okladka

Tom 38 Nr 2 (2021)

ISSN:
1427-7476

eISSN:
2957-1723
Dział: Varia

Organizacja Todta - powstanie, rozwój i zakres działalności w latach 1938-1940

Wojciech Kwieciński

https://orcid.org/0000-0003-3280-2166

Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego

Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 38 Nr 2 (2021), strony: 501-517

Data publikacji: 2021-12-30

https://doi.org/10.48261/pis213826

Abstrakt

Organizacja Todta była zmilitaryzowaną strukturą budowlaną o ogromnym znaczeniu dla potencjału zbrojeniowego III Rzeszy. Poruszona w niniejszym tekście problematyka pozostaje na marginesie zainteresowań rodzimej historiografii, wobec czego podstawowym celem artykułu jest uzupełnienie tej luki badawczej. Ze względu na szeroki i wielopłaszczyznowy zakres zagadnienia autor zdecydował się na prezentację OT w pierwszej fazie jej funkcjonowania, od genezy związanej z programem budowy autostrad do zaangażowania podczas kampanii francuskiej 1940 r. Jest to okres obejmujący fazę formatywną oraz restrukturyzację organizacji w warunkach konfliktu wojennego. OT we wskazanych ramach czasowych przeszła istotne zmiany strukturalne, stając się nie tylko sprawną organizacja budowlaną, ale także nieodłącznym elementem wsparcia jednostek saperów i gwarantem sprawnej logistyki Wehrmachtu.

Böhm K., Die Organisation Todt im Einsatz 1939-1945. Dargestellt nach Kriegsschauplätzen auf Grund der Feldpostnummern, Osnabrück 1987, seria: Quellen zur Geschichte der Organisation Todt, red. H. Singer, Bd. 3, T. 1-2.

Dittrich R., Vom Werden, Wesen und Wirken der Organisation Todt. Ausarbeitung für die Historical Division / US Army in Europe [w:] Entwicklung und Einsatz der Organisation Todt, seria: Quellen zur Geschichte der Organisation Todt, red. H. Singer, Bd. 1/2, Osnabrück 1998.

Dorsch X., Die Organisation Todt. Ausarbeitung für die Historical Division/US Army in Europe [w:] Entwicklung und Einsatz der Organisation Todt, seria: Quellen zur Geschichte der Organisation Todt, red. H. Singer, Bd. 1/2, Osnabrück 1998.

Handbook of the Organisation Todt by the Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force CounterIntelligence Sub-Division MIRS/MR OT/5/45, reprint of the edition London March 1945, seria: Quellen zur Geschichte der Organisation Todt, red. H. Singer, Bd. 4, Osnabrück 1992.

Singer H., Entwicklung und Einsatz der Organisation Todt (OT). Einführung und Dokumente, seria: Quellen zur Geschichte der Organisation Todt, red. H. Singer, Bd. 1/2, Osnabrück 1998.

Broszat M., Der Staats Hitlers: Grundlegung und Entwicklung seiner inneren Verfassung, München 1979.

Denkiewicz-Szczepaniak E., Polska siła robocza w Organizacji Todta w Norwegii i Finlandii w latach 1941-1945, Toruń 1999.

Desquesnes R., L'Organisation Todt en France (1940-1944), „Histoire, économie et société” 1992, no. 3.

Dick Ch., Builder of the iThrd Reich. Organisation Todt and Nazi Forced Labour, London-New York-Oxford-New Delhi-Sydney 2020.

Eicholtz D., Geschichte der deutschen Kriegswirtschaft 1939-1945, t. I, München 1999.

Gogl S., Laying the Foundations of Occupation: Organisation Todt and the German Construction Industry in Occupied Norway, „Jahrbuch für Wirtschasftgeschichte. Beiheeft”, Band 27, BerlinBoston 2020.

Herbert U., Fremdarbeiter. Politik und Praxis des „Ausländer-Einsatzes” in der Kriegswirtschaft des Dritten Reiches, Bonn 1999.

Hochstetter D., Motorisierung und „Volksgemeinscha”ft. Das Nationalsozialistische Krafftahrkorps (NSKK) 1931-1945, München 2005.

Jaenecke M., U-Boot-Bunker in Lorient Teil A. Gesamtanlage vom Fachbereich Bauingenieurwesen der Fachhochschule Potsdamzur Erlangung des Leistungsnachweises im Ingenieurprojekt: „Bildarchiv der Philipp Holzmann AG“, https://holzmann-bildarchiv.de/wp-content/ uploads/2014/01/U_Boot_Bunker-in-Lorient_Teil-A.pdf, dostęp 22 IX 2020 r.

Kaczmarek R., Organizacja Todt w Rzeszy Niemieckiej i na Śląsku w latach 1933-1945, „Szkice Archiwalno-Historyczne” 2009, nr 5.

Kaplan P., U-booty. Podwodna armia Hitlera, tłum. G. Siwek, Warszawa 2015.

Kershaw I., Hitler 1889-1936: Hybris, tłum. P. Bandel, Poznań 2002.

Kitchen M., Speer: Architekt śmierci, Warszawa 2017.

Lemmes F., Zwangsarbeit im besetzten Europas. Die Organisation Todt in Frankreich und Italien, 1940-1945 [w:] Rüstung, Kriegswirtschaft und Zwangsarbeit im „Dritten Reich”, red. A. Hausler, M. Spoerer, H. Tischler, München 2010.

Manstein E. von, Żołnierskie życie. Moja służba w Reichswehrze i Wehrmachcie w latach 1919-1939, tłum. W. Sawicki, Kraków 2013.

Naasner W., Neue Machtzentren in der deutschen Kriegswirtschaft 1942- 1945. Die Wirtschasftorganisation der SS, das Amt des Generalbevollmächtigten für den Arbeitseinsatz und das Reichsministerium für Bewanfung und Munition /Reichsministerium für Rüstung und Kriegsproduktion im natio - nalsozialistischen Herrschasftsystem, Boppart am Rhein 1994.

Overy R.J., War and Economy in the iThrd Reich, Oxford 1994.

Prollius M. von, Das Wirtschaftssystem der Nationalsozialisten 1933-1939: Steuerung durch emer - gente Organisation und Politische Prozesse, Paderborn 2003.

Reif A., Albert Speer, Kontroversen um ein deutsches Phänomen, München 1978.

Schütz E., Gruber E., Mythos Reichsautobahn. Bau und Inszenierung der „Strassen des Führers” 1933-1941, Berlin 1996.

Schönleben E., Fritz Todt. Der Mensch. Der Ingenieur. Der Nationalsozialist, Oldenburg 1943.

Seidler F.W., Die Organisation Todt: Bauen für Staat und Wehrmacht, 1938-1945, Bonn 1998 (wyd. I, 1987).

Seidler F.W., Fritz Todt. Baumeister des Dritten Reiches, Frankfurt am Main, Berlin 1988.

Short N., Germany's West Wall. eTh Siegfried Line, Oxford 2004.

Short N., eTh Führer's Headquarters: Hitler's command bunkers 1939-45, Oxford 2006.

Speer A., Wspomnienia, tłum. M. Fijałkowski, Warszawa 1973.

Taylor B., Inżynierowie Hitlera. Todt, Speer i inni, tłum. G. Siwek, Warszawa 2017.

Tooze A., Őkonomie der Zerstörung. Die Geschichte der Wirtschaf im Nationalsozialismus, München 2006. (Wyd. pol. pt.: Cena zniszczenia. Wzrost i załamanie gospodarki nazistowskiej, tłum. D. Jednorowski, Oświęcim 2017).

Ullrich V., Hitler. Narodziny zła 1889-1939, tłum. M. Antkowiak, Warszawa 2015.

Ullrich V., Hitler. Upadek zła 1939-1945, tłum. M. Antkowiak, Warszawa 2021.

Vat D. van der, Albert Speer. Życie i kłamstwa, tłum. M. Przeczek, Warszawa 1997.

Vosselman A., Reichsautobahn: Schönheit, Natur, Technik, Kiel 2001.

Zaloga S.J., eTh Atlantic Wall (I). France, Oxford 2007.

okladka

Tom 38 Nr 2 (2021)

ISSN:
1427-7476
eISSN:
2957-1723

Data publikacji:
2021-12-30

Dział: Varia