Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Independence Enchanted in Poetry – the Linguistic Determinants of National Values in the Aviation Lyrics / Air Force Lyrics
Remembrance and Justice, Vol. 38 No. 2 (2021), pages: 298-321
Publication date: 2021-12-30
https://doi.org/10.48261/pis213817
PDF (Język Polski)
Abstract
The turbulent history of Poland and the Polish nation’s struggle for independence found its reflection in national literature and art. In order to determine the linguistic determinants of national values encoded in the poetry of war (the so-called Tyrtian poetry), a collection of lyrics written by airmen fighting in Polish squadrons in Great Britain was examined. Air force poetry differs from legionary or insurrectionary poetry because of its combat, social and political conditions. It connotes a set of universal motifs, symbols, key words and values, which turn out to be common, but it also has its own peculiarities typical of it: space, the ocean, birds, flight, the wing, the white-and-red chessboard, longing, betrayal. A self-sacrificing struggle for the freedom of the homeland and the world ends in political betrayal, exclusion from the Victory Parade in London, social rejection and the impossibility of returning to Poland, which the poets express in works that imply strong emotions: anger, frustration, bitterness of disappointment and resentment. In conclusion, the analysis of the linguistic exponents of national values present in the analysed collection of war poetry demonstrates the uniformity of the Polish national identity and the universality of the national axiological system.
References
Antologia poezji i prozy lotniczej, wybrał i oprac. Komitet Redakcyjny w składzie: P. Moskwa, A. Kaliniecka, S. Mioduchowski, M. Sawicki, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1987.
Bachelard G., Wyobraźnia poetycka, wybór i tłum. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, przedmowa J. Błoński, Warszawa 1975, s. 197.
Balcerzan E., Poezja polska w latach 1918-1939, Gdańsk 2000.
Blicharski C., Tarnopolanina żywot niepokorny, Warszawa 2013.
Chenel A.P., Simarro A.S., Słownik symboli, tłum. M. Boberska, Warszawa 2008.
Chłap-Nowakowa J., Poezja i pamięć: odzyskanie niepodległości, bohaterowie i święta narodowe w twórczości środowiska poetyckiego 2 Korpusu Polskiego, „Dzieje Najnowsze” 2019, nr 2, s. 45-66.
Chłap-Nowakowa J., Sybir, Bliski Wschód, Monte Cassino. Środowisko poetyckie 2. Korpusu i jego twórczość, Kraków 2004.
Filina M., Ossowska D., Losy Polaków na Kaukazie, cz. I: „Tbiliska grupa” polskich poetów zesłań- czych, Tbilisi 2015.
Gazda G., Tynecka-Makowska S., Słownik rodzajów i gatunków literackich, Kraków 2006.
Gretzyngier R., Matusiak W., Zieliński J., Lotnictwo polskie na Zachodzie 1939-1947. Polish Air Force, Wydawnictwo ZP, b.d.
Jackowska A.M., Sowiety na ławie oskarżonych. Polskie uczestnictwo w propagandowej zimnej wojnie we Francji w latach 1947-1952, Warszawa 2018.
Janion M., Literatura i spisek, „Pamiętnik Literacki” 1976, nr 67/4, s. 23-61.
Jaworska K., Wątłe ślady. O losach twórczości kilku poetek-żołnierzy Armii Polskiej na Wschodzie [w:] Paryż-Londyn-Monachium-Nowy Jork. Powrześniowa emigracja na mapie kultury nie tylko polskiej, t. II, pod red. V. Wejs-Milewskiej i E. Rogalewskiej, Białystok 2016.
Karwala M., Poezja legionowa i żołnierska czasu wielkiej wojny, „Rocznik Biblioteki Kraków” R. II: 2018, s. 97-115.
Kornicki F., Zmagania. Autobiograafi dowódcy dywizjonu myśliwskiego, Warszawa 2017.
Król M., Krupiński G., Sułek H., Słownik terminów literackich, pod red. H. Sułka, Kraków 2008.
Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997.
Matusiak W., Polskie skrzydło myśliwskie w Wielkiej Brytanii, „Biuletynu IPN” 2007, nr 10-11, s. 61-73.
Matusiak W., Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii, „Biuletyn IPN” 2009, nr 8-9 (103-104), s. 101-115.
Mazur G., Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945, przedmowa A. Gieysztor, Warszawa 1987.
Miodońska-Brookes E., Kulawik A., Tatara M., Zarys poetyki, Warszawa 1980.
Otwinowska J., Czytanka na klasę I. Podręcznik do nauki języka polskiego dla dzieci od lat 10-12, wyd. 3, Londyn 1979.
Peszkowski Z., Wspomnienia jeńca z Kozielska, Warszawa 1989.
Piłsudski J., O wartości żołnierza Legionów (5 sierpnia 1923 r.) [w:] Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego, t. VI, Warszawa 1937, s. 60-78.
Przedpełski A., Lotnictwo Wojska Polskiego: zarys historii 1918-1996, Warszawa 1997.
Romanowski A., „Przed złotym czasem”: szkice o poezji i pieśni patriotyczno-wojennej lat 1908- 1918, Kraków 1990.
Russocki S., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej. Zarys dziejów, Warszawa 1978.
Szczepaniak A., Obraz codziennego życia żołnierzy I i II Brygady Legionów w poezji i pieśni z czasów pierwszej wojny światowej 1914-1918, „Kwartalnik Opolski” 2015, 2/3, s. 3-24.
Święch J., Literatura polska w latach drugiej wojny światowej, Warszawa 1997 (i nast. wydania).
Święch J., Poeci i wojna. Rozprawy i szkice, Warszawa 2000.
Wolsza T., Sprawa II Korpusu oraz absencji Polaków w londyńskiej paradzie zwycięstwa 8 czerwca 1946 r. (przyczynek do genezy „zimnej wojny”), „Dzieje Najnowsze” 1997, nr 2, s. 87-99.
Lista ICOS kluczowych terminów onomastycznych, tłum. i oprac. A. Gałkowski i U. Bijak, Grupa Terminologiczna ICOS International Council of Onomastic Sciences, Łódź-Kraków 2018, http://onomastyka.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2019/03/Lista-ICOS-kluczowych-termin %C3%B3w-onomastycznych.pdf, dostęp 20 IV 2020 r.
Łepkowski P., Londyn: Parada Zwycięstwa bez Polaków, „Rzeczpospolita”, 9 VI 2018, https://www. rp.pl/Rzecz-o-historii/306079942-Londyn-Parada-Zwyciestwa-bez-Polakow.html, dostęp 20 IV 2020 r.
Mruk K., Zmyślony W., Polskie Siły Powietrzne w II Wojnie Światowej. Cmentarz Lotników Polskich w Newark-on-Trent hr. Nottinghamshire (Anglia), http://www.polishairforce.pl/_cmnewark. html, dostęp 21 IV 2020 r.
The Royal Air Force Motto - “Per Ardua ad Astra” - Motto Królewskich Sił Powietrznych - „Per Ardua ad Astra”, https://www.raf.mod.uk/history/theroyalairforcemotto.cfm, dostęp 29 IV 2021 r.
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl, dostęp 20 IV 2020 r.
Sztandar Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, http://www.muzeumwp.pl/aktualnosci/631, sztandar-polskich-sil-powietrznych-na-zachodzie.php, dostęp 20 IV 2020 r.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
