Zimna wojna na polskiej prowincji. Zwalczanie działalności szpiegowskiej NATO w województwie bydgoskim w latach sześćdziesiątych w świetle dokumentacji kontrwywiadu cywilnego PRL
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 10 (2017), strony: 169–229
Data publikacji: 2017-12-29
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie specyfiki przechowywanej w zasobie Archiwum IPN w Warszawie i Bydgoszczy dokumentacji kontrwywiadu cywilnego PRL. Na przykładzie województwa bydgoskiego omówiono zwalczanie działalności szpiegowskiej prowadzonej przez zachodnich dyplomatów w latach sześćdziesiątych. Przybliżono podstawowe zagadnienia związane ze statusem dyplomatycznym attaché wojskowych i prowadzoną przez nich działalnością rozpoznawczo-wywiadowczą na terenie PRL. Opisano dwie odmienne od siebie operacje wywiadowcze przeprowadzone przez zachodnich attaché wojskowych w latach 1965–1966 w Bydgoszczy. Polegały one na obserwacji lotniska wojskowego i samolotów oraz na dokonaniu przejazdu rozpoznawczego w pobliżu polskich i sowieckich jednostek wojskowych zlokalizowanych na terenie kilku województw. Przedstawiono również okoliczności schwytania dwóch zachodnich attaché fotografujących infrastrukturę wojskową w Bydgoszczy w styczniu 1968 r. Zdobyte wcześniej doświadczenia ułatwiły zatrzymanie obu dyplomatów wraz ze sprzętem fotograficznym i materiałami szpiegowskimi. Schwytanie dyplomatów dało podstawę do przeprowadzenia medialnej kampanii propagandowej. Jej celem było zniwelowanie w społeczeństwie sympatii do państw kapitalistycznych poprzez zdemaskowanie działalności szpiegowskiej dyplomatów zachodnich w PRL.
Słowa kluczowe
attaché • dyplomata • działalność szpiegowska • kontrwywiad • NATO • Służba Bezpieczeństwa • Bydgoszcz • USA attaché • diplomat • espionage • counterintelligence • NATO • Security Service • Bydgoszcz • USA
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Rybarczyk, Dywersant (ideologiczny) w rodzinie. Rodzeństwo pisarza i dziennikarza RWE Tadeusza Nowakowskiego (1917–1996) w dokumentach organów bezpieczeństwa PRL , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: Nr 14 (2021)
- Piotr Rybarczyk, Uwięzienie ostatniego Kronenberga. Nieznane kronenbergia na w zasobie Delegatury IPN w Bydgoszczy , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: Nr 6 (2013)
- Piotr Rybarczyk, „Strajk głodowy” studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w dniach 8–9 listopada 1957 r. w świetle dokumentacji SB , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: Nr 8 (2015)