Język Polski
English
The Wartime Missions of Second Lieutenant Kazimierz Ursyn Szantyr
Krzysztof Tochman
https://orcid.org/0000-0003-1495-7893
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 16 (2023), pages: 209–222
Publication date: 2023-12-29
https://doi.org/10.48261/PAIPN231611
PDF (Język Polski)
Abstract
The article presents the fate and wartime achievements of Lt. Kazimierz Szantyr. He was born in 1913. Before the war, he graduated from Stefan Batory University in Vilnius, and then became a lawyer and a civil servant. He took part in the 1939 Polish campaign. After crossing the Latvian border, he was interned, and after the Soviet occupation of the Baltic States in 1940, he became a prisoner of the gulags.
After the Sikorski-Mayski agreement, he regained his freedom and joined the Polish Armed Forces under the command of Gen. Władysław Anders. He graduated from an NCO cadet school and via Iran and Iraq, arrived in Palestine, where he served as a platoon leader and deputy commander of a mortar platoon, among other positions (1942–1943). He underwent sabotage and parachute training at courses for the Cichociemni [the “Silent Unseen,” the elite Polish paratrooper unit], as well as a briefing course [which included, i.a., the creation of one’s cover story]. In November 1944, he was assigned as a Polish liaison officer at the British Mission as Capt. Kenneth Lake, and later joined the Polish Liaison Officers’ outpost in Greece, which began operations in October 1944 under Capt. Edward Sójka alongside the command of the British 3rd Corps (Athens, Thessaloniki). Among other things, it was tasked with the construction and maintenance of a communications route to the home country on the Greece–Bulgaria–Romania route, as well as the interrogation of deserters of Polish origin from the German army occupying Greece and their identification as potential spies or saboteurs. After the war, Lt. Szantyr remained in Great Britain as an immigrant. He died in 2005 in London.
Keywords
II wojna światowa • Polskie Siły Zbrojne • Armia Krajowa • AK • PSZ • Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza • spadochroniarze • Bałkany number of World War II victims • Polish Armed Forces in the West • Home Army [AK] • Home Army • AK • Branch VI [also known as Special Branch] of the Commander-in-Chief’s Staff (Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza) • Branch VI of the Commander-in-Chief’s Staff • paratroopers • the Balkans
References
Archiwum Akt Nowych w Warszawie: Akta Mariana Utnika: XI/7.
Biegański W., Juchniewicz M., Okęcki S., Polacy w ruchu oporu narodów Europy 1939–1945, Warszawa 1977.
Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005.
Brzeziński Z., Grecja, Warszawa 2002.
Clogg R., Historia Grecji nowożytnej, Kraków 2006.
Close D., The Greek Civil War – Studies of Polarization, London 1993.
Derwin G., The Special Operations Executive, 1940–46, Abingdon 2021.
Duraczyński E., Terej J.J., Europa podziemna 1939–1945, Warszawa 1974.
Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie: Kronika 13. pp „Rysiów” od 15 IX 1941–1942: C.129/I.
Kronika II wojny światowej, przeł. M. Zeller, K. Żak, Warszawa 2004.
Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski niepodległej, Warszawa 1991.
Ministry of Defence (Ministerstwo Obrony Zjednoczonego Królestwa w Ruislip): Dokumenty personalne Kazimierza Szantyra: bez sygnatury.
Mrówka P., Junta czarnych pułkowników i mroczna dekada Grecji, https://histmag.org/Junta-czarnych-pulkownikow-i-mroczna-dekada-Grecji-18813 (dostęp 21 XII 2023 r.).
Mulgan J., Report on Experience, Barnsley 2010.
Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. IV, red. G. Mazur, Warszawa 2009.
Rocznik oficerski 1923, Warszawa 1923.
Rocznik oficerski 1928, Warszawa 1928.
Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, Kraków 2006.
Studium Polski Podziemnej w Londynie: Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza, Grecja 1944, Baza „Capri”: A 549; Ppor. Kazimierz Szantyr (Capt. K. Lake): SK 394/188; Pracownicy Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Akta personalne Aleksandra Domaszewicza: TP 2/0267; Pracownicy Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Akta personalne Kazimierza Szantyra: TP 2/1493.
Tochman K.A., Cichociemni na Bałkanach, we Włoszech i Francji. Słownik biograficzny, Zwierzyniec–Rzeszów 2016.
Tochman K.A., Nieudana misja por. Tomasza Kurasiewicza „Romera” w Grecji w 1944 r. [w:] W służbie dla prawdy. Prace historyczne dedykowane Zbigniewowi Nawrockiemu (1959–2017), red. T. Balbus, J. Bednarek, Warszawa 2019.
Tochman K.A., Słownik biograficzny cichociemnych, t. II, Zwierzyniec–Rzeszów 2007.
Tochman K.A., Słownik biograficzny cichociemnych, t. IV, Zwierzyniec–Rzeszów 2011.
Tucholski J., Spadochroniarze, Warszawa 1991.
Tuliński A., Oficerowie Biura Historycznego i Wojskowego Biura Historycznego w latach 1922–1939, cz. 1, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2019, nr 4.
Woodhouse C.M., The Struggle for Greece 1941–1949, London 2002.
Wrzosek M., Edward Perkowicz [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXV, Warszawa 1980
Zbiory Krzysztofa A. Tochmana: Szantyr J., „Notatka o Kazimierzu Ursyn Szantyrze”, 2016.
License
Copyright (c) 2023 Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
