Język Polski
English
The Impossible Choices of an Ordinary Man: The Wartime Experiences and Personal Life of Wladyslaw Homan – II Polish Corps Rifleman
Anna Muszkiewicz
https://orcid.org/0000-0001-5727-967X
In Venture Capital Corporation, Santa Monica, Kalifornia, Stany Zjednoczone Ameryki
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 16 (2023), pages: 193–208
Publication date: 2023-12-29
https://doi.org/10.48261/PAIPN231610
PDF (Język Polski)
Abstract
The fate of Władysław Homan reflects the tragedy of an individual caused by war and the political situation after its end. Władysław, like many Poles living in the Eastern Borderlands, found himself under Soviet occupation in 1939, and was subsequently arrested and sent to a gulag. After the amnesty declared in 1941, he reported to the Polish Armed Forces (PSZ) in the USSR. From 1943 to 1945, he served in the 2nd Polish Corps, in whose ranks he took part in the Italian campaign. After the end of hostilities and the dissolution of the PSZ in the West, he settled in Great Britain. Fearing reprisals, first from the authorities of the USSR and later those of the Polish People’s Republic, he did not return to his homeland, and his efforts directed at bringing his wife and children to live with him were unsuccessful. He remained in exile until 1982, when – unfortunately only a few months before his death – he finally made the decision to return to his family.
References
Abramowicz M., Droga mojego życia, Wrocław 2016.
Allan M., Tom’s Weeds. The Story of Rochfords and their House Plants, London 1970.
Archiwum Państwowe w Poznaniu: Polski Czerwony Krzyż – Zarząd Wojewódzki w Poznaniu (1945–1946): 53/1207/0/10/280.
Brożyniak D., Pstrąg T., Dobromil – miasteczko symboliczne i typowe dla Kresów, 18 XI 2018, https://wnet.fm/kurier/dobromil-miasteczko-symboliczne-i-typowe-dla-kresow-dariusz-brozyniak-tadeusz-pstrag-slaski-kurier-wnet-53-2018/ (dostęp 14 III 2022 r.).
Burakowski J., Ułan i historia. Bardzo długi cień generała Władysława Andersa, Sierpc 2013.
Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw Ukrajiny, m. Lwiw (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie): Rzymskokatolicki Konsystorz Metropolitalny, m. Lwów: 618/2/2761; 618/2/3638; 618/2/3639.
Derżawnyj archiw Lwiwśkoji obłasti (Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego): Wydział Śledczy NKWD w Obwodzie Lwowskim: P-3258/1.
Dolata E., Dzieciństwo galicyjskie na początku XX wieku w świetle chłopskiej literatury pamiętnikarskiej, „Przegląd Pedagogiczny” 2012, nr 1.
Drogi śmierci. Ewakuacja więzień sowieckich z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej w czerwcu i lipcu 1941, wybór i oprac. K. Popiński, A. Kokurin, A. Gurjanow, Warszawa 1995.
Eisler J., Jakim państwem była PRL w latach 1956–1976?, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2.
Gdzie jesteś?, „Dwutygodnik Centrali Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża” (dodatek do dwutygodnika ilustrowanego „Parada”) 1946, nr 5.
Gdzie jesteś?, „Dwutygodnik Centrali Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża” (dodatek do dwutygodnika ilustrowanego „Parada”) 1946, nr 7.
Goliszewski B., Bronisława Goliszewskiego pamiętnik znaleziony na strychu. Od Krzemieńca przez Londyn do Sopotu 1939–1950–1978, red. i oprac. P.J. Wojtacka, Londyn–Lublin 2014.
Górski W., Żołnierskim szlakiem przez Tobruk i Monte Cassino, Szczecin 2013.
Hoover Institution Library and Archives (Archiwum Instytutu Hoovera w Stanford): Dokumenty Władysława Andersa: 800/1/0/-/46; 800/1/0/-/47; 800/1/0/-/48.
Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie: S 38.2002.Zk.
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie: Rozkazy dzienne 5. Batalionu Strzelców Karpackich: R.776/A; Rozkazy personalne: R.1131; R.1136; Sztab Naczelnego Wodza i Ministerstwo Spraw Wojskowych/Ministerstwo Obrony Narodowej:A.XII.85/214.
Józekowski A.P., Znowu się naraziłem. Wspomnienia cichociemnego, Warszawa 2014.
Księga adresowa Małopolski. Lwów, Stanisławów, Tarnopol z informatorem m. stoł. Warszawy, województwa krakowskiego, łódzkiego, poznańskiego i śląskiego. Rocznik 1935/1936, Lwów 1935/1936.
Łagieria dla wojennoplennych NKWD-MWD SSSR 1939–1956. Sprawocznik, red. M.M. Zagorulko, S.G. Sidorow, J.M. Cunajewa, Wołgograd 2013.
Mały rocznik statystyczny. R. 10: 1939, Warszawa 1939.
Ministry of Defence (Ministerstwo Obrony Zjednoczonego Królestwa w Ruislip): Akta osobowe Władysława Homana (bez sygnatury).
Musiał B., Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne! Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku, Warszawa 2001.
National Archives (Archiwa Narodowe Zjednoczonego Królestwa w Kew): Naturalizacja: indeks nazwisk 1980: HO 409/32.
Niemiec J., Zakład naukowo-wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie 1886–1939, Rzeszów–Kraków 1998.
Piechota polska 1939–1945. Materiały uzupełniające do „Księgi chwały piechoty”, wyd. w Warszawie, w 1939 r., z. 14, red. H. Barański, T. Kryska-Karski, London 1973.
Pstrąg T., Dobromil w okresie od 26 października 1939 r. do 21 czerwca 1941 r., „Głos znad Sanu” 2012, nr 21.
Radomski J.A., Demobilizacja Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1945–1951, Kraków 2009.
Slusarz F., Przez Kazachstan do Argentyny. Wspomnienia żołnierza 2. Korpusu, Warszawa 2015.
Sołżenicyn A., Archipelag GUŁag 1918–1956. Próba dochodzenia literackiego, t. 3, tłum. J. Pomianowski, Warszawa 2008.
Spod Monte Cassino na Sybir. Deportacja byłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z Białorusi, Litwy i Ukrainy w 1951 roku, oprac. P. Romaniuk, Warszawa 1998.
Wawer Z., Znów w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRR sierpień 1941 – marzec 1942, Warszawa 2001.
Woźniak J., Droga do wolnej Polski, Wrocław 2011.
Zbiory Anny Muszkiewicz: Relacje ustne Zbigniewa Homana, 13 IV 2020 r.; 1 VIII 2020 r.
Zbiory Piotra Homana: Dokumentacja osobista Władysława Homana.
Żak J., Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2. Korpusu Polskiego, Warszawa 2014.
License
Copyright (c) 2023 Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
