View Vol. 43 No. 1 (2024)

Vol. 43 No. 1 (2024)

ISSN:
1427-7476

Section: Materiały i dokumenty

History of the Skulls Exhumed during the Katyn exhumation in 1943 and Found at the Department of Forensic Medicine in Wrocław

Krzysztof Łagojda

https://orcid.org/0000-0001-6189-3269

Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN we Wrocławiu

Jędrzej Siuta

https://orcid.org/0000-0002-4797-1387

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Remembrance and Justice, Vol. 43 No. 1 (2024), pages: 351-380

Publication date: 2024-08-09

https://doi.org/10.48261/PIS244317

Abstract

The article consists of two parts. The first part recounts the history of seven skulls exhumed in Katyń in 1943. These skulls were transported by Prof. Gerhard Buhtz, the head of the exhumation, to Wrocław (then Breslau) and were later found after the war in the Institute of Forensic Medicine (Polish: Zakład Medycyny Sądowej) in that city. The authors present events related to skulls over the course of over 70 years, up to the present day and the activities of the Institute of National Remembrance prosecutor’s office investigating the Katyń massacre. The authors also present the background of the cooperation between the Institute of National Remembrance Branch in Wrocław and the local Institute of Forensic Medicine, as a result of which, among other things, the method of super-projection of Janina Lewandowska’s skull and the pioneering 3D projection of one of the skulls were made available for the first time. The second part consists of an edition of a previously unpublished report on the forensic and medical examination of seven skulls from Katyń, which was carried out by Institute of Forensic Medicine employees in Wrocław in 2002. This document, edited by the authors, contains a detailed analysis in the field of forensic medicine.


Archiwum Zakładu i Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Ekspertyza morfologiczna czaszki oznaczonej V13;

Archiwum Zakładu i Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, LR-208/02, Protokół sądowo-lekarskich oględzin i badań szczątków ludzkich podjętych na polecenie Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich Oddział we Wrocławiu.

Zbiory własne Krzysztofa Łagojdy, Korespondencja Krzysztofa Łagojdy z Grzegorzem Grześkowiakiem, prezesem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” z siedzibą w Katowicach z dnia 14 II 2024 r.;

Zbiory własne Krzysztofa Łagojdy, Korespondencja Krzysztofa Łagojdy z prokurator OKŚZpNP w Warszawie Małgorzatą Kuźniar-Plotą, kierownik zespołu śledczego prowadzącego sprawę zbrodni katyńskiej z dnia 20 III 2024 r.

Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951–1952, wstęp, wybór i oprac. W. Wasilewski, przeł. W.J. Popowski, t. 1, Warszawa 2017; t. 2, Warszawa 2018.

Niemiecki urzędowy materiał w sprawie masowego mordu w Katyniu, red. A. Bosiacki, Warszawa 2020.

Autoryzowany wywiad z dr. n. med. Jerzym Kaweckim, emerytowanym pracownikiem Zakładu Medycyny Sądowej we Wrocławiu, przeprowadzony 16 VI 2023 r., https://www.youtube.com/watch?v=RFJW8T5rDcY&t=1691s (dostęp 29 I 2024 r.).

Tramsen H., Wrażenia z podróży do Katynia w 1943 roku, „Zeszyty Historyczne” 1989, nr 87.

Adamska J., Las Katyński w latach 1940–1943, Warszawa 2021.

Baran E., Raport medyka sądowego z badań ekshumacyjnych przeprowadzonych w Katyniu w 1995 roku, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 1998, nr 2.

Dziedzic T., Akta katyńskie doktora Robla. Powstanie i losy tak zwanego Archiwum Robla oraz sylwetka jego twórcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace historyczne” 2012, nr 139.

Dziedzic T., Archiwum katyńskie doktora Robla, Kraków 2019.

Jessen A.E., Czaszka z Katynia. Opowieść o zbrodni, przeł. B. Sochańska, Luboń 2019.

Kalbarczyk S., Zbrodnia Katyńska po 70 latach: krótki przegląd ustaleń historiografii [w:] Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa, red. S. Kalbarczyk, Warszawa 2010.

Kisielewski T.A., Katyń. Zbrodnia i kłamstwo, Poznań 2009.

Kowalska E., Refleksje o listach, kartkach, dokumentach i przedmiotach wydobytych z dołów śmierci w Katyniu w 1943 r. [w:] Gdy nieme groby przemawiają… Spuścizna katyńska, red. nauk. D. Jastrzębska-Golonka, E. Kowalska, Warszawa 2023.

Lamparska J., Imperium małych piekieł. Mroczne tajemnice obozu Gross-Rosen, Kraków 2019.

Łagojda K., Represje komunistyczne w Polsce „ludowej” wobec osób negujących oficjalne stanowisko Moskwy na temat zbrodni katyńskiej w latach 1944–1956. Nowe ustalenia [w:] Zbrodnia katyńska. Nowe aspekty, red. S. Kalbarczyk, W. Wasilewski, Warszawa 2024 (w druku).

Łagojda K., Życie w cieniu śmierci. Losy rodzin katyńskich w latach 1939–1989 w świetle wywiadów z członkami Dolnośląskiej Rodziny Katyńskiej. Wybrane aspekty, Wrocław 2016.

Persak K., Ekshumacje katyńskie. Prace archeologiczno-ekshumacyjne w Charkowie, Katyniu i Miednoje w latach 1991–1996 i ich wyniki, „Biuletyn IPN” 2010, nr 4.

Pietrow N., Poczet katów katyńskich, Warszawa 2015.

Popielski B., Nasiłowski W., Cienie Katynia w dokumentach i historii medycyny sądowej, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 1997, nr 3.

Przewoźnik A., Adamska J., Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa 2010.

Świątek B., Profesor Bolesław Popielski – uczony, nauczyciel, biegły sądowy, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 1997, nr 2.

Wasilewski W., Sowieckie komisje kłamstwa: NKWD-NKGB i Burdenki [w:] Ludobójstwo. Kłamstwo i walka o prawdę. Sprawa Katynia 1940–2014, Łomianki 2014.

Wolsza T., Dokumentacja umożliwiająca wyjaśnienie okoliczności zbrodni katyńskiej. Rozważania na temat artefaktów podniesionych z bezimiennych grobów w Katyniu w 1943 r. [w:] Gdy nieme groby przemawiają… Spuścizna katyńska, red. nauk. D. Jastrzębska-Golonka, E. Kowalska, Warszawa 2023.

Wolsza T., „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje”. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku, Warszawa 2015.

Projekcja 3D czaszki katyńskiej: https://www.youtube.com/watch?v=WFcR-wsVRB4 (dostęp 29 I 2024 r.).

Metoda superprojekcji czaszki Janiny Lewandowskiej: https://www.youtube.com/watch?v=_7Hklku1Mjo&t=110s (dostęp 29 I 2024 r.).

Rozmowa z pracownikami Zakładu Medycyny Sądowej UM im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (cz. 2): https://www.youtube.com/watch?v=ZiqKAhJTs94&t=1543s (dostęp 29 I 2024 r.).

                            View Vol. 43 No. 1 (2024)

Vol. 43 No. 1 (2024)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2024-08-09

Dział: Materiały i dokumenty