Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze w latach 1971–1980 w świetle „Polskich Dokumentów Dyplomatycznych”
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 41 Nr 1 (2023), strony: 420-444
Data publikacji: 2023-10-10
https://doi.org/10.48261/pis234120
PDF
Abstrakt
W artykule przedstawiono aspekt ekonomiczny stosunków polsko-brytyjskich w latach siedemdziesiątych XX w. Główne źródło stanowi seria „Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”. Wielka Brytania u progu lat siedemdziesiątych była najważniejszych zachodnim partnerem gospodarczym PRL. Na relacje między oboma krajami w tym czasie wpłynął m.in. brytyjski akces do EWG. Z biegiem czasu Albion stracił pozycję lidera na rzecz RFN. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o przyczyny tej zmiany. Tekst składa się z czterech części. Na początku omówiono podstawy współpracy gospodarczej, na którą oddziaływały zarówno czynniki dwustronne, jak i wielostronne. Następnie przedstawiono stan obrotów handlowych między Warszawą a Londynem, ich wielkość i strukturę. Władze PRL usiłowały w omawianym okresie zmienić ujemny bilans handlowy oraz strukturę wymiany, która świadczyła o zacofaniu polskiej gospodarki. W kolejnych częściach omówiono rolę dwóch zjawisk właściwych dla dekady Gierka w relacjach gospodarczych między Polską a Wielką Brytanią, tj. zakupu licencji i kredytów, które doprowadziły do kryzysu zadłużeniowego PRL.
Słowa kluczowe
stosunki polsko-brytyjskie • kryzys zadłużeniowy • licencje zagraniczne • dyplomacja PRL • PRL • Polskie Dokumenty Dyplomatyczne Polish Diplomatic Documents • Polish-British relations • debt crisis • foreign licenses • PRL diplomacy • Polish People's Republic diplomacy • Polish People's Republic
Bibliografia
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Dep. IV 46/77, w. 9
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Dep. IV 1/83, w. 12
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Dep. IV 28/77, w. 9
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Dep. IV 45/77, w. 9
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Dep. IV 20/79, w. 9
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, 2626, zesp. 407;
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, KC PZPR V/93, Protokoły posiedzeń Biura Politycznego
Documents on British Policy Overseas, ser. III, vol. X, The Polish Crisis and Relations with Eastern Europe, 1979–1982, ed. I. Tombs, R. Smith
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1972, red. W. Borodziej, Warszawa 2005.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1973, red. P. Majewski, Warszawa 2006.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1974, red. A. Kochański, M. Morzycki-Markowski, Warszawa 2007.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1975, red. P. Machcewicz, Warszawa 2010.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1976, red. P. Długołęcki, Warszawa 2008.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1977, red. P. Majewski, Warszawa 2009.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1979, red. P. Długołęcki, J. Kochanowski, Warszawa 2014.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1980, styczeń–czerwiec, red. P. Długołęcki, Warszawa 2018.
„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”, 1980, lipiec–grudzień, red. P. Długołęcki, Warszawa 2020.
Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, 1973, Warszawa 1973.
Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, 1974, Warszawa 1974.
Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, 1976, Warszawa 1976.
Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, 1978, Warszawa 1978.
Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, 1980, Warszawa 1980.
„Wizyta ma w pewnym sensie wymiar historyczny” – podróż premiera Piotra Jaroszewicza do Wielkiej Brytanii w grudniu 1976 r., oprac. P. Długołęcki, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2008, nr 6.
Buczkowski B.M., Warunki korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania rozwoju gospodarczego Polski w latach 1970–1990, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 1988, nr 87.
Capie F., Richardson Gordon, Oxford Dictionary of National Biography [https://doi.org/10.1093/ref:odnb/103185].
Ciamaga L., Polska – Wielka Brytania. Gospodarka, stosunki ekonomiczne, Warszawa 1982.
Długołęcki P., Polityka zagraniczna Polski w 1976 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2009, t. 9, nr 3.
Fallenbuchl Z.M., Polityka gospodarcza PRL, London 1980.
Frankel J., British Foreign Policy 1945–1973, London 1975.
Jachowicz P., Polska w kryzysie zadłużeniowym, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2011, t. 7, nr 3.
Jarosz D., Pasztor M., Stosunki polsko-francuskie 1944–1980, Warszawa 2008. Jasiński L.J., Stosunki gospodarcze z zagranicą w PRL, Warszawa 1994.
Jędrychowski S., Zadłużenie Polski w krajach kapitalistycznych, Warszawa 1982. Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.
Kaliński J., Nierównowaga zewnętrzna gospodarki Polski Ludowej, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2011, t. 7, nr 3.
Krajewski M., Historia gospodarcza Polski do 1989 roku, Włocławek 2000.
Matusiak A., Transakcje kompensacyjne w handlu światowym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 1989, t. 95.
Morawski W., Dzieje gospodarcze Polski, Warszawa 2010.
Najnowsza historia świata, t. 2: 1963–1979, red. A. Patek, J. Rydel, J.J. Węc, Kraków 2009.
Olszański P., Historia polskiego zadłużenia międzynarodowego na tle wydarzeń społecznych i politycznych, Warszawa 2002.
Pęski J., Jak powstała Rafineria Gdańska – wspomnienia generalnego projektanta, „Nafta-gaz” 2001, R. 57, nr 5.
Sasanka P., Czerwiec ’76. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2017.
Skrzypczyńska J., Polska w GATT/WTO, „Przegląd Politologiczny” 2012, t. 17, nr 1.
Skrzypek A., Dyplomatyczne dzieje PRL, Pułtusk–Warszawa 2010.
Sikora M., Black Box. Wywiad jako instrument transferu technologii i wsparcia decyzji ekonomicznych w PRL 1955–1990, Katowice–Warszawa 2021.
Stare modele do historii, „Tygodnik Rolniczy” 2010, nr 6.
Szczerbicki T., Motocykle w PRL: rzecz o motoryzacji i nie tylko…, Poznań 2012.
Tebinka J., Nadzieje i rozczarowania. Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski 1956–1970, Warszawa 2005.
Tebinka J., Polityka brytyjska wobec Polski Gierka 1976–1980 [w:] PRL na pochylni (1975–1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017.
Tebinka J, Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski Edwarda Gierka, grudzień 1970 – luty 1974, [w:] Wrocławskie studia z polityki zagranicznej, t. 3, Wrocław 2010.
Andoria. Grupa gwarant, s. 2 (folder reklamowy) [https://brazil.trade.gov.pl/pl/f/download/fobject_id:182751].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
