Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
The State Authorities of Cinema and Television toward the Problems of Young Filmmakers at the turn of the 1970s and 1980s.
Emil Sowiński
https://orcid.org/0000-0002-9453-7989
Uniwersytet Łódzki, Katedra Filmu i Mediów Audiowizualnych
Remembrance and Justice, Vol. 40 No. 2 (2022), pages: 199-220
Publication date: 2023-06-21
https://doi.org/10.48261/pis224010
PDF (Język Polski)
Abstract
Among young filmmakers, the number of directors and cinematographers without a (full-time) job in their learned profession tripled in five years (from 1976 to 1981). As a result, nearly 120 young filmmakers were unemployed at the dawn of 1981, most of whom did not get the chance to make their film debut in an out-of-school setting either. Considering the number of directors and cinematographers who entered the profession in the preceding decades, it should be noted that the late 1970s and early 1980s were characterised by an oversupply of directors and cinematographers in relation to the number of vacancies and the production capacity of socialist cinematography (around thirty full length live-action films were made annually). The author identifies the reasons for this state of affairs and reconstructs the process of solving these problems. It analyses both the activities of the cinematographic and television authorities towards the environment of young filmmakers and the Youth Circle of the Polish Filmmakers Association, whose initiatives provoked the state authorities to act. They resulted in the establishment, during the carnival of Solidarity, of the independent Karol Irzykowski Film Studio, which brought together filmmakers who had not made their debut yet. Its establishment proved to be a remedy to alleviate the financial plight of young filmmakers.
References
Archiwum Akt Nowych, Wydział Kultury KC PZPR.
Archiwum Akt Nowych, Naczelny Zarząd Kinematografii.
Archiwum Dokumentacji Płacowej i Osobowej w Milanówku, Zespoły Polskich Producentów Filmowych.
Archiwum Wytwórni Filmów Oświatowych.
Archiwum prywatne Marka Drążewskiego.
Archiwum prywatne Eugeniusza Mielcarka.
Prawo filmowe, red. E. Szelchauz, Warszawa 1980.
Zagroba B., Koło Młodych przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich w Koszalinie [w:] Młodzi wobec współczesnego świata. IV Koszalińskie Spotkania Filmowe „Młodzi i Film” – program, Koszalin 1976.
Czajka Krzysztof (7 VII 2020 r.).
Godlewski Zbigniew (10 III 2016 r.).
Miernowski Tomasz (2 X 2020 r.).
Szwec Carmen (24 X 2018 r.).
Debiuty polskiego kina, red. M. Hendrykowski, Konin 1998.
Filmowcy. Polskie kino według jego twórców, red. B. Janicka, Warszawa 2006.
Kręci nas zebra. 20 lat Studia Filmowego Zebra, red. K.J. Zarębski, Warszawa 2009.
Rakowski M., Dzienniki polityczne 1984–1986, Warszawa 2005.
Tejchma J., Kulisy dymisji. Z dzienników ministra kultury 1974–1977, Kraków 1991.
Wojtczak M., Kronika… nie tylko filmowa, Warszawa 2004.
Wojtczak M., O kinie moralnego niepokoju… i nie tylko, Warszawa 2009.
Zespół Tor, red. B. Hollender, Z. Turowska, Warszawa 2000.
Filmowe Studio Młodych TV. Oczekiwania i nadzieje (dyskusja redakcyjna), „Kino” 1980, nr 7.
Lenkiewicz K., Kino Nowej Generacji. Studio im. Andrzeja Munka w DKF „Za”, „Film na Świecie” 1982, nr 1–2.
Magowski K., Szkolnictwo filmowe w Polsce przez pryzmat szkoły katowickiej, „Powiększenie” 1988, nr 1–2 (29–30).
Mruklik B., Niech się ćwiczą młodzi na torze przeszkód, „Kino” 1971, nr 6.
Pijanowski L., Studio Prób Filmowych, „Kino” 1970, nr 6.
Po prostu chcieć. Redakcyjna dyskusja o młodym kinie polskim, „Spojrzenia” 1976, nr 27 (77).
Słowikowski B., Nowe pokolenie twórców siłą i szansą polskiego filmu. Powstało Studio Młodych TVP, „Życie Warszawy” 1979, nr 35.
Sobolewski T., Młodzi w Łodzi, „Film” 1976, nr 50.
Szwec C., Więcej niż prawo do debiutu. Filmowe Studio im. Andrzeja Munka, „Antena. Wydanie specjalne. 20 lat polskiego filmu telewizyjnego” 1984.
Wajda A., Obowiązek mówienia prawdy, „Gazeta Festiwalowa” 1980, nr 1.
Wronkowska M., Powstaje Studio im. Irzykowskiego. Szansa dla bezrobotnych filmowców, „Kurier Polski” 1981, nr 82.
Wyszomirski S., Przebijanie skorupy, „Polityka” 1979, nr 16.
Zielone światło dla Studia Młodych. Rozmowa z K. Czajką i W. Wiszniewskim, „Ekran” 1981, nr 5.
Adamczak M., Zespoły filmowe jako utopia [w:] Restart zespołów filmowych, red. M. Adamczak, M. Malatyński, P. Marecki, Łódź–Kraków 2012.
Dabert D., Kino moralnego niepokoju, Poznań 2003.
Dondzik M., „Na wylot” Grzegorza Królikiewicza – produkcja, dystrybucja i recepcja, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 108.
Dondzik M., Jajko K., Sowiński E., Elementarz Wytwórni Filmów Oświatowych, Łódź 2018.
Gańczak F., Filmowcy w matni bezpieki, Warszawa 2011.
Gasztold P., Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990, Warszawa 2019.
Kuisz J., Charakter prawny porozumień sierpniowych 1980–1981, Warszawa 2009.
Mikurda K., Zagadki srebrnego globu, „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu” 2018, nr 4, https://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/z-warsztatu-zagadki-srebrnego-globu/654
Nowicki J., Paradoksy pełnego zatrudnienia w Polsce, Warszawa 1990.
Varga B., Kooperacja. Organizacja zespołów studyjnych w węgierskiej produkcji filmowej lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, tłum. A. Bata-Bocian [w:] Restart zespołów filmowych, Kraków–Łódź 2012.
Wasilewski P., Świadectwa metryk. Polskie kino lat osiemdziesiątych, Kraków 1990.
Zajiček E., Poza ekranem. Polska kinematografia w latach 1898–2005, Warszawa 2009.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
