okladka

Vol. 38 No 2 (2021)

ISSN:
1427-7476

Section: Studia

Politycy czy urzędnicy? Rzecz o starostach Lubelszczyzny lat 1918-1920

Janusz Mierzwa

https://orcid.org/0000-0003-0534-1958

Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 38 No 2 (2021), pages: 239-251

Publication date: 2021-12-30

https://doi.org/10.48261/pis213814

Résumé

U progu odzyskania przez Polskę niepodległości Lubelszczyzna była obszarem wyjątkowym. Rozwinięte struktury polityczne partii lewicowych oraz Polskiej Organizacji Wojskowej, mniej dotkliwa pod względem politycznym od niemieckiej okupacja austriacka, której ośrodkiem administracyjnym był Lublin – wszystko to stworzyło sprzyjające warunki do powołania właśnie w tym mieście rządu Ignacego Daszyńskiego. Przedmiotem artykułu jest obsadzanie stanowiska starostów – urzędników stojących na czele powiatów. Rozważając kryteria obsady tej godności w latach 1918–1921 autor wskazuje, że w okresie rządów lewicowych (Ignacego Daszyńskiego i Jędrzeja Moraczewskiego) starostami zostawali najczęściej działacze organizacji lewicowych i niepodległościowych, natomiast późniejszy rząd Ignacego J. Paderewskiego, obok lokalnych polityków prawicowych, mianował na urzędy starościńskie wielu zawodowych urzędników, wywodzących się z byłego zaboru austriackiego, w którym przed 1914 r. administracja obsadzona była przez Polaków. Część działaczy politycznych, nieprzygotowana do pełnienia funkcji urzędniczych, zrezygnowała z pełnionych godności, otworzyło to drogę do względnej stabilizacji obsady omawianego urzędu na Lubelszczyźnie, co nastąpiło po 1921 r.

Ajnenkiel A., Przyczynek do działalności Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie, „Rocznik Lubelski” 1960, nr 3, s. 181-198.

Górecki D., Powstawanie władz naczelnych w odradzającej się Polsce (1914-1919), Łódź 1983.

Kostankiewicz M., Ustrój starostw województwa lubelskiego w latach 1919-1939, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2005, t. II, s. 277-298.

Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939, Lublin 2009.

Kozyra W., Polityka administracyjna wojewodów lubelskich wobec powiatów nadbużańskich w latach 1919-1939, „Rocznik Chełmski” 2007, t. XI.

Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919-1939, Lublin 1999.

Kumaniecki K.W., Ustrój państwowych władz administracyjnych na ziemiach polskich z dodatkiem zawierającym postępowanie administracyjne, Kraków 1921.

Lewandowski J., Królestwo Polskie pod okupacją austriacką 1914-1918, Warszawa 1980.

Lewandowski J., Okupacja austriacka w Królestwie Polskim (1914-1918), „Dzieje Najnowsze” 1998, nr 4, s. 29-42.

Łuniewska H., Helbich Józef [w:] Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biogracfizny, cz. 5, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 2000, s. 43-45.

Markiewicz J., Szczygieł R., Śladkowski W., Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.

Michałowski S., Władysław Kunicki - komisarz ludowy miasta Lublina [w:] Lublin w dziele odzyskania niepodległości Polski 1918. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Lubelskie Towarzystwo Naukowe 4 XI 1918, pod red. W. Śladkowskiego, Lublin 1989, s. 121-127.

Mierzwa J., Starostowie Polski międzywojennej. Portret zbiorowy, Kraków 2012.

Mierzwa J., W walce o Niepodległą przez całe życie. Zenon Łopuski - żołnierz, starosta, działacz WiN, „Niepodległość: czasopismo poświęcone najnowszym dziejom Polski” 2012, t. LXI, s. 305-314.

Sioma M., Społeczne konsekwencje najazdu Armii Czerwonej w 1920 roku na Lubelszczyznę, „Rocznik Chełmski” 2007, t. XI, s. 111-128.

Szymanek W., Z dziejów powiatu janowskiego i kraśnickiego w latach 1474-1975, Kraśnik 2003.

Trzebiński W., Borkiewicz A., Podziały administracyjne Królestwa Polskiego w okresie 1815-1918 r. (Zarys historyczny), „Dokumentacja Geograficzna IG PAN” nr 4, Warszawa 1956.

Ziemiński J., Administracyjne przygotowania do ewakuacji w lecie 1920 na przykładzie województwa lubelskiego, „Mars: problematyka i historia wojskowości: studia i materiały” 1996, t. IV, s. 29-37.

Licence

(c) Tous droits réservés Pamięć i Sprawiedliwość 2023

Creative Commons License

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

okladka

Vol. 38 No 2 (2021)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2021-12-30

Dział: Studia