Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
A Memorable Day on the Boulevard Quai d’Orsay, or the Beginning of the Political Struggle for the Borders of the Second Republic at the 1919 Paris Peace Conference
Marek Białokur
https://orcid.org/0000-0002-8475-033X
Uniwersytet Opolski
BioMAREK BIAŁOKUR – PhD with habilitation, is a professor at the Institute of History, University of Opole, where he heads the Chair of Didactics, Auxiliary Sciences and Popularisation of History. He is also a history teacher at the Maria Curie-Skłodowska High School No. III in Opole. His research interests focus on biography, history of Polish political thought in the 20th century, didactics of history, and the history and symbolism of Auschwitz-Birkenau. Author of the following books: Myśl społeczno-polityczna Joachima Bartoszewicza (Toruń 2005), Spoglądając na Południe. Szkice z historii stosunków polsko-czeskich w XX wieku w historiografii i myśli politycznej obozu narodowego (Opole-Bielsko-Biała 2013), Poniatowski i inni. Studia o polskiej polityce, dydaktyce i edukacji historycznej XIX i XX wieku, vols. I–II (Opole– Bielsko-Biała 2013–2014, Edition II 2016), Gabriel Narutowicz. Biografia (Opole 2016). Co-author of the publications Przerwana droga do niepodległości. Stan wojenny 13 XII 1981–22 VII 1983. Świadomość – Edukacja – Kultura (Toruń 2012), Polski rok 1918 w edukacji historycznej i literaturze dokumentu osobistego (Opole 2018) and Polski rok 1919 w edukacji historycznej i literaturze dokumentu osobistego (Opole 2019). He is the editor or co-editor of 21 publications and over three hundred scientific and popular science articles, reviews and lesson plans.
Remembrance and Justice, Vol. 38 No. 2 (2021), pages: 97-112
Publication date: 2021-12-30
https://doi.org/10.48261/pis213806
PDF (Język Polski)
Abstract
When military operations on the fronts of the Great War ceased, the attention of international public opinion shifted from military commanders to politicians. During numerous meetings and conferences, it was they who were to determine the new post- war order. Among the victorious superpowers, the leading roles were played by the
American President Thomas Woodrow Wilson and two Prime Ministers – Georges Clemenceau of France and David Lloyd George of Great Britain. Their most important meeting, which lasted several months, took place in Paris in the first half of 1919 and was one of the most important in the history of the past century. Its participants included the Polish delegation, in which the leader of the National Camp and the Polish National Committee in Paris, Roman Dmowski, played a key role. The Polish position on the future borders of reborn Poland had to be presented by him 29 January 1919, i.e. several days after the official opening of the debates (18 January). The text refers to his speech. It went down in history not only because of its length – Dmowski spoke before the afore-mentioned leaders for nearly five hours, which was influenced by the fact that he had translated the original French version of his speech into English himself – but above all because of its quality of content. It included statements by Dmowski himself as well as by other participants to the meeting. This article aimed not only to present the arguments used by the Polish delegate during his speech but also the atmosphere and mood that accompanied it. There is no doubt that the meeting, which took place in the office of the French Foreign Minister Stephen Pichon on the Quai d’Orsay, was one of the first essential chords of the political struggle for the borders of the Second Republic.
References
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, W. Bartoszewicz, Mój ojciec i jego czasy. Wspomnienia z lat 1867-1920, rkps 15611/II.
Białokur M., Myśl społeczno-polityczna Joachima Bartoszewicza, Toruń 2005.
Białokur M., Roman Dmowski na forum konferencji pokojowej w Paryżu w świetle wspomnień Włodzimierza Bartoszewicza [w:] Roman Dmowski i jego współpracownicy, red. M. Białokur, M. Patelski, A. Szczepaniak, Toruń 2008.
Bielecki T., W szkole Dmowskiego. Szkice i wspomnienia, Londyn 1968.
Bułhak W., Za co Dmowskiemu należy się pomnik, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 8-9 (79-80).
Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998.
Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Lwów 1903.
Dmowski R., Niemcy, Rosja i kwestia polska, Lwów 1908. 44 K. Kawalec, Roman Dmowski: wszystko co polskie jest moje, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 8-9 (79-80), s. 121
Dmowski R., Polityka polska i odbudowanie państwa, t. 2, Warszawa 1989.
Gerwarth R., Pokonani. Dlaczego pierwsza wojna światowa się nie zakończyła (1917-1923), tłum. J. Szkudliński, Poznań 2017.
Hauser P., Niemcy wobec sprawy polskiej. Październik 1918-czerwiec 1919, Poznań 1984.
Kaczmarek R., Polacy w armii kajzera. Na frontach I wojny światowej, Kraków 2014.
Karski J., Wielkie mocarstwa wobec Polski. 1919-1945 od Wersalu do Jałty, Warszawa 1992.
Kawalec K., Roman Dmowski, Warszawa 1996.
Kawalec K., Roman Dmowski: wszystko co polskie jest moje, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 8-9 (79-80).
Kershaw I., Do piekła i z powrotem. Europa 1914-1949, tłum. A. Romanek, Kraków 2016.
Kissinger H., Dyplomacja, tłum. z ang. S. Głąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 1996.
Kitchen M., Historia Europy 1919-1939, tłum. T. Rybowski, H. Szłapka, Wrocław 1992.
Konopczyński W., Dziennik 1918-1921, cz. 1, wstęp i oprac. P. Biliński, P. Plichta, WarszawaKraków 2016.
Konopczyński W., Historia polityczna Polski 1914-1939, Warszawa 1995.
Kornat M., Traktat Wersalski i system wersalski z perspektywy dziewięćdziesięciolecia. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej 27 czerwca 2009 r. w Muzeum im. Jana Pawła II w Warszawie, Warszawa 2009.
Kozicki S., Pamiętnik 1876-1939, oprac., przedmowa i przypisy M. Mroczko, Słupsk 2009.
Lloyd George D., Prawda o Traktacie Wersalskim, t. 1, tłum. A.L. Pański, Warszawa, b.r..
MacMillan M., Paryż 1919. Sześć miesięcy, które zmieniły świat: Konferencja pokojowa w Paryżu w 1919 roku i próba zakończenia wojny, tłum. M. Młynarz, Oświęcim 2018.
Mysiakowska-Muszyńska J., Muszyński W.J., Architekt Wielkiej Polski Roman Dmowski, Warszawa 2018.
Nicolson H., Curzon the Last Phase, 1919-1925, Boston 1934.
Niklewska J., Roman Dmowski w Londynie i w Paryżu w świetle jego archiwum z lat 1915-1919 [w:] Myśl polityczna Romana Dmowskiego, red. J. Engelgard, Warszawa 2009.
Nowak A., Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 - zapomniany appeasement, Kraków 2015.
Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926, Kraków 1995.
Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1918, Warszawa 1978.
Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914-1939, Londyn 1975.
Romer E., Pamiętnik paryski (1918-1919), do druku przygotowali A. Garlicki i R. Świętek, Wrocław 1989.
Sierpowski S., Między wojnami 1919-1939, cz. 1: Lata 1919-1929, Poznań 1998.
Skirmunt K., Moje wspomnienia 1866-1945, wstęp i oprac. E. Orlof, A. Pasternak, Rzeszów 1997.
Sprawy polskie na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Dokumenty i materiały, red. R. Bierzanek, J. Kukułka, t. 1, Warszawa 1965.
Szczepaniak A., Od autonomii do niepodległości. Działalność polityczna Erazma Piltza w latach 1914-1929, Opole 2015.
Wapiński R., Roman Dmowski, Lublin 1988.
Watt R.M., Gorzka chwała. Polska i jej los 1918-1939, Warszawa 2005.
Wielka historia świata, t. 11: Wielkie wojny XX wieku (1914-1945), red. M. Zgórniak, Kraków 2006.
Zamoyski J., Powrót na mapę. Polski Komitet Narodowy w Paryżu 1914-1919, Warszawa 1991.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
