okladka

Tom 38 Nr 2 (2021)

ISSN:
1427-7476

Dział: Studia

„Gdybyśmy pojechali, byłaby to kompromitacja patriotyzmu polskiego”. Absencja Polaków na olimpiadzie w Antwerpii w 1920 r.

Tadeusz Wolsza

https://orcid.org/0000-0002-4652-2838

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 38 Nr 2 (2021), strony: 274-297

Data publikacji: 2021-12-30

https://doi.org/10.48261/pis213816

Abstrakt

W 1920 r. reprezentacja Polski zaplanowała debiut olimpijski podczas igrzysk w Antwerpii. Przygotowania do zawodów ruszyły już w 1919 r. Niestety wojna polsko-bolszewicka, która rozpoczęła się w lutym 1919 r., w zasadniczy sposób wpłynęła na kłopoty organizacyjne i finansowe Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich. Główne zawody przedolimpijskie polskich sportowców, w kilku dyscyplinach (np. jeździectwo, kolarstwo, lekkoatletyka, piłka nożna, strzelectwo, szermierka), odbyły się m.in. w Bydgoszczy, Krakowie, Lwowie i Warszawie oraz poza granicami kraju (tenisiści). 25 lipca 1920 r. Stefan Lubomirski – prezes Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich – wysłał do Belgii komunikat, w którym absencję w igrzyskach olimpijskich uzasadnił ciężką sytuacją militarną na froncie wojny polsko-bolszewickiej oraz postawą patriotyczną polskiej młodzieży, która pospieszyła z bronią w ręku do obrony ojczyzny. W dniu inauguracji olimpiady w Antwerpii 14 sierpnia 1920 r. pod Warszawą rozstrzygały się losy nie tylko Polski, lecz całej Europy. Sportowcy w niedalekiej przecież Belgii nie mieli wówczas pojęcia, że Armia Czerwona w dalszym planie założyła marsz na zachód, po „trupie Polski”. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że zwycięstwo Wojska Polskiego na przedpolach Warszawy, w którego szeregach walczyli niedoszli olimpijczycy, uratowało wolność całej Europie.

Chmielewski Z., Sportowcy w powstaniu warszawskim, Warszawa 2017.

Dudek D., Józef Piłsudski wobec problemów kultury fizycznej (1910-1935), Kraków 2004.

Gawkowski R., Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918- 1939, Warszawa 2007.

Gawkowski R., Futbol dawnej Warszawy, Warszawa 2013.

Gawkowski R., Warszawski sport wobec odrodzenia Rzeczypospolitej w 1918 r. [w:] Warszawiacy wobec niepodległości. Działania mieszkańców Warszawy na rzecz odradzania się Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1914-1921, studia historyczne pod red. M. Zarychty, Warszawa 2020, s. 123-140.

Kobendza R.L., Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie 1878-1939, Gorzów Wielkopolski-Warszawa 2003.

Kuśnierz R., W świecie stalinowskich zbrodni, Słupsk 2013.

Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002.

Marszałek Józef Piłsudski patron Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, praca zbiorowa pod redakcją K. Hądzelka, Warszawa 1998.

Mirkiewicz A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w II Rzeczypospolitej 1918-1939, Rzeszów 2018.

Michalski C., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, część I: 1909-1945, Kraków 2007.

Moja służba Niepodległej. Wspomnienia pułkownika dyplomowanego Józefa Szostaka „Filipa” (1897-1984), przedmowa i oprac. D. Koreś, Wrocław-Warszawa 2019. 77 R. Kuśnierz, W świecie stalinowskich zbrodni, Słupsk 2013, passim; W. Skóra, Służba konsularna Drugiej

Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006, s. 363, 770-771. 78 R. Gawkowski, Encyklopedia klubów sportowych…, s. 23. 79 Ibidem, s. 266.

Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951-1952, t. 1, wstęp, wybór i oprac. W. Wasilewski, przełożył W. Popowski, Warszawa 2017.

Ordyłowski M., Szkice z dziejów kultury fizycznej, Zielona Góra 2005.

Rotkiewicz M., Geneza Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich: olimpijski debit Polski, „Sport Wyczynowy. Teoria i Praktyka” 2009, nr 4.

Skóra W., Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.

Szwedo B., Na bieżni i w okopach. Sportowcy odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari 1914-1 921, 1939-1945, Rzeszów 2011.

Tucholski J., Mord w Katyniu, Warszawa 1991.

Tuliński A., 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., Warszawa 2020.

Urban T., Katyń. Zbrodnia i walka propagandowa wielkich mocarstw, Warszawa 2019.

Wolsza T., Od „Honoratki” do klubu przy ul. Wierzbowej 8. Życie szachowe w Warszawie w latach 1829-1939, Warszawa 2020.

Wolsza T., „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje”. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 r., Warszawa 2015.

Wolsza T., Ze sportem za pan brat, ze sportem na bakier. Pasje sportowe elit politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym i w pierwszych latach Polski Ludowej, Warszawa 2018.

Wryk R., Dzieje Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1919-2019, Poznań 2020.

Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012.

„Dziennik Poznański”

„Kurjer Polski”

„Kurjer Warszawski”

„Przewodnik Gimnastyczny. Sokół”

„Słowa Polskie”

„Strzelec”

„Tygodnik Ilustrowany”

okladka

Tom 38 Nr 2 (2021)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2021-12-30

Dział: Studia