Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Zbrodnicze eksperymenty medyczne dotyczące układu kostno-szkieletowego kończyn dolnych, wykonywane na Polkach - więźniarkach w KL Ravensbrück oraz ich następstwa dla stanu życia, zdrowia i późniejszego funkcjonowania operowanych
Maria Zima
https://orcid.org/0000-0001-5660-9374
Instytut Pamięci Narodowej
Radosław Górski
https://orcid.org/0000-0002-1837-1905
Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 38 Nr 2 (2021), strony: 476-500
Data publikacji: 2021-12-30
https://doi.org/10.48261/pis213825
PDF
Abstrakt
Słowa kluczowe
zbrodnicze eksperymenty medyczne • KL Ravensbrück • II wojna światowa • III Rzesza • zespół stresu pourazowego • zbrodnie wojenne • zbrodnie przeciwko ludzkości Nazi medical experiments • Ravensbrück concentration camp • World War II • Third Reich • post-traumatic stress disorder • war crimes • crimes against humanity
Bibliografia
Deklaracja Helsińska, przyjęta przez Światowe Towarzystwo Medyczne w 1964 r. (z późn. zm.), https://nil.org.pl/uploaded_images/1575631646_deklaracja-helsinska-wma.pdf.
Gebhardt K., Schulze, Treatment by exercises and mobilization of the joints [w:] Report of the hTird Conference of Special Medical Consultants from 24th to 26th May 1943 at the Military Medical Academy. Berlin, b.m., [1945].
Klimek H., Ponad ludzką miarę. Wspomnienia operowanych z Ravensbrück, Warszawa 1972.
Kodeks norymberski z 1947 r.
Kreuzverhör der Herta Oberheuser vom 8. April 1947, Fall I, Protokoll, S.5570-5587 [w:] Opfer und Täterinnen. Frauenbiographien des Nationalsozialismus, red. A. Ebbinghaus, Nördlingen 1987.
Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne. 22 X 1939 - 5 IV 1945, Kraków 2002.
Lista polskich obywateli przybyłych statkiem do Malmö w ciągu dnia 28 IV 1945, http://harbouroofhpe.com.
Mączka-Patkaniowska Z., Operacje doświadczalne w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce” 1947, t. 2.
Polski Instytut Źródłowy w Lund, Protokoły przesłuchań świadków, Protokół przesłuchania świadka nr 228 cz. 2, dr Zofia Mączka, Zeznanie rzeczowe w sprawie operacyj doświadczalnych przeprowadzanych w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, 10 IV 1946, https://www. alvin-portal.org/alvin/attachment/document/alvin-record:102847/ATTACHMENT-0038.pdf.
Półtawska W., I boję się snów, Częstochowa 2004.
Stumpfegger L., Die freie autoplastische Knochentransplantation in der Wiederherstellungschirurgie der Gliedmaßen. Erfahrungen und Ergebnisse, „Deutsche Zeitschrift für Chirurgie” 1944, nr 259.
Trials of war criminals before the Nuemberg Military Tribunals under Control Council law no. 10. Vol. 2: eTh Medical case, eTh Milch case, Washington 1949.
Wyrok wraz z uzasadnieniem amerykańskiego trybunału wojskowego nr 1 w Norymberdze w procesie lekarzy hitlerowskich z dnia 19-20 VIII 1947 r.
Buchmann E., Die Frauen von Ravensbrück, Berlin 1960.
Cichocki Ł., Depukat A., Hat M., Pragnący K., Wieczorek A., Trauma a zdrowie psychiczne - Antoni Kępiński in memoriam, „Zeszyty Pracy Socjalnej” 2018, t. 23, nr 4.
Dąbrowski S., Schrammowa H., Żakowska-Dąbrowska T., Trwałe zmiany psychiczne powstałe w wyniku pobytu w obozach koncentracyjnych i eksperymentów pseudolekarskich, „Przegląd Lekarski-Oświęcim” 1965, nr 1.
Dembińska E., Rutkowski K., Powojenne badania stresu pourazowego w Krakowie. Część I. Badania do 1989, http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/onlinefirst/Rutkowski_PsychiatrPolOnlineFirstNr21.pdf.
Dobaczewska W., Kobiety z Ravensbrück, Warszawa-Kraków 2020.
Dziak A., Zarys dziejów ortopedii polskiej, Wrocław 1976.
Faberkiewicz-Szyrkowa, Gdzie nie śpiewały ptaki, Warszawa 1972.
Fedorowicz A., Skutki eksperymentów medycznych przeprowadzanych na kobietach i dzieciach w niemieckich obozach koncentracyjnych, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska. Sectio F, Historia” 2010, t. 65, z 1.
Helm S., Kobiety z Ravensbrück. Życie i śmierć w hitlerowskim obozie koncentracyjnym dla kobiet, Warszawa 2017.
Jakubik A., Ryn Z., Ekspermenty pseudomedyczne w hitlerowskich obozach koncentracyjnych, „Przegląd Lekarski - Oświęcim” 1973, nr 1.
Kiedrzyńska W., Ravensbrück. Kobiecy obóz koncentracyjny, Warszawa 1961.
Kwiatkowska-Bieda A., Harcerki z Ravensbrück, Ożarów Mazowiecki 2021.
Machlejd W., Experimental operations on prisoners of Ravensbrück Concentration Camp, Poznań 1960.
Mączka Z., Mordercy w białych fartuchach [w:] Serca niezagasłe. Wspomnienia więźniarek z Ravensbrück, red. A. Gierczak, Warszawa 1975.
Mączka Z., O eksperymentach niemieckich w Ravensbrück, „Robotnik” 27 VIII 1946.
Mączka-Patkaniowska Z., Operacje doświadczalne przeprowadzanie w obozie koncentracyjnym, „Polski Tygodnik Lekarski” 1946, nr 1.
Mączka-Patkaniowska Z., Zeznania z bunkra, „Przegląd Lekarski” 1965, nr 1.
Michejda K., Wyniki ekspertyzy sądowo-lekarskiej. Operacje doświadczalne w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce” 1947, t. 2.
Opfer und Täterinnen. Frauenbiographien des Nationalsozializmus, red. A. Ebbinghaus, Frankfurt am Mein 1996.
Oratowska B., Transporty lubelsko-warszawskie do KL Ravensbrück. Zoafi Pociłowska - biograafi [w:] Historia - ludzie - pamięć, red. T. Skoczek, Warszawa 2016, s. 157-184.
Orwid M., Socjopsychiatryczne następstwa pobytu w obozie koncentracyjnym Oświęcim-Brzezinka, „Przegląd Lekarski - Oświęcim” 1964, nr 1.
Philipp G., Kalendarium der Ereignisse im Frauen-Konzentrationslager Ravensbrück 1939-1945, Berlin 1999.
Półtawska W., Operacje doświadczalne w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, „Przegląd Lekarski - Oświęcim” 1963, nr 1a.
Przetrwałam. Doświadczenia kobiet więzionych w czasach nazizmu i stalinizmu, oprac. M. Buko, K. Madoń-Mitzner, M. Szymańska, Warszawa 2017.
Psychoanaliza w cieniu wojny i zagłady, red. E. Kobylińska-Dehe, Kraków 2020.
Ruch oporu w FKL Ravensbrück. Spotkanie międzynarodowe - Jaszowiec maj 1971, red. W. Kiedrzyń- ska, M. Rutkowska-Kurcyuszowa, U. Wińska, Katowice 1972.
Ryn Z.J., Medycyna za drutami obozu. Podręcznik dla studentów medycyny, Kraków 2010 Ryn Z.J., eTh KZ-syndrome and its evolution through the generations [w:] Medical Review Auschwitz: Medicine Behind the Barbed Wire. Conference Proceedings 2018, 9 May 2018, Kraków, Poland, red. M. Ciesielska, P. Gajewski, T. Chelouche, Kraków 2019.
Saidel R.G.,. eTh Jewish Women of Ravensbrück Concentration Camp, Wisconsin 2015.
Sehn J., Niektóre aspekty prawne tzw. eksperymentów dokonywanych przez hitlerowskich lekarzy SS w obozach koncentracyjnych, „Przegląd Lekarski - Oświęcim” 1961, nr 1a.
Silver J.R., Karl Gebhardt (1897-1948), A lost Man, „eTh Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh” R. 41: 2011, nr 4.
Stanuch Z., Golgota kobiet. Relacje więźniarek i innych obozów koncentracyjnych ze zbiorów Polskiego Instytytu Źródłowego w Lund”, Szczecin 2018.
Stanuch Z., Ravensbrück. Historia nie do zapomnienia. Perspektywa polska, Szczecin 2020.
Sterkowicz S., Zbrodnie hitlerowskiej medycyny, Warszawa 1981.
Strebel B., KL Ravensbrück. Historia kompleksu obozów, Gdańsk 2018.
Tillion G., Ravensbrück. An eyewitness account of a women's concentration camp, New York 1975.
Waitz R., Zmiany chorobowe u byłych więźniarek obozów koncentracyjnych, „Przegląd Lekarski” 1963, nr 1a.
Weindling P., Nazi Medicine and the Nuremberg Trials. From Medical Warcrimes to Informed Consent, Hampshire - New York 2004.
Wińska U., Więzi. Losy więźniarek z Ravensbrück, Gdańsk 1992.
