View Vol. 19 No. 1 (2012)

Vol. 19 No. 1 (2012)

ISSN:
1427-7476

Section: Studia

Forms of social resistance associated with universal elections in Poland in the period of “Little Stabilisation” – outline

Tomasz Danilecki

Uniwersytet w Białymstoku, IPN Białystok.

Remembrance and Justice, Vol. 19 No. 1 (2012), pages: 107-134

Publication date: 2012-06-30

Abstract

Universal elections in the People’s Republic of Poland (PRL) were never free, therefore, they did not refl ect the true social attitude towards the system and individual governments; they only reaffi rmed the rulers’ political preferences in formal terms. They were a tool used to legitimise the system, perform a selection done by upper party authorities amongst the members of “upper bureaucratic class” and a peculiar survey to measure social support and the rulers’ ability to exert control over society. Social opposition to electoral incapacity was present with varying force through- out the period of PRL, even though historians were mentioning it sporadically and tritely, usually on margin of the descriptions of electoral campaigns that took place in times crucial for the nation, such as elections to the Legislative Parliament in 1947, or the fi rst parliamentary elections after the October turning point of 1956. Resistance to elections was proportionate to the restrictions of voting freedom imposed by the authorities, and the applied repressions. In the fi rst elections of the “Gomułka era” – in 1957 and 1958 – its relatively most frequent forms were open

J. Kwiek, Przebieg wyborów do Sejmu w styczniu 1957 r. w województwie krakowskim, „Studia Historyczne” 2000, J. Olejniczak, Wybory do Sejmu z 20 stycznia 1957 r. w województwie bydgoskim [w:] Rok 1945 na Kujawach i Pomorzu. Koniec wojny i początek nowej rzeczywistości, red. Z. Biegański, Z. Karpus, Bydgoszcz 2006 M. Skoczylas, Przygotowanie, przebieg i wyniki wyborów parlamentarnych z 20 stycznia 1957 r. w województwie gdańskim w świetle dokumentów KC PZPR, „Rocznik Gdański” 1998, M. Smoleń, Wybory do Sejmu PRL w 1957 roku w Sądeckiem, „Rocznik Sądecki” 1999, t. 27 J. Kwiek, Wybory do rad narodowych w województwie krakowskim w 1958 roku, „Studia Historyczne” 2004, S. Stępka, Ściśle tajna informacja o pracy Służby Bezpieczeństwa w okresie kampanii wyborczej do rad narodowych w 1958 roku, „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” 2001, nr 17. Ł. Kamiński, A. Małkiewicz, K. Ruchniewicz, Opór społeczny w Europie Środkowej w latach 1948–1953 na przykładzie Polski, NRD i Czechosłowacji. Wstępny raport z badań, Wrocław 2004, S. Stępka, Chłopi wobec wydarzeń politycznych w Polsce (1956–1959), Warszawa 1999 S. Stępka Chłopi wobec systemu komunistycznego w Polsce (1956–1970) [w:] Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego, t. 2: Polska Ludowa (1944/45–1989), red. W. Paruch, S.J. Pastuszka, R. Turkowski, Warszawa 2002, s. 461-483. S. Stępka , Władze partyjno-państwowe a chłopi w okresie wyborów (1947–1957) [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956). Materiały z konferencji naukowej 5–6 grudnia 2002 r. w Rzeszowie, t. 1, red. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003, s. 49-66. A. Friszke, Opór społeczny w PRL 1956–1980. Tezy, uwagi, pytania [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. 4, red. Ł. Kamiński, Wrocław 2000, s. 126. J. Olejniczak, Wybory do Sejmu i rad narodowych w województwie bydgoskim w okresie tzw. małej stabilizacji (1956–1970), Toruń 2010. J. Bujnowski [K. Kersten], O oporze 1944–1948, czyli w poszukiwaniu proporcji, „Krytyka” 1984, nr 17, A. Friszke, Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn 1984; Opozycja i opór społeczny w Polsce (1945–1980), Materiały konwersatorium z 20 lutego 1991 r., red. A. Friszke - A. Paczkowski, Warszawa 1991 ;; Ł. Kamiński, Opór społeczny w Polsce 1944–1948. Stan i perspektywy badań [w:] Wrocławskie Studia z Historii Najnowszej, t. 5, Wrocław 1998, s. 85-92. Ł. Kamiński, Polacy wobec nowej rzeczywistości 1944–1948. Formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego, Toruń 2000; T. Strzembosz, Opór moralny bierny i opór moralny czynny jako forma walki z okupantem na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939–1941 [w:] Społeczeństwo białoruskie, litewskie i polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939–1941, red. M. Giżejewska, T. Strzembosz, Warszawa 1995, s. 296-290. M. Kubát, Teoria opozycji politycznej, Kraków 2010, Z. Błażyński, Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii, Warszawa 1990, J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992, A. Albert [W. Roszkowski], Najnowsza historia Polski, cz. 4: 1956–1980, Warszawa 1987, J. Eisler, „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008, M. Dąbrowska, Dzienniki 1951–1957, Warszawa 1988, H. Świda-Ziemba, Człowiek wewnętrznie zniewolony. Problemy psychosocjologiczne minionej formacji, Warszawa 1998, A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995, . J. Eisler, Jakim państwem była PRL w latach 1956–1976?, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2, B. Brzostek, M. Zaremba, Polska 1956–1976: w poszukiwaniu paradygmatu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2. A. Dudek, T. Marszałkowski, Walki uliczne w PRL 1956–1989, Kraków 1992, J. Skodlarski, Zarys historii gospodarczej Polski, Warszawa 2007, M. Bałtowski, Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza. Rozwój. Upadek, Warszawa 2009, Rocznik polityczny i gospodarczy 1965, Warszawa 1965, Historia Polski w liczbach, t. 2: Gospodarka, Warszawa 2006, A. Jezierski, B. Petz, Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944–1975, Warszawa 1980, J. Eisler, Polski rok 1968, Warszawa 2006, A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2003, S. Kisielewski, Dzienniki, Warszawa 2001, M.F. Rakowski, Dzienniki polityczne 1969–1971, Warszawa 2001 M.F. Rakowski, Dzienniki polityczne 1958–1962, Warszawa 1998 P. Machcewicz, „Monachijska menażeria”. Walka z Radiem Wolna Europa 1950–1989, Warszawa 2007, M. Kula, Paryż, Londyn i Waszyngton patrzą na Październik 1956 r. w Polsce, Warszawa 1992, J.T. Gross, Studium zniewolenia. Wybory październikowe 22 X 1939 r., Kraków 1999, G. Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939–1944. Życie codzienne, Warszawa 2000, M. Zaremba, Komunizm jako system mobilizacyjny: casus polski [w:] Komunizm, red. T. Szarota, Warszawa 2001, s. 117-118. J. Drewnowski, Władza i opozycja. Próba interpretacji historii politycznej Polski Ludowej, Londyn 1979, M. Burton, R. Gunther, J. Highley, Elity a rozwój demokracji [w:] Elity, demokracja, wybory, wyb. i oprac. J. Szczupaczyński, Warszawa 1993, s. 30. M. Djilas, Nowa klasa wyzyskiwaczy. Analiza systemu komunistycznego, Paryż 1957,

                            View Vol. 19 No. 1 (2012)

Vol. 19 No. 1 (2012)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2012-01-12

Dział: Studia