The Polish-Ukrainian Conflict in the Lublin Poviat from the Perspective of German Documents. Culmination Phase (March–June 1944)
Remembrance and Justice, Vol. 38 No. 2 (2021), pages: 458-475
Publication date: 2021-12-30
Abstract
Keywords
dystrykt lubelski • okupacja niemiecka • akcja antypolska OUN-B i UPA • „rewolucja hrubieszowska” AK i BCh • polsko-ukraińska wojna partyzancka na Zamojszczyźnie/południowej Chełmszczyźnie Lublin poviat • German occupation • anti-Polish OUN-B and Ukrainian Insurgent • Army (UPA) actions • ”Hrubieszów Revolution” of the Home Army and BCh • Polish-Ukrainian partisan war in the Zamość/southern Chełm regions.
References
Krow ukrajinśka, krow polśka… Trahedija Chołmszyny ta Pidlaszszia w rokach 1938-1948 u spohadach. Biblioteka Zakerzonnia. Serija „Spohady”, t. 2, red. M. Iwanyk, Toronto-Lwiw 2014.
Makar J., Hornyj M., Makar W., Saluk A., Wid deportaciji do deportaciji. Suspilno-polityczne żyttia chołmśkopidlaśkych ukrajinciw (1915-1947). Doslidżennia. Spohady. Dokumenty, t. 1, Doslidżennia, Czerniwci 2011.
Makar J., Hornyj M., Makar W., Wid deportaciji do deportaciji. Suspilno-polityczne żyttia chołmśko-pidlaśkych ukrajinciw (1915-1947). Doslidżennia. Spohady. Dokumenty, t. 2, Czerniwci 2014.
Makar J., Hornyj M., Makar W., Wid deportaciji do deportaciji. Suspilno-polityczne żyttia chołmśko-pidlaśkych ukrajinciw (1915-1947). Doslidżennia. Spohady. Dokumenty, t. 3, Czerniwci 2015.
Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych, t. 4: Polacy i Ukraińcy pomiędzy dwoma systemami totalitarnymi 1942-1945, Warszawa-Kijów 2005.
Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942-1947 rokach u dokumentach OUN ta UPA, t. 1: Wijna pid czas wijny. 1942-1945, oprac. W. Wjatrowycz, Lwiw 2011.
Caban I., Na dwa fronty. Obwód AK Tomaszów Lubelski w walce z Niemcami i ukraińskimi nacjonalistami, Lublin 1999.
Hałagida I., Ukraińskie straty osobowe w dystrykcie lubelskim (październik 1939 − lipiec 1944) - wstępna analiza materiału statystycznego, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 1 (29).
Iljuszyn I., Ukrajinśka Powstanśka Armija i Armija Krajowa. Protystojannia w Zachidnij Ukrajini (1939-1945 rr.), Kyjiw 2009 (wyd. pol. UPA i AK. Koniflkt w Zachodniej Ukrainie (1939-1945), Warszawa 2009).
Jaroszyński W., Kłembukowski B., Tokarczuk E., Łuny nad Huczwą i Bugiem. Walki oddziałów AK i BCh w Obwodzie Hrubieszowskim w latach 1939-1944, Zamość 1992.
Jastrzębski S., Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939-1947, Wrocław 2007.
Kiełboń J., Migracje ludności w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944, Lublin 1995.
Konieczny Z., Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności cywilnej w południowo-wschodniej Polsce (1942-1947), Przemyśl 2001.
Kulińska L., Partacz C., Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na Polakach w latach 1939-1945. Ludobójstwo niepotępione, Warszawa 2015.
Makar J., Chołmszczyna i Pidlaszszia w perszij połowyni XX stolittia. Istoryko-polityczna probłematyka, Lwiw 2003.
Makar J., Chełmszczyzna w latach okupacji niemieckiej [w:] Polska-Ukraina: trudne pytania, t. 10, Warszawa 2006.x
Mańkowski Z., Między Wisłą a Bugiem 1939-1944. Studium o polityce okupanta i postawach społeczeństwa, Lublin 1978.
Mańkowski Z., Niemiecki meldunek o zniszczeniu wsi w powiecie hrubieszowskim w wyniku walk ukraińsko-polskich z 1944 r. [w:] Wiek XX. Studia. Publicystyka. Wspomnienia, Lublin 2008.
Markiewicz J., Partyzancki kraj: Zamojszczyzna 1 I 1944-15 VI 1944, Lublin 1980;
Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Koniflkt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków 2011.
Motyka G., Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943-1948, Warszawa 1999.
Motyka G., Wołyń '43. Ludobójcza czystka - fakty, analogie, polityka historyczna, Kraków 2016.
Partacz Cz., Łada K., Kto zaczął? Polacy i Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1941-1943 [w:] Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje, red. G. Motyka i D. Libionka, Warszawa 2002.
Partacz Cz., Łada K., Polska wobec ukraińskich dążeń niepodległościowych w czasie II wojny światowej, Toruń 2004.
Róg T., „…i zostanie tylko pustynia”. Osobowy wykaz oafir koniflktu ukraińsko-polskiego 1939-1948. Gmina Cieszanów, powiat Lubaczów, Rzeszów 2011.
Sowa A.L., Kto wydał wyrok na miasto? Plany operacyjne ZWZ-AK (1940-1944) i sposoby ich realizacji, Kraków 2016.
Sowa A.L., Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947. Zarys problematyki, Kraków 1998.
Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1993.
Torzecki R., Z dziejów stosunków polsko-ukraińskich na Lubelszczyźnie [w:] Stan i perspektywy badań historycznych lat wojny i okupacji 1939-1945, Sesja 14-15 listopada 1985 r., Warszawa 1988.
Wjatorwycz W., Druha polśko-ukrajinśka wijna 1942-1947, Kyjiw 2011 (wyd. pol. Druga wojna polsko-ukraińska 1942-1947, Warszawa 2013).
Ukrajinśki żertwy Chołmszczyny ta piwdennoho Pidlaszszia u 1939-1944 rr. (Żertwy polśko-ukrajinśkoho protystojannia 1939-1947 rr., t. 1), oprac. I. Hałagida, M. Iwanyk, Lwiw 2021.
Zajączkowski M., „Legenda w najlepszym wypadku…”. Kilka uwag na marginesie wojennych losów Stanisława Basaja „Rysia”, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 1 (29).
Zajączkowski M., „Sformować dywizje siekierników - postrach Lachów”. Przyczynek do genezy i charakteru akcji antypolskiej OUN-B i UA na Chełmszczyźnie w pierwszej połowie 1944 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 1 (29).
Zajączkowski M., Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944, Lublin-Warszawa 2015.
Związek Walki Zbrojnej-Armia Krajowa w Obwodzie Tomaszów Lubelski. Relacje, wspomnienia, opracowania, dokumenty, oprac. I. Caban, Lublin 1997.
Iwanyk M., Chołmszczyna 1940-ch rokiw u nimećkij perespektywi na osnowi wybranych dokumentiw wermachtu, https://old.uinp.gov.ua/sites/default/files/iwanek_m-kholm_region_ in_1944-german_perespective-final.pdf; https://ipn.gov.pl/pl/nauka/polsko-ukrainskie - -forum/67969,Wystapienia-uczestnikow-V-Polsko-Ukrainskiego-Forum-Historykow.html, dostęp 18 II 2021.
Most read articles by the same author(s)
- Mariusz Zajączkowski, “In the Best Case, a Legend…” Several Remarks on the Wartime Fate of Stanisław Basaj “Ryś” , Remembrance and Justice: Vol. 29 No. 1 (2017)
- Mariusz Zajączkowski, The dispute about Wierzchowiny. The activity of the troops of Special Action (Emergency of Special Action) National Armed Forces (NSZ) in the Chełm, Hrubieszów, Krasnystaw and Lubartów districts in light Polish – Ukrainian conflict (August 1944 – June 1945) , Remembrance and Justice: Vol. 9 No. 1 (2006)
- Mariusz Zajączkowski, “Form axemen division – dread of Lachs” . Contribution to the genesis and nature of OUN-B and UPA anti-Polish operations in Chełm land in the first half of 1944 , Remembrance and Justice: Vol. 29 No. 1 (2017)