Pokaż  Nr 12 (2023)

Nr 12 (2023)

ISSN:
2545-3424

eISSN:
2299-890X
Dział: Studia

Tematyka niemiecka na łamach polskich tytułów prasowych Października

Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja, Nr 12 (2023), strony: 87-128

Data publikacji: 2024-02-06

https://doi.org/10.48261/2299.890X.12.2023.05

Abstrakt

W prasie PRL tematy niemieckie stanowiły jedno z najczęściej podejmowanych zagadnień polityki zagranicznej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o rolę i znaczenie tematyki niemcoznawczej w prasie Października ’56. Została przeprowadzona jakościowa analiza treści artykułów prasowych, pochodzących w głównej mierze z tygodników politycznych i społeczno-kulturalnych. Konieczne okazało się przybliżenie również narracji prasowej z czerwca 1956 r. Obserwacja bogatego kontekstu polityki międzynarodowej pozwoliła na sformułowanie wniosku, że zadaniem dziennikarzy wypowiadających się na tematy związane z polityką zagraniczną, w tym szeroko rozumiane problemy niemieckie, było przybliżenie czytelnikom stanowiska władz. Publicyści podkreślali wzrost znaczenia Polski po Październiku ’56 i jej predyspozycje do odegrania ważnej roli na arenie międzynarodowej, m.in. w zakresie współkształtowania polityki krajów socjalistycznych w sprawach niemieckich. Korzystając z różnych form publicystycznych (np. reportażu, polemiki prasowej), prasa legitymizowała sojusz ze Związkiem Sowieckim oraz ustrój socjalistyczny, a także wynikającą z tego nową politykę wobec Zachodu i Niemiec.


Ambroziewicz J., Gonczarski E., Jeden krok za Łabą, „Po Prostu” 1957, nr 23.

Ambroziewicz J., Gonczarski E., Polska – NRF, „Po Prostu” 1957, nr 26.

Artymowska Z., O współdziałanie z socjalistami, „Świat i Polska” 1957, nr 40.

Barcz W., Adenauer odpowiada, „Świat i Polska” 1957, nr 2.

Barcz W., Październikowy kapitał, „Świat i Polska” 1957, nr 3.

Barcz W., Realizm i bomba z zapalnikiem. Dyskusji nad sprawą Niemiec ciąg dalszy, „Świat i Polska” 1957, nr 6.

Bauman Z., Socjalizm i socjaldemokracja, „Po Prostu” 1956, nr 11.

Braun A., Świat, na którym żyjemy. Podróż do jaskini lwa, „Nowa Kultura” 1957, nr 1.

Budrewicz O., Niemcy przegrały wojnę. Korespondencja własna „Przekroju” z NRF, „Przekrój” 1957, nr 618.

Co robią Niemcy? Czy należy mówić o linii Odra–Nysa?, „Przemiany” 1957, nr 22.

Co robią Niemcy?, „Przemiany” 1957, nr 32.

Cygielski W., O komunistycznej etyce dziennikarskiej, „Po Prostu” 1956, nr 42.

Czeszko B., U nich, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 25.

Czeszko B., Do śledzi… do śledzi, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 23.

Czeszko B., U nich (2), „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 27.

Czeszko B., U nich (3), „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 30.

Dwie koncepcje w sprawie Niemiec, „Świat i Polska” 1957, nr 23.

(EN), Co robią Niemcy? Wisła jest niemiecką rzeką, „Przemiany” 1956, nr 31.

Fagot L., Notatki korespondenta z Niemiec, „Przegląd Kulturalny” 1956, nr 39.

Hofman M., Czy w Niemczech bez zmian?, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 35.

Kowalewski J., Dyskusja o militaryzmie i rewizjonizmie, „Trybuna Ludu”, 10 III 1957.

Kowalewski J., Program, „Polityka” 1957, nr 36.

Kragen W., Zdarzyło się w Berlinie, „Tygodnik Powszechny”, 14 II 1957.

Les M., Rozmyślania w Spreewald, „Polityka” 1956, nr 19.

Mazowiecki T., Mikke J., List otwarty do Redaktora Naczelnego „Słowa Powszechnego”, „Po Prostu” 1956, nr 31.

Micewski A., Kilka nowych wrażeń z Niemiec, „Kierunki” 1956, nr 20.

O deklaracji berlińskiej po raz wtóry, „Świat i Polska” 1957, nr 24.

Obserwator, Po wizycie delegacji polskiej w NRD, „Polityka” 1957, nr 18.

Osmańczyk E., Co będzie za 10 lat?, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 17.

Osmańczyk E., NRD w czerwcu 1957, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 26.

Osmańczyk E., Polska polityka zagraniczna, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 9.

Osmańczyk E., Sąsiedzi Polski, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 12

Osmańczyk E., Trwały podział czy konfederacja, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 34.

Osmańczyk E., USA, Niemcy i Polska. Pod rozwagę, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 13.

Podkowiński M., Czy Heine umarł po raz drugi? Korespondencja własna „Nowej Kultury” z Bonn, „Nowa Kultura” 1956, nr 11.

Podkowiński M., Polityka na co dzień. Co widziałem w Zachodnich Niemczech (2), „Nowa Kultura” 1956, nr 37.

Polityka Adenauera traci zwolenników. Konstruktywny projekt partii przesiedleńców, zmierzający do pokojowego zjednoczenia Niemiec, „Słowo Polskie”, 8 VI 1956.

„Po Prostu” i „Sztandar Młodych”, Sprawy Polaków, „Po Prostu” 1956, nr 45.

Przed wyborami w Niemieckiej Republice Federalnej. Polityka międzynarodowa, „Polityka” 1957, nr 29.

Przygody dzielnego wojaka Straussa, zebrała z pism zachodnioniemieckich, głównie „Der Spiegel”, i opracowała I. Sławińska, „Przemiany” 1957, nr 14.

Pytania Przekroju – odpowiedzi Edmunda Osmańczyka, „Przekrój” 1957, nr 625.

R.B., Co robią Niemcy?, „Przemiany” 1956, nr 5.

Rakoczy J., Adenauer szuka dowodów, „Przemiany” 1956, nr 1.

Rogalski A., Heinrich Böll, „Kierunki” 1956, nr 11.

Smogorzewski K., Sprawa niemiecka a Europa, „Świat i Polska”, 1957, nr 1.

Sokołowski S., I rzeczywiście. Tak polityki robić nie wolno, „Trybuna Robotnicza”, 9–10 III 1957.

Spartacus, Uwaga. Speidel Danger!, „Przemiany” 1957, nr 17 (28).

Strauss w opałach, „Świat i Polska” 1957, nr 11.

Stroynowski J., Sesja NATO nie przysporzy Adenauerowi wyborców, „Świat i Polska” 1957, nr 11.

Szafar T., Co trzeba wiedzieć o abecadle polityki międzynarodowej, „Przemiany” 1957, nr 5 (17).

Szafar T., Jeszcze raz o zjednoczeniu, „Świat i Polska” 1957, nr 5.

Szafar T., Tak polityki robić nie wolno. Artykuł dyskusyjny, „Przemiany” 1957, nr 9 (21).

Szafar T., Zjednoczenie Niemiec, ale jakie?, „Przemiany” 1957, nr 7 (19).

Szczerbic W., Jak polityka i jaka… publicystyka, „Świat i Polska” 1957, nr 3.

Szczerbic W., Rewizja? Ale po co?, „Świat i Polska” 1957, nr 5.

Szczerbic W., Start do wyborów, „Świat i Polska” 1957, nr 4.

Szczypiorski A., I cóż dalej, szary dyplomato, „Przemiany” 1956, nr 7.

Szewczyk W., Tak polityki robić nie wolno. A jak?, „Przemiany” 1957, nr 11 (23).

Wirth A., Z notatnika podróży po Niemczech, „Polityka” 1957, nr 20.

Wójcicki B., Polska – NRF, „Świat i Polska” 1957, nr 2.

Wójcicki B., Również w polityce zagranicznej, „Trybuna Ludu”, 3 XII 1956.

Wydrzyński A. Geopolityk bije na alarm, „Przemiany” 1957, nr 19 (31).

Ziemba S., Brentano osaczony. W Bochum, „Przemiany” 1956, nr 2.

Zillacius K., Zagadnienie Niemiec a bezpieczeństwo Europy, „Świat i Polska” 1957, nr 2.

Żymła O., Korespondencja własna z NRF. Jaki będzie przyszły rząd?, „Przemiany” 1956, nr 6.

Bingen D., Polityka Republiki Bońskiej wobec Polski. Od Adenauera do Kohla 1949–1991, Kraków 1997.

Borhi L., Containment, Rollback, Liberation or Inaction? The United States and Hungary in the 1950s, „Journal of Cold War Studies” 1999, nr 1.

Fischer A., Anfänge der Wiederbewaffnung in der SBZ/DDR (1945/46–1955/56) [w:] Wiederbewaffnung in Deutschland nach 1945, red. A. Fischer, Berlin 1986.

Handbuch zur deutschen Einheit. 1949–1989–1999, red. W. Weidenfeld, K.R. Korte, Bonn 1999.

Jarząbek W., Problem niemiecki w polskiej polityce wobec mocarstw zachodnich i państw niezaangażowanych w czasie drugiego kryzysu berlińskiego 1958–1961 (wybrane zagadnienia) [w:] Polska–Niemcy–Europa. Księga jubileuszowa z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin profesora Jerzego Holzera, Warszawa 2000.

Kisztelińska-Węgrzyńska A., Stany Zjednoczone wobec zjednoczenia Niemiec (1953–1959) [w:] Niemcy jako problem międzynarodowy po II wojnie światowej, red. S. Sierpowski, Poznań 2010.

Kittel M., Genesis einer Legende. Die Diskussion um die Stalin-Noten in der Bundesrepublik 1952–1958, „Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte” 1993, nr 3.

Kozieł A., Polityka prasowa w 1956 roku [w:] Październik 1956 roku. Początek erozji systemu, red. M. Jabłonowski, S. Stępka, Pułtusk 2007.

Krebs R.R., Duelling Visions U.S. Strategy toward Eastern Europe under Eisenhower, Texas 2001.

Krebs R.R., Liberation à la Finland: Reexaming Eisenhower Administration Objectives in Eastern Europe, „Journal of Strategic Studies” 2008, nr 20.

Loth W., Die Sowjetunion und die deutsche Frage. Studien zur sowjetischen Deutschlandpolitik von Stalin bis Chruschtschow, Göttingen 2007.

Łoś-Nowak T., Polskie inicjatywy w sprawie broni nuklearnej w Europie Środkowej 1957–1964, Wrocław 1989.

Łukasiewicz S., Rok 1956 – 60 lat później: dyskusja z udziałem Sławomira Łukasiewicza, Pawła Machcewicza, Pawła Sasanki, Pawła Ziętary, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 2.

Mazur M., Strategie i techniki komunikacyjne w Polsce Ludowej 1944–1956. Refleksje badawcze, Lublin 2011.

Nałęcz D., Lata 1949–1956 [w:] Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011.

Pasztor M., Między Paryżem, Warszawą a Moskwą. Polityczne uwarunkowania stosunków polsko-francuskich w latach 1953–1956, „Dzieje Najnowsze” 2002, nr 2.

Przeperski M., Odwrót od Października. Pacyfikacja prasy i dziennikarzy w latach 1956–1958, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 28.

Romek Z., Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Warszawa 2010.

Sasanka P., Historia walki na dwa fronty. Władza – prasa – dziennikarze 1953–1955/1956, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2018, t. 16.

Stokłosa K., Polen und die deutsche Ostpolitik 1945–1990, Göttingen 2011.

Wiaderny B., Neutralizacja Europy Środkowo-Wschodniej w publicystyce „Kultury” (1955–1962), „Dzieje Najnowsze” 2011, nr 3.

Władyka W., Na czołówce. Prasa w Październiku 1956 roku, Warszawa 1989.

Wolter S., Die NVA von ihrer Gründung bis zur „Grenzbefestigung” durch die DDR und die Staaten des Warschauer Paktes (1956–1961) [w:] Wiederbewaffnung in Deutschland nach 1945, red. A. Fischer, Berlin 1986.

Bundesarchiv, Kabinettsprotokolle Online, 1. Beziehungen der Bundesrepublik Deutschland, 1.1, Einleitung. Beziehungen der Bundesrepublik Deutschland zu den westlichen Bündnispartnern und zu den Staaten des Ostblocks, bundesarchiv.de (dostęp 15 VI 2023 r.).

Die Pariser Verträge, 23. Oktober 1954, dok_0018_par_de.pdf, 1000dokumente.de (dostęp 15 IX 2023 r.).

Kühlem K., Regierungserklärung Konrad Adenauers: Geburtsstunde der Hallstein- Doktrin, Konrad-Adenauer-Stiftung – Geschichte der CDU – Regierungserklärung Konrad Adenauers: Geburtsstunde der Hallstein-Doktrin, kas.de (dostęp 2 IX 2023 r.).

National Security Council, NSC 174, Draft ‘United States Policy Toward The Soviet Satellites In Eastern Europe’, Wilson Center Digital Archive (dostęp 15 IX 2023 r.).

Roberts G., Malenkov on the German Question, June 2, 1953, Cold War International History Project, CWIHP e-Dossier No. 15 Malenkov on the German Question, June 2, 1953,Wilson Center (dostęp 28 VI 2023 r.).

Uchwała Rady Państwa z dnia 18 lutego 1955 r. w sprawie zakończenia stanu wojny między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Niemcami [w:] Zakończenie stanu wojny między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Niemcami, prawo.pl (dostęp 15 IX 2023 r.).

Patecka-Frauenfelder, A. (2024). Tematyka niemiecka na łamach polskich tytułów prasowych Października. Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja, (12), 87–128. https://doi.org/10.48261/2299.890X.12.2023.05

Statystyki

Liczba pobrań PDF

Download data is not yet available.

Udostępnij


                            Pokaż  Nr 12 (2023)

Nr 12 (2023)

ISSN:
2545-3424
eISSN:
2299-890X

Data publikacji:
2024-02-06

Dział: Studia