Język Polski
English
Русский
Italiano
Français (France)
Deutsch
Українська
Čeština
Październik 1956 roku na łamach „Sztandaru Ludu”
Agata Fijuth-Dudek
https://orcid.org/0000-0001-8314-4373
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja, Nr 11 (2022), strony: 146-164
Data publikacji: 2023-06-26
https://doi.org/10.48261/2299.890X.11.2022.05
PDF
Abstrakt
Rok 1956 to jeden z najważniejszych okresów w powojennej historii Polski. Dojście do władzy Władysława Gomułki dawało nadzieję na demokratyzację i liberalizację systemu komunistycznego. Atmosferę ,,odwilży” podsycała również prasa, w której zaczęły pojawiać się polemiki, pokazywano nową rzeczywistość, zmieniał się także język. Nastrój w głównych czasopismach centralnych znalazł także odzwierciedlenie w prasie terenowej. Najważniejszym czasopismem na Lubelszczyźnie w 1956 r. był ,,Sztandar Ludu” – organ prasowy KC PZPR w Lublinie. Lubelską gazetę, podobnie jak prasę w całym kraju, cechował entuzjazm będący wyrazem nadziei i wiary w zmiany polityczne i gospodarcze w społeczeństwie polskim. Na łamach czasopisma zapowiadano rewolucję, chociaż w granicach wyznaczonych przez nowe władze. Gazeta była źródłem „raportów” z kraju – były to relacje z wieców i dowody masowego poparcia dla Władysława Gomułki i nowego Biura Politycznego KC PZPR. Nie brakowało artykułów poświęconym poszczególnym grupom społecznym, zarówno robotnikom, młodzieży, jak i części inteligencji. Zamieszczano także teksty o charakterze lokalnym. Były to zazwyczaj relacje z demonstracji społeczeństwa lubelskiego popierającego nową władzę, publikowano również postulaty poszczególnych grup społecznych, podsumowujące sytuację w zakładach pracy lub partyjnych strukturach lokalnych. W Radiu Wolna Europa prezentowano fragmenty prasy i audycji zachodnich, ale tylko te, które pozytywnie oceniały zmiany w Polsce. Należy podkreślić, że ,,Sztandar Ludu” był organem KW PZPR w Lublinie i starano się postępować zgodnie z wytycznymi partii, a więc publikowano tylko te materiały, które były zgodne z aktualnie przyjętą propagandą partyjną, nie wychodząc ,,przed szereg”.
Słowa kluczowe
polski rok 1956 • demokratyzacja systemu władzy • Władysław Gomułka • Sztandar Ludu • „Sztandar Ludu” w październiku 1956 r. • „odwilż” gomułkowska • polska prasa w 1956 r. year 1956 in Poland • democratization of the political regime • Wladyslaw Gomulka • “Sztandar Ludu” in October 1956 • Sztandar Ludu • Gomulka’s thaw • Polish press in 1956
Bibliografia
Cały Lublin popiera wyniki obrad VIII Plenum KC PZPR, „Sztandar Ludu”, 23 X 1956.
Co się komu śni, „Sztandar Ludu”, 24 X 1956.
Holland H., Na tym nie może się skończyć, „Sztandar Ludu”, 25 X 1956.
Kraj po VIII Plenum KC PZPR, „Sztandar Ludu”, 23 X 1956, nr 253.
List Podstawowej Organizacji Partyjnej przy Woj. Urzędzie do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie do tow. Gomułki, „Sztandar Ludu”, 26 X 1956.
Pod przewodem nowego kierownictwa, „Sztandar Ludu”, 22 X 1956.
Przemówienie tow. Wł. Gomułki na VIII Plenum, „Sztandar Ludu”, 20–21 X 1956.
Redakcja „Sztandaru Ludu” wyciąga wnioski z VIII Plenum KC, „Sztandar Ludu”, 25 X 1956.
Rozmowa delegacji z tow. Józefem Cyrankiewiczem, tow. Władysławem Gomułką – Wiesławem i tow. Aleksandrem Zawadzkim, „Sztandar Ludu”, 20–21 X 1956.
Społeczeństwo Lublina z radością wita powrót tow. Władysława Gomułki do czynnego życia politycznego, „Sztandar Ludu”, 20–21 X 1956.
Tow. Władysław Gomułka I sekretarzem KC PZPR, „Sztandar Ludu”, 22 X 1956.
U robotników FSC, „Sztandar Ludu”, 23 X 1956.
Uchwała Plenum Zarządu Miejskiego ZMP o głównych zadaniach lubelskiej organizacji ZMP-owskiej (skrót), „Sztandar Ludu”, 25 X 1956.
Uchwała Prezydium ZW ZMP, „Sztandar Ludu”, 25 X 1956.
Uzupełnienie rezolucji lubelskiego wiecu, „Sztandar Ludu”, 25 X 1956.
W świecie o wydarzeniach w Polsce, „Sztandar Ludu”, 22 X 1956.
Wielki wiec w Lublinie, „Sztandar Ludu”, 24 X 1956.
Władysław Gomułka przyjął posłów z grupy katolickiej, „Sztandar Ludu”, 24 X 1956.
Z.D., Wiec studentów Lublina, „Sztandar Ludu”, 22 X 1956.
Dawidowicz G., Cena życia. Rzecz o Sarze Nomberg-Przytyk, Białystok 2016.
Eisler J., Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.
Gzella A.L., Prasa lubelska 1944–1974, Lublin 1974.
Jędrzejski Ł., Sztandar Ludu (1956–1970) – organ prasowy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Lublinie [w:] Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Prasa organizacji politycznych, red. M. Dajnowicz, A. Miodowski, Białystok 2016.
Libionka D., Funkcjonowanie na co dzień stalinowskiego aparatu partyjnego na Lubelszczyźnie, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały”, 2001, nr 5.
Łatka R., Mackiewicz B., Zamiatała D., Prymas Stefan Wyszyński. Biografia, Warszawa 2020.
Machcewicz P., Odwilż 1956 [w:] Polski wiek XX, t. 3, Warszawa 2010.
Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993.
Nie tylko „Po Prostu”. Prasa w dobie odwilży (1955–1958), red. M. Przeperski, P. Sasanka, Warszawa 2019.
Osiński T., „Sztandar Ludu” w walce z biurokracją” w latach 1945–1956, „Komunizm. System – Ludzie – Dokumentacja” 2012, nr 1.
Persak K., Sprawa Henryka Hollanda, Warszawa 2006.
Przeperski M., Odwrót od Października. Pacyfikacja prasy i dziennikarzy w latach 1956–1958, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 2 (28).
Przeperski M., Władze i dziennikarze. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w 1956 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2014, nr 13/2 (24).
Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom, Poznań 2014.
Władyka W., Na czołówce. Prasa w październiku 1956 roku, Warszawa–Łódź 1989.
Zawadka K., „Sztandar Ludu” – organ prasowy KW PZPR w Lublinie w latach 1948–1956, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2010–2011, t. 7.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
