Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Marshal Józef Piłsudski and Colonel Ignacy Matuszewski. A Few Reflections on their Relationship
Remembrance and Justice, Vol. 39 No. 1 (2022), pages: 452-475
Publication date: 2022-12-30
https://doi.org/10.48261/pis223921
PDF (Język Polski)
Abstract
Ignacy Matuszewski declared himself a supporter of Józef Piłsudski’s political camp relatively late, namely at the turn of 1917 and 1918. He was quickly promoted in both the formal and informal hierarchy of this camp. As soon as in December 1918, he became an intelligence officer and little over half a year later, in July 1920, became the head of the intelligence. Thus, he turned into one of Piłsudski’s closest associates during the Polish-Soviet war and gained a trust loan for the future. After Piłsudski regained power by a coup d’état in May 1926, Matuszewski worked in responsible positions in diplomacy. In the years 1929–1931 he was the head of the Ministry of the Treasury.
His cooperation with Piłsudski was positive, even despite the ongoing great economic crisis. In the spring of 1931, however, Piłsudski ordered the removal of Matuszewski
from the government and refused him any opportunity to work in diplomacy. The reasons for this change of position are not entirely clear. Most likely, it was caused not so much by Matuszewski’s limiting the budget for the army as by his doing so in the absence of Piłsudski and without obtaining his consent. In Piłsudski’s opinion, this was a breach of the rules in force in his power camp and the highest expression of disloyalty. Despite this, Matuszewski remained faithful to Piłsudski’s ideals until the end of his life.
References
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Nowy Jork, Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Nowy Jork, Archiwum Pułkownika Ignacego Matuszewskiego
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Nowy Jork, Sprawy sądowe i honorowe generałów i wyższych dowódców
Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego/Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa, Wojskowe Biuro Historyczne
Diariusz i teki Jana Szembeka (1935–1945), t. 2, oprac. T. Komarnicki, London 1965.
Diariusz i teki Jana Szembeka (1935–1945), t. 4, oprac. J. Zarański, London 1972.
Dokumenty z dziejów polskiej polityki zagranicznej 1918–1939, t. 1: 1918–1932, red. T. Jędruszczak, M. Nowak-Kiełbikowa, Warszawa 1989.
Drymmer W.T., W służbie Polsce. Wspomnienia żołnierza i państwowca z lat 1914–1947, Kraków 2014.
„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”, 1926.
Hoppe J., Wspomnienia, przyczynki, refleksje, Londyn 1972.
Journal du général Edmond Buat 1914–1923, présenté et annoté par F. Guelton, préface G.-H. Soutou, Paris 2015.
Kessler H., Moja polska misja. Z Dziennika 1918, wybór i oprac. K. Ruchniewicz, M. Zybura, Poznań 2018.
Komunikaty Informacyjne Komisariatu Rządu na m.st. Warszawę, t. 3, z. 2: (3 kwietnia 1929–28 czerwca 1929), red. I. Marczak, Warszawa 1994.
Łaptos J., Dyplomaci II RP w świetle raportów Quai d’Orsay, Warszawa 1993.
„Mam na Pana nowy zamach…”. Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946–2000, t. 2, wybór i oprac. S.M. Nowinowski i R. Stobiecki przy współpracy A. Brzezińskiej i M. Przybysz-Gralewskiej, Łódź–Paryż 2019.
Matuszewski I., Nie ma wolności bez wielkości. Pisma wybrane, t. 1: 1912–1942, wprowadzenie, wybór i oprac. S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
Matuszewski I., O Polskę całą, wielką i wolną. Pisma wybrane, t. 2: 1943–1946, wybór i oprac. S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
Miedziński B., Droga do Moskwy, „Kultura” 1963, nr 6 (188).
Miodowski A., Sprawozdanie z I Ogólnego Zjazdu Delegatów Wojskowych Polaków w Rosji (7.06–22.06.1917 R.), „Studia Podlaskie” 2000 t. 10.
Mościcki I., Autobiografia, słowo wstępne L. Wałęsa, wstęp, przypisy i oprac. M.M. Drozdowski, Warszawa 1993.
Raport Pułkownika Barty do Pułkownika Rydza Śmigłego o P.O.W. w Rosji 20 VI 1918 (dokument przygotowywany do druku przez J. Gierowską-Kałłaur i M. Wołosa).
Rataj M., Pamiętniki, do druku przygotował J. Dębski, Warszawa 1965.
Römer M., Dzienniki, t. 4: 1920–1930, wybór J. Sienkiewicz, red. A. Knyt, Warszawa 2018.
Schimitzek S., Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z lat pracy w MSZ (1920–1939), Warszawa 1976.
Składkowski F.S., Strzępy meldunków, przedmową opatrzył A. Garlicki, Warszawa 1988.
Studnicki W., Ludzie, idee i czyny, Warszawa 1937.
Świtalski K., Diariusz 1919–1935, do druku przygotowali A. Garlicki, R. Świątek, Warszawa 1992.
Świtalski K., Diariusz. Uzupełnienia z lat 1919–1932, przedmowa i przygotowanie do druku P. Duber, W. Suleja, Warszawa 2012.
Wańkowicz M., Przez cztery klimaty, Warszawa 1976.
Wierzyński K., Pamiętnik poety, oprac., wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela, Warszawa 2018.
Zakrzewski S.Z., Na wozie i pod wozem. Autobiografia oficera wywiadowczego „Dwójki” 1890–1945, oprac. L.J. Zakrzewski, Warszawa 2010.
Zamorski K.J., Dzienniki (1930–1938), oprac. R. Litwiński, M. Sioma, Warszawa 2011.
Zawadzki W.M., Dziennik, wstęp i oprac. J. Mierzwa, Kraków 2010.
Zbyszewski W.A., Gawędy o ludziach i czasach przedwojennych, wybór, wstęp i oprac. A. Garlicki, Warszawa 2000.
Zbyszewski W.A., Ignacy Matuszewski, „Wiadomości”, 13 października 1946 (nr 28).
Żongołłowicz B., Dzienniki 1930–1936, oprac. D. Zamojska, Warszawa 2004.
Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, Warszawa 1900.
Bartoszewicz H., Roman Knoll. Polityk i dyplomata, Warszawa 2018.
Cenckiewicz S., „Hiram” w poetyckiej klamrze. O literacko-politycznych żywiołach płk. Ignacego Matuszewskiego (1891–1946) [w:] I. Matuszewski, Nie ma wolności bez wielkości. Pisma wybrane, t. 1: 1912–1942, wprowadzenie, wybór i oprac. S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
Cenckiewicz S., Pułkownik Ignacy Matuszewski 1891–1946, Warszawa 2017.
Cenckiewicz S., „Rola zajęcy na miedzy”. Stanisława Kuszelewska-Rayska (24 XII 1894–24 I 1966) [w:] S. Kuszelewska-Rayska, Kobiety. Dziwy życia, posłowie S. Cenckiewicz, Poznań 2014.
Cisek J., Suleja W., Ignacy Matuszewski w rokowaniach ryskich [w:] Traktat ryski 1921 roku po 75 latach, studia pod red. M. Wojciechowskiego, Toruń 1998.
Czubiński A., Grot Z., Miśkiewicz B., Powstanie wielkopolskie1918–1919. Zarys dziejów, Warszawa–Poznań 1988.
Faryś J., Kenar T., Drugi gabinet Józefa Piłsudskiego 25 sierpnia–4 grudnia 1930 [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, red. J. Faryś, A. Wątor, H. Walczak, Szczecin 2011.
Filipkowska H., Kuszelewska 1. v. Matuszewska, 2. v. Rayska Stanisława [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 16, Wrocław–Warszawa–Kraków 1971.
Gałęzowski M., Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939–1947, Warszawa 2005.
Historia dyplomacji polskiej, t. IV: 1918–1939, red. P. Łossowski, Warszawa 1995.
Holiczenko A., Żołnierze tajnego frontu. Lista imienna KN3 POW–Wschód, 1914–1921, Olsztyn 2012.
Kalbarczyk S., Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki, Warszawa 2015.
Kenar T., Drugi gabinet Walerego Sławka 4 grudnia 1930–26 maja 1931 [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, red. J. Faryś, A. Wątor, H. Walczak, Szczecin 2011.
Kenar T., Pierwszy gabinet Walerego Sławka 29 marca–23 sierpnia 1930 [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, red. J. Faryś, A. Wątor, H. Walczak, Szczecin 2011.
Kornat M., Wołos M., Józef Beck 1894–1944. Biografia, Kraków 2020.
Krasucki E., Gabinet Kazimierza Świtalskiego 14 kwietnia–7 grudnia 1929 [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, red. J. Faryś, A. Wątor, H. Walczak, Szczecin 2011.
Landau Z., Matuszewski Ignacy Hugo Stanisław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 20, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.
Olstowski P., Wołos M., Rola militarna i polityczna Polskiej Organizacji Wojskowej w odzyskaniu niepodległości. Próba bilansu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2018, nr 1–2 (263–264).
Paruch W., Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926–1939, Lublin 2005.
Piotrowski J., Generał Stefan Hubicki. Żołnierz, polityk, lekarz (1877–1955), Wrocław 2009.
Suleja W., Mundur na nim szary… Rzecz o Józefie Piłsudskim (1867–1935), Warszawa 2018.
Urbanowicz A.A., Piąty gabinet Kazimierza Bartla 29 grudnia 1929–17 marca 1930 [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, red. J. Faryś, A. Wątor, H. Walczak, Szczecin 2011.
Wandycz P., Z Piłsudskim i Sikorskim. August Zaleski minister spraw zagranicznych w latach 1926–1932 i 1939–1941, Warszawa 1999.
Wrzosek M., Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914–1918, Warszawa 1990.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
