Język Polski
English
Русский
Italiano
Français (France)
Deutsch
Українська
Čeština
“Agentry of the Bourgeoisie” or “Independence Left”? A Change in Perception of the Polish Socialist Party Traditions after 1956
Piotr Juchowski
https://orcid.org/0000-0002-1622-3407
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Pamięci Narodowej
Komunizm: system-ludzie-dokumentacja, No. 13 (2024), pages: 78-103
Publication date: 2024-12-23
https://doi.org/10.48261/2299.890X.13.2024.04
PDF (Język Polski)
Abstract
This article reveals the changes in the approach of the Polish United Workers’ Party (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, PZPR) leadership, party publicists and historians to the traditions and legacy of the Polish Socialist Party (Polska Partia Socjalistyczna, PPS), both those that occurred at the level of discourse about the Polish Socialist Party and those of an organisational nature. The paper analyses historical books, articles and speeches referring to the history of the PPS, indicating which elements of the PPS legacy could have been appreciated and which pre-war activists of this party could have counted on being commemorated.
Keywords
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza • PZPR • Polska Partia Socjalistyczna • PPS • polityka historyczna PRL • tradycja PPS • socjaliści • historiografia PRL • prasa PRL Polish United Workers’ Party • PZPR • Polish Socialist Party • PPS • Polish People’s Republic politics of history • PPS tradition • socialists • historiography of the Polish People’s Republic • Polish People’s Republic press • Polish People’s Republic • PRL
References
Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 237/VIII-656, 237/VIII-756, 237/VIII-687, 237/VIII-1097, 237/VIII-1098, 237/XXI-14, 237/XXII-23, 237/XXI-26, 237/XXII-84; Akta Bolesława Drobnera, 421/III/2; Zbiór Kazimierza Rusinka, 2531/34.
Barlicki N., Wybór przemówień i artykułów z lat 1918–1939, oprac. J. Tomicki, Warszawa 1964.
Dubois S., Artykuły i przemówienia, oprac. E. Rudziński, J. Tomicki, Warszawa 1968.
Podstawy ideologiczne PZPR, Warszawa 1949.
Gomułka W., Pamiętniki, t. 1, red. A. Werblan, Warszawa 1994.
Władysław Gomułka we wspomnieniach, red. B. Syzdek, Lublin 1989.
„Dziennik Łódzki” 1962.
„Dziennik Polski” 1953, 1958, 1963.
„Gazeta Krakowska” 1953, 1961, 1962.
„Głos Robotniczy” 1962.
„Przegląd Kulturalny” 1956–1957.
„Trybuna Ludu” 1950–1951, 1955–1957, 1960–1962, 1967–1969, 1970.
„Z Pola Walki” 1958, 1961, 1962, 1968.
„Życie Warszawy” 1962.
Czyżewski A., Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL, Warszawa 2021.
Daniszewski T., Historia ruchu robotniczego w Polsce, rozdz. 3: Lata 1886–1900, Warszawa 1950.
Daniszewski T., Historia ruchu robotniczego w Polsce, rozdz. 4: Rewolucja 1905 r. w Polsce (lata 1901–1907), Warszawa 1951.
Daniszewski T., Rewolucja 1905–1907 r. na ziemiach polskich, Warszawa 1954.
Holzer J., Agonia PPS. Socjaliści polscy w sojuszu z PPR 1944–1948, Warszawa 1981.
Juchowski P., „Lubelska” Polska Partia Socjalistyczna w świetle artykułów z „Robotnika Polskiego w Wielkiej Brytanii” oraz „Światła”, „Studia Polonijne” 2020, nr 41.
Kargol A., Strug: miarą wszystkiego jest człowiek. Biografia polityczna, Warszawa 2016.
Kochanowski J., Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956–1957, Kraków 2017.
Kowalski J., Trudne lata. Problemy rozwoju polskiego ruchu robotniczego 1929–1935, Warszawa 1966.
Kutkowski A., Polskie rehabilitacje. Wybrane zagadnienia polityki karnej władz PRL w latach 1953–1957, Lublin–Radom 2021.
Leszkowicz T., Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej, Warszawa 2022.
Marszałkowski T., Zamieszki, ekscesy i demonstracje w Krakowie 1918–1939, Kraków 2015.
Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014.
Nicieja S., Adam Próchnik. Historyk, polityk, publicysta, Warszawa 1986.
Nowak P., Zrozumieć socjalizm… Metafory pojęciowe i słowa klucze doby PRL [w:] Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, red. K. Brzechczyn, Poznań 2008.
Prekiel P., Stanisław Dubois (1901–1942), Warszawa 2018.
Próchnik A., Pierwsze piętnastolecie Polski niepodległej. Zarys dziejów politycznych, Warszawa 1957.
Ruszczyc M., Andrzej Strug, Warszawa 1962.
Siewierski T., Specyfika badań nad tzw. ruchem robotniczym w historiografii PRL. Zarys problemu [w:] VI Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty, red. K. Dworaczek, Ł. Kamiński, Warszawa 2013.
Siwik A., PPS na emigracji w latach 1945–1956, Kraków 1998.
Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948–1956, Warszawa 2014.
Spałek R., Między pragmatyzmem a zdradą. Zawłaszczenie PPS w kraju (1944–1948) [w:] Polska Partia Socjalistyczna. Dlaczego się nie udało?, red. R. Spałek, Warszawa 2010.
Stobiecki R., Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2020.
Śliwa M., Myśl polityczna Mieczysława Niedziałkowskiego (1893–1940), Warszawa 1980.
Tomicki J., Lewica socjalistyczna w Polsce 1918–1939, Warszawa 1982.
Tomicki J., Norbert Barlicki 1880–1941. Działalność polityczna, Warszawa 1968.
Tymieniecka A., Polityka Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1924–1928, Warszawa 1969.
Werblan A., Władysław Gomułka – sekretarz generalny PPR, Warszawa 1988.
Wrona J., System partyjny w Polsce 1944–1950. Miejsce, funkcje, relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, Lublin 1997.
Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.
Zaremba Z., Sześćdziesiąt lat walki i pracy P.P.S. Szkic historyczny, Londyn 1952.
Siewierski T., 100 lat prof. Jana Kancewicza, 9 IV 2016, Histmag.org, https://histmag.org/100-lat-prof-jana-kancewicza-13087 (dostęp 26 I 2024 r.).
License
Copyright (c) 2024 Komunizm: system-ludzie-dokumentacja
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Most read articles by the same author(s)
- Piotr Juchowski, Recenzja książki Bartłomieja Kapicy Władysław Bieńkowski. Biografia polityczna, Warszawa 2022, 500 s. , Komunizm: system-ludzie-dokumentacja: No. 12 (2023)
