Język Polski
English
The Case of Mariusz Dastych: From Collaboration with the Security Service to Conviction for Espionage for the CIA and the Japanese Intelligence Service
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 16 (2023), pages: 249–266
Publication date: 2023-12-29
https://doi.org/10.48261/PAIPN231613
PDF (Język Polski)
Abstract
The article discusses the course of journalist Mariusz Dastych’s complex relationship with the Security Service. He was initially praised for his operability as a secret intelligence collaborator, but in 1968 he was eliminated from the Department I agent network of the Ministry of Internal Affairs due to being unmasked. In 1973, he left the country to be an interpreter for the Polish delegation to the International Commission of Control and Supervision in Vietnam. Returning home, he informed the SB that CIA representatives had recruited him. In order to verify these revelations, Department II of the Ministry of Internal Affairs subjected him to an inquiry, and maintained an ostensible operational contact with him. They rejected the notion of conducting an operational game with the Americans through him on suspicion of the journalist’s duplicity. At the same time, Dastych, despite clear prohibitions from the SB, maintained relations with diplomats of the US embassy in Warsaw. In the early 1980s, the inquiry on Dastych was abandoned, having failed to obtain evidence of his cooperation with the CIA. However, the journalist soon found himself under SB scrutiny because of his contacts with the representation of the Japanese organisation JETRO. In 1987, he drew up an extensive account of the progression of his cooperation with the Japanese, which became the basis for his indictment as a Japanese intelligence agent, as well as American. Evidence in the case consisted statements made by the journalist himself, who was sentenced by the military court of the People’s Republic of Poland to eight years in prison for espionage.
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: 00191/397, t. 1–2; 001043/1167; 0204/1523, t. 1–2, 4–7; 0222/778, t. 1, 5–6, 9; 0222/1746, t. 1, 15; 01220/11, t. 68; 01227/147; 1118/1103; 1118/1110; 1118/1111; 1118/1112; 2912/1.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Olsztynie: 100/130
Awłasewicz T., Łowcy szpiegów. Polskie służby kontra CIA, Warszawa 2018.
Bułhak W., Pion „N” wywiadu cywilnego PRL. Ewolucja struktur, uwarunkowania organizacyjno-prawne i przykłady operacji tzw. wywiadu nielegalnego w strukturach Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych [w:] Studia nad wywiadem i kontrwywiadem Polski w XX wieku, t. 1, red. W. Skóra, P. Skubisz, Szczecin 2012.
Bułhak W., Pleskot P., Szpiedzy PRL-u, Kraków 2014.
Dastych’s Weblog, https://dastych.wordpress.com/ (dostęp 7 XII 2022 r.).
„Karnawał” po amerykańsku. Placówki dyplomatyczne USA w PRL wobec polskich wydarzeń od sierpnia 1980 r. do grudnia 1981 r., wprowadzenie, wybór i oprac. P. Pleskot, Warszawa 2020.
Skubisz P., Amerykański list do agenta, „Nasza Historia” 2022, nr 103.
Skubisz P., Płotka w sieci. Bogdan Walewski, czyli polski dyplomata i amerykański szpieg [w:] Studia nad wywiadem i kontrwywiadem Polski w XX wieku, t. 3, red. W. Skóra, P. Skubisz, Szczecin 2016.
Słowiak J., Wielka improwizacja. Delegacja polska w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie w latach 1954–1973, Szczecin 2021.
Zadworny A., Szpieg, który lubił wypić. Tajny współpracownik SB i agent CIA w jednej osobie, „Gazeta Wyborcza”, 27 VII 2020 (dodatek „Ale Historia”).
License
Copyright (c) 2023 Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
