Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Klasztor Karmelitów Bosych w Czernej w świetle sprawy obiektowej „Wspólnota” (1954–1971)
Waldemar Graczyk
https://orcid.org/0000-0002-8057-8368
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Jolanta M. Marszalska
https://orcid.org/0000-0002-5112-5984
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 35 Nr 1 (2020), strony: 465-476
Data publikacji: 2020-06-30
https://doi.org/10.48261/pis203520
PDF
Abstrakt
Sprawa obiektowa „Wspólnota”, mająca na celu rozpracowanie zakonu karmelitów bosych w Polsce, była prowadzona w latach 1954–1971. Korzystając z siatki agenturalnej, funkcjonariusze SB zbierali materiały dotyczące struktury organizacyjnej klasztoru i zakonu, zmian personalnych, nastrojów wewnątrzzakonnych i działań duszpasterskich. By zdyscyplinować agentów do przekazywania rzetelnych danych, ich informacje weryfikowali za pomocą doniesień innego agenta. Dzięki temu zdobyte wiadomości odznaczały się dużą wiarygodnością. Osobiste frustracje, ambicje, niezadowolenie z życia zakonnego były często powodem podjęcia współpracy. Na temat klasztoru Karmelitów w Czernej w omawianym czasie najwięcej informacji pochodzi od TW „Stanisława” i TW „Sikorskiego”. Składane przez TW doniesienia dawały SB precyzyjny obraz bieżącej aktywności zakonników czernieńskich, ich planów na przyszłość, udziału w życiu Kościoła polskiego i powszechnego, a także stosunków zewnętrznych i konfliktów. Mając tę wiedzę, SB sterowała procesami wewnątrzklasztornymi i zakonnymi, o czym najwyraźniej świadczy fakt, że rękoma współbraci oczerniono i psychicznie zniszczono Romualda Warakomskiego.
Słowa kluczowe
karmelici • klasztor • Czerna • Służba Bezpieczeństwa • Romuald Warakomski Carmelites • monastery • Security Services
Bibliografia
Archiwum Klasztoru Karmelitów Bosych w Czernej, Kronika klasztoru oo. karmelitów bosych w Czernej od roku 1954 do roku 1983
Archiwum Klasztoru Karmelitów Bosych w Czernej, Księga zmarłych ojców i braci karmelitów bosych prowincji polskiej i prowincji krakowskiej pw. Ducha Świętego 1881–1998, oprac. K. Furmanik, Kraków 1998
Archiwum Prowincji Karmelitów Bosych w Krakowie, Spis ojców i braci prowincji polskiej karmelitów bosych od czasu reformy czerneńskiej, oprac. E. Bielecki
Fedorowicz Sz., Romuald Warakomski „Hilary” – sylwetka działacza Armii Krajowej i pracownika legalizacji Biura Paszportowego przy Komendzie AK w Wilnie – na podstawie zachowanych dokumentów w zasobie Instytutu Pamięci Narodowej [w:] Stanowiliśmy jedną walczącą rodzinę. W 60. rocznicę święceń kapłańskich poprzez sesję „Duchowieństwo w walce o Niepodległą”, Kraków 2013.
Graczyk W., Marszalska J.M., Klasztor karmelitów bosych w Czernej od pierwszej połowy XVII do końca XIX wieku. Dzieje – kultura – ludzie, Kraków 2014.
Kubajak A., Pod kontrolą Służby Bezpieczeństwa – lata powojenne [w:] R. Warakomski, Wileńskie dramaty w czasie wojny i w PRL. Komórka Legalizacyjna Sztabu Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej w latach 1939–1947, Krzeszowice 2006.
Łatka R., Marecki J., Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów, Warszawa 2017.
Marecki J., Karmelici bosi w kręgu zainteresowań aparatu bezpieczeństwa PRL na terenie województwa krakowskiego w świetle zachowanych sprawozdań kierowanych do MBP i MSW w latach 1947–1970, „Folia Historica Cracoviensia” 2004, nr 10.
Marecki J., Zakony pod presją bezpieki. Aparat bezpieczeństwa wobec wspólnot zakonnych na terenie województwa krakowskiego 1944–1975, Kraków 2009.
Ruszała A., Kazanie na uroczystej Mszy św. w intencji o. Mariana (Romualda Warakomskiego) oraz żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego w Krakowie-Śródmieściu, [w:] Stanowiliśmy jedną walczącą rodzinę. W 60. rocznicę święceń kapłańskich poprzez sesję „Duchowieństwo w walce o Niepodległą”, Kraków 2013.
Zamiatała D., Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945–1989, t. 1: Problematyka organizacyjno-personalna, Łomianki 2011.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
