Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Igrzyska Środkowoeuropejskie – niezrealizowany polski projekt międzynarodowej imprezy sportowej z lat dwudziestych XX wieku
Kamil Potrzuski
https://orcid.org/0000-0001-6798-7629
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Arkadiusz Włodarczyk
https://orcid.org/0000-0003-2263-2474
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 41 Nr 1 (2023), strony: 284-305
Data publikacji: 2023-10-10
https://doi.org/10.48261/pis234113
PDF
Abstrakt
Praca jest próbą rekonstrukcji, opisu i wyjaśnienia kontekstu podjęcia przez przedstawicieli polskiego ruchu olimpijskiego koncepcji Igrzysk Środkowoeuropejskich pod auspicjami Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a także odpowiedzi na pytanie o przyczyny niepowodzenia tej inicjatywy mimo jej potencjalnego znaczenia dla rozwoju ruchu olimpijskiego oraz następstw w polityce międzynarodowej. Bazę źródłową stanowiły głównie dokumenty archiwalne przechowywane w Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie oraz Ośrodku Studiów Olimpijskich w Lozannie. W artykule udało się ustalić, że koncepcja Igrzysk Środkowoeuropejskich, wysunięta w 1920 r. przez Elwooda Browna, w latach 1921–1922 była promowana przez polskich działaczy ruchu olimpijskiego, Stefana Lubomirskiego i Edwarda Wittiga, nie zdobyła jednak uznania członków MKOl z Pierre’em de Coubertina na czele i ostatecznie upadła. Przyczyn niepowodzenia projektu można upatrywać w braku zaufania do Polski jako stosunkowo nowego członka MKOl, w wątpliwościach co do apolityczności przedsięwzięcia, w obawach o jego użyteczność w ruchu olimpijskim i ewentualne obniżenie rangi igrzysk olimpijskich, wreszcie w reperkusjach politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w razie ewentualnego powodzenia projektu.
Bibliografia
Archiwum Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Centrum Studiów Olimpijskich w Lozannie, Korespondencja Stefana Lubomirskiego, Materiały Sesji MKOl w Antwerpii (1920), Lozannie (1921), Paryżu (1922) i Rzymie (1923)
Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Materiały Mieczysława Orłowicza, III-92
Centralne Archiwum Wojskowe, Akta Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, I.300.63.63
Auger F., The African Games an IOC’s Colonial Modernisation 1920–1930, „Journal of Olympic History” 2006, t. 14, nr 1.
Bell D., Encyclopedia of International Games, Jefferson, NC–London 2003.
Besnier N., Brownell S., Carter Th.F., The Anthropology of Sport: Bodies, Borders, Biopolitics, Oakland 2010.
Buchanan I., Elwood S. Brown: Missionary Extraordinary, „Journal of Olympic History” 1998, t. 6, nr 3.
Chatziefstathiou D., Henry I.P., Discourses of Olympism from the Sorbonne 1894 to London 2012, London 2012.
Constitution of the Australian Olympic Committee Incorporated, Sydney 2020.
Cooper J.A., The Pan-Britannic Gathering, „The Nineteenth Century” 1893, t. 34, nr 197.
Darnell S.C., Field R., Kidd B., The History and Politics of Sport-for-Development: Activists, Ideologues and Reformers, London 2019.
Ideology, Politics and Diplomacy in East Central Europe, red. M.B.B. Biskupski, Rochester 2003.
Lennartz K., African Games, „Journal of Olympic History” 2006, t. 14, nr 1.
Lipoński W., Olimpizm dla każdego. Popularny zarys wiedzy o historii, organizacji i filozofii ruchu olimpijskiego, Poznań 2000.
Lipoński W., Historia sportu na tle rozwoju kultury fizycznej, Warszawa 2012.
Martin B.G., Piller E.M., Cultural Diplomacy and Europe’s Twenty Years’ Crisis, 1919–1939: Introduction, „Contemporary European History” 2021, nr 30.
Olympism: Selected Writings, red. N. Müller, Lausanne 2000.
Płoszaj K., Firek W., Międzykulturowa edukacja olimpijska, Warszawa 2018.
Polley M., Introduction: The Empire and Commonwealth Games and the Challenge of History, „Sport in History” 2014, t. 34, nr 3.
Potrzuski K., The Unfinished Amusement and Sports Park Project in Warsaw from 1921 – the First Vision for an Olympic District in the Capital City of the Second Polish Republic [w:] Sporting Cultures: Global Perspectives, red. N. Piercey, S.J. Oldfield, Manchester 2019.
Radziwiłł A., Roszkowski W., Historia powszechna 1871–1939, Warszawa 2004.
Room A., Dictionary of Sports and Games Terminology, Jefferson, NC–London 2010.
Rotkiewicz M., Igrzyska nordyckie, „Sport Wyczynowy” 2005, nr 11–12.
Rules for Regional Games, Lozanna 1952.
Terret T., The Military „Olympics” of 1919, „Journal of Olympic History” 2006, t. 14, nr 2.
The Inter-Allied Games 1919, red. G. Wythe, J. Mills Hanson, Paris 1919.
The International Olympic Committee. One Hundred Years 1894–1994. The Idea – The Presidents – The Achievements, red. R. Gafner, t. 1, Lausanne 1994.
Torres C.R., „Spreading the Olympic Idea” to Latin America: The IOC-YMCA Partnership and the 1922 Latin American Games, „Journal of Olympic History” 2008, t. 16, nr 1.
Wandycz P., Polish diplomacy 1914–1945: aims and achievements. A lecture in English and Polish; together with a bibliographical essay on works dealing with recent Polish diplomatic history, London 1988.
Wang Y., Yu H., The Far Eastern Championship Games and the Development of East Asian Society, „The International Journal of the History of Sport” 2015, t. 32, nr 10.
Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012.
Zabłocki W., Igrzyska olimpijskie w Warszawie, Warszawa 1999.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
