Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Political Processes of Martial Law from a Local Perspective. The Case of the Kalisz Voivodeship
Remembrance and Justice, Vol. 43 No. 1 (2024), pages: 200-225
Publication date: 2024-08-09
https://doi.org/10.48261/PIS244310
PDF (Język Polski)
Abstract
The author of the article presents the local aspect of the functioning of the justice system during martial law (13 December 1981 – 22 July 1983), using the Kalisz Voivodeship as an example. The aim is to present the case law formed by civil and military courts, misdemeanour councils and the activities of the prosecutor’s office in a peripheral area, which is neither a leading socio-political and economic centre on a nationwide scale, nor a strong centre of opposition and a region of NSZZ “Solidarność”. During the specified period, courts in the Kalisz Voivodeship pronounced at least 29 individuals accused under the Decree of 12 December 1981 on martial law and under the Penal Code guilty of various offences. These offences included among others continuing trade union activities after martial law was declared, organising and participating in strikes, editing, printing, and distributing underground materials, as well as charges of “public incitement to disobedience against the legal order” and “abuse of freedom of conscience and religion to the detriment of the interests of the Polish People’s Republic”. Apart from the civilian justice system, prosecutors’ offices and military courts also remained a tool for repressing Solidarity activists. A characteristic feature of the jurisprudence in the Kalisz Voivodeship was that the courts imposed imprisonment on only one individual.
Keywords
stan wojenny • województwo kaliskie • NSZZ „Solidarność • procesy polityczne • wymiar sprawiedliwości • sądy cywilne i sądy wojskowe • kolegia ds. wykroczeń martial law • Kalisz Voivodeship • „Solidarity” Trade Union • political processes • judicial system • civilian and military courts • offences colleges
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, 754, Sąd Najwyższy w Warszawie 1944–;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, 1264, Zbiór osoby anonimowej.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 41, Sąd Rejonowy w Kępnie;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 0043, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Kaliszu [1975] 1983–1990;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 0044, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Kaliszu [1975] 1983–1990;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 52, Sąd Rejonowy w Kaliszu;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 188, Sąd Rejonowy w Kaliszu;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 423, Sąd Rejonowy w Jarocinie;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, 537, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Kaliszu [1975] 1983–1990.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, 35, Wojskowa Prokuratura Garnizonowa we Wrocławiu;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, 101, Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego 1954–1990.
Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego w Warszawie, 1.1.354.6, Spuścizna o. Stefana Dzierżka.
Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego, DzU 1981, nr 29, poz. 157.
Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym, DzU 1981, nr 29, poz. 154.
Dzierżek S., Gdy odwaga kosztowała, Kraków 1991.
Kozłowski M., Województwo kaliskie w świetle telexów Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1977–1986), Kalisz 2004.
Majchrzak W., Obóz władzy w stanie wojennym [w:] Droga do Niepodległości. „Solidarność” 1980–2005, Warszawa 2005.
Mosiński J., Wojna polsko-jaruzelska w Wielkopolsce. Stan wojenny (1981–1983) na terenie Kalisza, Konina, Leszna, Piły i Poznania, Kalisz 2006.
Polak W., Stan wojenny – pierwsze dni, Gdańsk 2006.
Prawa człowieka i obywatela w PRL (13 XII 1981 – 31 XII 1982), Paryż 1983.
Procesy polityczne działaczy NSZZ „Solidarność” w Łodzi w okresie stanu wojennego, wybór i wstęp S. Pilarski, oprac. S. Pilarski (współpraca K. Kolasa), Łódź 2013.
Schlender G., NSZZ „Solidarność” Region Wielkopolska Południowa [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 4: Polska zachodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Schlender G., NSZZ „Solidarność” w województwie kaliskim w latach 1980–1990, Kalisz 2006.
Schlender G., „Solidarność” Wielkopolski Południowej 1980–2000, Kalisz 2001.
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny, Dziennik Ustaw 1969, nr 13, poz. 94.
Zwiernik P., Wielkopolska i ziemia lubuska [w:] Stan wojenny w Polsce 1981–1983, red. A. Dudek, Warszawa 2003.
License
Copyright (c) 2024 Remembrance and Justice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Sebastian Pilarski, “He refused to go back home” – Football Players’ Exiles from the Peoople ’s Republic of Poland to the West , Remembrance and Justice: Vol. 24 No. 2 (2014)
