Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Kompetentna i wyczerpująca monografia na temat dziejów Kościoła katolickiego i katolików w dramatycznych, totalitarnych czasach (w związku z książką Pawła Skibińskiego)
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 43 Nr 1 (2024), strony: 381-392
Data publikacji: 2024-08-09
https://doi.org/10.48261/PIS244318
PDF
Abstrakt
Kościół katolicki i jego wierni byli szczególnie narażeni na represje w latach 1917–1989, gdy swoją zbrodniczą działalność rozwinęły dwa systemy totalitarne: faszystowski i komunistyczny. Zbrodnie – w tym ludobójstwo – oraz inne represje wobec katolików stały się wręcz codziennością. Z ustaleń Pawła Skibińskiego wynika, że Polacy byli szczególnie represjonowali przez Sowietów i Niemców z powodu swojej przynależności narodowej oraz katolicyzmu. Symbolami ich prześladowań stały się niemieckie obozy koncentracyjne, w tym Dachau – miejsce kaźni wielu księży – oraz sowieckie łagry, a także Zbrodnia Katyńska, wydarzenie szczególne ważne z perspektywy losów duchownych różnych wyznań. Badania autora recenzowanej monografii wskazują na to, że represje III Rzeszy dotknęły katolików we wszystkich krajach okupowanych przez nią w latach II wojny światowej oraz w samych Niemczech. Z kolei represje sowieckie stały się normą wobec katolików na tych obszarach, które w czasie II wojny światowej zajęła Armia Czerwona, a po wojnie znalazły się w strefie wpływów ZSRS. Po 1945 r. w zbrodniczej działalności wspierali Sowietów lokalni komuniści, wcześniej niejednokrotnie przeszkoleni w Moskwie. Autor recenzowanej książki dostrzegł i szczegółowo omówił rolę Jana Pawła II w procesie demontażu komunistycznego systemu politycznego w Europie Środkowo-Wschodniej pod koniec lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych XX w.
Słowa kluczowe
faszyzm • katolicy • Kościół katolicki • ludobójstwo • represje • stalinizm • zbrodnie fascism • Catholics • Catholic Church • genocide • repression • Stalinism • crimes
Bibliografia
Antykomunizm Polaków XX wieku, red. P. Kardela, K. Sacewicz, Białystok–Olsztyn–Warszawa 2019.
„Bić takiego wroga jak kler”. Osoby duchowne i zakonne w miejscach odosobnienia za żelazną kurtyną, red. M. Grądzka-Rejak, ks. J. Marecki, Kraków 2016 (seria „Kościół w okowach”).
Ksiądz ppłk Andrzej Niwa (1900–1940), oprac. zespół autorski Stowarzyszenia Pamięci Kapelanów Katyńskich, red. B. Tarkowska, Warszawa 2019.
Ksiądz pułkownik dr Edmund Nowak (1891–1940). Dziekan Wojska Polskiego, oprac. B. Tarkowska, Warszawa 2019.
Maiestati Rei Publicae Reddere Proprium Decus. Majestatowi Rzeczypospolitej Polskiej przywrócić własną chwałę. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin prof. dr. hab. Wiesława Jana Wysockiego, red. ks. W. Gliński, Warszawa 2022.
Niezłomni ludzie Kościoła. Sylwetki, red. J. Żaryn, Warszawa 2011 (seria „Kościół w okowach”).
Obchody Millenium na uchodźstwie w 50. rocznicę, red. R. Łatka, J. Żaryn, Warszawa 2016.
Prymas Polski Stefan Kardynał Wyszyński na ziemi pomorskiej i Kujawach, red. M. Białkowski, W. Polak, Toruń 2014.
Skibiński P., Kościół wobec totalitaryzmów (1917–1989). Światowy katolicyzm i doświadczenia Polaków, Warszawa 2022.
Szwedo B., Wierni do końca. Kapelani wojskowi ofiary Zbrodni Katyńskiej, Warszawa 2020.
Tarkowska B., Ks. ppłk. Jan Leon Ziółkowski (1899–1940). Kapelani katyńscy 1940, Warszawa 2015.
Wolsza T., Częstochowa w latach 1957–1970 [w:] Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego, t. IV: Dzieje miasta i Klasztoru po 1945 r., red. K. Kersten, Częstochowa 2007.
Wolsza T., Działalność polityczna i poglądy Stanisława Sopickiego (1941–1976), „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 1999, t. IV.
Wolsza T., Za żelazną kurtyną. Europa Środkowo-Wschodnia, Związek Sowiecki i Józef Stalin w opiniach polskiej emigracji politycznej w Wielkiej Brytanii 1944/1945–1953, Warszawa 2005.
Żaryn J., Kościół w Polsce w latach przełomu (1953–1958). Relacje ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej, Warszawa 2000.
Żaryn J., Stolica Apostolska wobec Polski i Polaków w latach 1944–1958 w świetle materiałów Ambasady RP przy Watykanie, Warszawa 1998
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Wolsza, „Gdybyśmy pojechali, byłaby to kompromitacja patriotyzmu polskiego”. Absencja Polaków na olimpiadzie w Antwerpii w 1920 r. , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 38 Nr 2 (2021)
