Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
„Nieznani sprawcy” z placu Sikorskiego w Krakowie. Rzecz o pobiciu ks. Andrzeja Bardeckiego
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 40 Nr 2 (2022), strony: 467-486
Data publikacji: 2023-06-23
https://doi.org/10.48261/pis224023
PDF
Abstrakt
Pobicie 21 grudnia 1977 r. ks. Andrzeja Bardeckiego – długoletniego asystenta kościelnego i jednego z redaktorów „Tygodnika Powszechnego” – przy wejściu do jego krakowskiego mieszkania, upozorowane na napad bandycki, odbiło się szerokim echem nie tylko w krakowskim środowisku kościelnym, lecz także w całej Polsce, zwłaszcza w gronie osób kontestujących władzę komunistyczną. Było pewnego rodzaju zemstą za prezentowane przez redakcję „Tygodnika Powszechnego” (a pośrednio także przez kard. Karola Wojtyłę) poglądy na temat polityki kościelnej państwa komunistycznego i prób nieprawdziwego ukazywania jako bardzo dobre stosunków polskich komunistów ze Stolicą Apostolską przez media reżimowe. Śledztwo prowadzono w taki sposób, by sprawcy napadu nie zostali ujawnieni. W artykule przedstawiono metody stosowane przez komunistów w walce z opozycją, za którą uznawano środowisko „Tygodnika Powszechnego”, w postaci zastraszania jej działaczy. Akty przemocy wobec opozycjonistów były stosowane wielokrotnie przez polskie władze komunistyczne i ich służby w kolejnej dekadzie XX stulecia.
Słowa kluczowe
ks. Andrzej Bardecki • kard. Karol Wojtyła • "Tygodnik Powszechny" • Kraków • komunizm • represje wobec Kościoła katolickiego • opozycja • Służba Bezpieczeństwa Cardinal Karol Wojtyła • "Tygodnik Powszechny" • Kraków • communism • repressions against the Catholic Church • opposition • Security Service
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, AIPN Kr, 08/61, t. 2, Sprawa zagadnieniowa kryptonim „Znak” dot. środowisk katolickich: Klubu Inteligencji Katolickiej, „Tygodnika Powszechnego”, Koła „Znak”
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, AIPN Kr, 446/2, t. 1–2, Akta kontrolne dochodzenia w sprawie napadu na księdza A. Bardeckiego.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, AIPN Kr, 01472/8, Dziennik rejestracyjny Wydziału I Biura „C” MSW, t. 1.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, AIPN Kr, brak sygn., Kartoteka ogólnoinformacyjna byłego Biura „C” MSW.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. Pers A 1665, Akta personalne ks. Andrzeja Bardeckiego
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, brak sygn., Spuścizna ks. A. Bardeckiego
Archiwum redakcji „Naszej Przeszłości”, nr top. 2401–2402, Materiały dotyczące pobicia ks. Andrzeja Bardeckiego
Bardecki A., Zawsze jest inaczej, Kraków 1995.
Komunikat Kurii Metropolitalnej, „Tygodnik Powszechny” 1991, nr 15.
Komunikat MO, „Dziennik Polski”. 23 XII 1977.
Komunikat MO, „Echo Krakowa” 1977, nr 289.
Komunikat z 161 Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, Warszawa. 15 XII 1977 r.
Niech Bóg błogosławi Polsce (Tekst przemówienia Pawła VI i Edwarda Gierka), „Przewodnik Katolicki” 1977, nr 51–52.
Relacja ustna ks. dr. Andrzeja Satory, Kraków, 14 XI 2019 r.
Relacja ustna ks. prof. dr. hab. Stefana Koperka CR, Kraków, 21 VI 2020 r.
Brutal überfallen, „Ruhr Woort” 1978, nr 1.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2003.
Graczyk R., Cena przetrwania? SB a „Tygodnik Powszechny”, Kraków 2011.
Kubiś A., Z dziejów usuwania teologii / Wydziałów Teologicznych z uniwersytetów, „Studia Nauk Teologicznych” 2008, t. 3.
Litka P., Głuszak G., Skompromitować papieża, Kraków 2011.
Mysłek W., Ranga dyplomatycznego dialogu, „Argumenty” 1978, nr 1.
Nostre informazioni, „L’Osservatore Romano”, 2 XII 1977.
Polak G., Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999.
Überfall auf Krakauer Domkapitular, „Paulinis” 1978, nr 2.
„Tygodnik Powszechny” dokonuje skrótów, „Słowo Powszechne”, 12 XII 1977.
Żakowski J., Pół wieku pod włos, czyli Życie codzienne „Tygodnika Powszechnego” w czasach heroicznych, Kraków 1999.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Pobicie księdza Andrzeja Bardeckiego, cz. 1, http://www.archiwumjp2.pl/film.php?film=2162; cz. 2, http://www.archiwumjp2.pl/film.php?film=2163, dostęp 23 XI 2020 r.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
