum Służb Bezpieczeństwa w Pradze. Niniejsze opracowanie ma na celu przeanalizowanie, na podstawie dostępnych akt ŠtB, zainteresowania reżimu komunistycznego
bp. Hnilicą, który przebywał na wygnaniu nieprzerwanie od 1951 do 1989 r. i nie mógł podróżować do Czechosłowacji; rozpoznanie informacji zebranych przez tę służbę; a także analizę – na tym przykładzie – udokumentowania radykalnie wrogiego stosunku reżimu do bp. Hnilicy, słowackich wygnańców katolickich w ogóle, a wreszcie do Kościoła rzymskokatolickiego.
Bibliografia
Archiv bezpečnostních složek (Archiwum Służb Bezpieczeństwa)
Archív Ústavu pamäti národa (Archiwum Instytutu Pamięci Narodu w Bratysławie)
Studijný ústav MV. Katalog k archivnímu fondu, Praha 1973.
Blehová B., Der Fall des Kommunismus in der Tschechoslowakei, Wien 2006.
Frolík J., Osud fondů Studijního ústavu MV, „Archivní časopis” 1998, nr 1.
Hnilica J., Vnuk F., Pavol Hnilica – biskup umlčanej Cirkvi, 2. časť 1951–1995, Trnava 1996.
Hrabovec E., Bischof Pavol Hnilica SJ und der Heilige Stuhl, „Slovak Studies. Rivista dell´Istituto storico slovacco di Roma” 2019, t. 5, nr 1–2.
Hrabovec E., Pavol Hnilica SJ, l´Europa orientale e la Russia nel contesto dell´Ostpolitik vaticana [w:] L´Ostpolitik vaticana, l´Unione Sovietica e la Chiesa Ortodossa Russa (1958–1978), red. J. Ickx, Città del Vaticano 2020.
Hrabovec E., Slovensko a Svätá stolica v kontexte vatikánskej východnej politiky 1962–1989, Bratislava 2017.
Hrušovský D., Roztratených zhromažďovať. Rozprávanie o mojom živote, Bratislava 2018 („Libri historiae slovaciae Memoriae”, zv. VI.).
Rydlo J.M., Vatikánska „Ostpolitik” sedemdesiatych a osemdesiatych rokov 20. storočia v súradniciach postoja 2. vatikánskeho koncilu ku komunizmu [w:] Fidei et Patriae. Jubilejník na počesť 80. narodenín Františka Vnuka, red. J.M. Rydlo, Bratislava 2008.
Szczepanowicz M., Kuriéri Božieho slova. Skúsenosť a dar, Turany 2018.
Vnuk F, Popustené putá. Katolícka cirkev na Slovensku v období liberalizácie a nástupu normalizácie (1967–1971), Martin 2001.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
