Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
„Jest typem dość sympatycznym”. Józef Retinger i wywiad cywilny PRL
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 35 Nr 1 (2020), strony: 477-492
Data publikacji: 2020-06-30
https://doi.org/10.48261/pis203521
PDF
Abstrakt
Józef Retinger to jedna z najbarwniejszych, a równocześnie najbardziej zagadkowych postaci w najnowszej historii Polski. W okresie II wojny światowej był doradcą politycznym i szarą eminencją u boku szefa rządu polskiego gen. Władysława Sikorskiego, a po jej zakończeniu pozostał na emigracji. Prowadził ożywioną działalność na rzecz jedności europejskiej. Był pomysłodawcą wpływowej politycznie Grupy Bilderberg. Podejrzewano go, że jest agentem wywiadu brytyjskiego. Zarzucano mu również, iż pracuje na rzecz tajnych służb kilku innych państw. Posądzano go o przynależność do masonerii. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych Retingerem zainteresował się wywiad cywilny PRL. To mniej znany epizod w jego fascynującej biografii, choć akurat to wydarzenie jest nieźle udokumentowane źródłowo. Kontakt z Retingerem nawiązał oficer londyńskiej rezydentury kpt. Andrzej Kłos „Oskar”, występujący w Wielkiej Brytanii pod nazwiskiem Jerzy Klinger, jako kierownik oddziału Polskiej Agencji Prasowej w Londynie. Ich spotkania miały charakter towarzyski, a informacje przekazywane przez Retingera nie miały większej wartości operacyjnej, często dotyczyły kwestii historycznych. Kontakt z Retingerem faktycznie urwał się w końcu 1958 r., po powrocie kpt. Kłosa do kraju.
Bibliografia
Celt M. [Chciuk T.], Z Retingerem do Warszawy i z powrotem. Raport z Podziemia 1944, do druku przygotował W. Frazik, Łomianki 2006.
Joseph Retinger – Memoire of an Eminence Grise, red. J. Pomian, [Brighton] 1972.
Bagieński W., Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961, t. 1–2, Warszawa 2017.
Biskupski M.B.B., War and Diplomacy in East and West. A Biography of Józef Retinger, London–New York 2017.
Bułhak W., Wokół misji Józefa H. Retingera do kraju, kwiecień–lipiec 1944, „Zeszyty Historyczne” 2009, z. 168.
Dorril S., MI-6. Inside the Covert Word of Her Majesty’s Secret Intelligence Service, New York 2002.
Pająk H., Retinger mason i agent syjonizmu, Lublin 1996.
Pieczewski A., Działalność Józefa Hieronima Retingera na rzecz integracji europejskiej, Toruń 2008.
Podgórski B., Józef Retinger. Prywatny polityk, Kraków 2013.
Pomian J., Józef Retinger. Życie i pamiętniki pioniera Jedności Europejskiej, Warszawa 1994.
Siemaszko Z.S., Retinger – wysłannik Foreign Office i Mikołajczyka, „Zeszyty Historyczne” 2009, z. 170.
Siemaszko Z.S., Retinger w Polsce w 1944 r., „Zeszyty Historyczne” 1967, z. 12.
Terlecki O., Barwne życie szarej eminencji, Kraków 1981.
Terlecki O., Kuzynek diabła, Kraków 1988.
Witkowski G., Józef Retinger. Polski inicjator integracji europejskiej, Warszawa 2000.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Antoni Józef Bohdanowicz, Władysław Bułhak, Andrzej Friszke, Małgorzata Ptasińska-Wójcik, Krzysztof Tarka, [Dyskusja] Stan badań nad emigracją i źródła do jej dziejów , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 15 Nr 1 (2010)
- Krzysztof Tarka, W oczekiwaniu na wyzwolenie. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie o sytuacji międzynarodowej na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 2 Nr 2 (2002)
- Krzysztof Tarka, Anna Cichocka, [Recenzja] Krzysztof Tarka, Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945–1990, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2003, ss. 315 , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 6 Nr 2 (2004)
- Krzysztof Tarka, Waldemar Sobczyk i „Nasz Znak” – dywersja w ruchu ludowym na emigracji , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 18 Nr 2 (2011)
- Krzysztof Tarka, Jest tylko jedna Polska. Bolesław Świderski – emigrant w służbie Polski Ludowej , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 11 Nr 1 (2007)
- Krzysztof Tarka, Reglamentowana odwilż. Obóz "zamkowy" na emigracji wobec wydarzeń w Polsce i bloku komunistycznym w 1956 roku , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 28 Nr 2 (2016)
- Krzysztof Tarka, Nauka, polityka i tajne służby. Podróże Adama Bromkego do Polski , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 16 Nr 2 (2010)
- Krzysztof Tarka, Działalność Karola Lewkowicza – przyczynek do powstania orientacji prokrajowej na emigracji , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 15 Nr 1 (2010)
