Język Polski
English
Zanim powstało Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Refleksje o rozliczaniu przeszłości i traktowaniu akt w Polsce
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 13 (2020), pages: 15–58
Publication date: 2023-04-05
https://doi.org/10.48261/PAIPN201302
PDF (Język Polski)
Abstract
This article discusses the issues related to the settling of accounts with the communist past, attempts to incorporate this process into the Polish legal system and the archival consequences of these endeavours. Many of the concepts concerning lustration and decommunization were connected to the idea of separating archival materials required to carry these out, as well as the intention of making the information contained in the files of state security organs accessible to citizens. In this situation, the logic of the proceedings dictated that the archival materials (the means of evidence) should first be collected in a separate institution, and then used to verify persons exercising functions in the government and communist party apparatus, as well as functionaries and collaborators of state security organs, and also provide access to the contents [of such individuals’ files] to persecuted persons and researchers. However, this has not happened in Poland. The twentieth anniversary of the commencement of activities by the Institute of National Remembrance is an excellent occasion to reconstruct the reciprocal relations between lustration, decommunization and ideas for the construction and legal position of a new archive with a historical repository that will significantly broaden the source database for research into the history of twentieth century Poland.
Keywords
archiwum • dekomunizacja • lustracja • niszczenie akt • Instytut Pamięci Narodowej • organy bezpieczeństwa • Polska Zjednoczona Partia Robotnicza • rozliczenie komunizmu • służby specjalne • udostępnianie akt archive • decommunization • ustration • lustration • destroying files • Institute of National Remembrance • security organs • Polish United Workers’ Party • settling of accounts with communism • secret services • provision of files
Most read articles by the same author(s)
- Paweł Perzyna, Marta Polańska-Bergman, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – aspekty prawne funkcjonowania i udostępniania materiałów archiwalnych w latach 2000–2007 , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: No. 1 (2008)
- Paweł Perzyna, Kształtowanie zasobu archiwalnego i specyfika działalności Wydziału „C” Komendy Miejskiej MO w Łodzi do 1975 r. , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: No. 4 (2011)
- Paweł Perzyna, Problematyka rozpoznania struktury zasobu i zespołowości akt cywilnych organów bezpieczeństwa oraz ich informatycznego opisu , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: No. 2 (2009)
