okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Dział: Varia

Procesy społeczno-polityczne w Ukraińskiej SRR: osobliwości, tendencje, skutki (przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w.)

Oleh Murawśkyj

Instytut Ukrainoznawstwa im. Iwana Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie

Ihor Solar

Instytut Ukrainoznawstwa im. Iwana Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie

Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 33 Nr 1 (2019), strony: 252-269

Data publikacji: 2019-06-30

Abstrakt

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX w. Komunistyczna Partia Ukrainy znalazła się w stanie głębokiego systemowego kryzysu, co wywołało falę niezadowolenia wśród znacznej części ludności USRR, zwłaszcza w regionach zachodnich, a następnie doprowadziło do demontażu systemu komunistycznego w 1991 r. Artykuł analizuje ogólne tendencje w procesach społecznych i politycznych w USRR w okresie głasnosti, przebudowy i demokratyzacji (1985–1991), charakteryzuje specyfikę powstawania nieformalnych organizacji społecznych i politycznych, Ludowego Ruchu Ukrainy oraz ich postulatów, a także sposobów ich realizacji, omawia stosunki na linii państwo–Cerkiew, a także specyfikę kwestii legalizacji Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej i Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej w USRR oraz stosunki międzywyznaniowe na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Pokazuje również, że stosunkowa stabilizacja polityczna w pierwszych latach przebudowy zmieniła się po kampanii wyborczej w 1990 r. do Rady Najwyższej USRR i do miejscowych organów władzy, w wyniku czego nastąpiła eskalacja konfliktu politycznego między siłami narodowo- -demokratycznymi a KPU. Wszystko to zaowocowało zdobyciem niepodległości przez Ukrainę 24 sierpnia 1991 r.

Chronika oporu. Domumenty, inszi oficijni materiały, swidczennja presy pro sprobu derżawnoho pereworotu, wczynenu u serpni 1991 roku tak zwanym HKczP, Kyjiw 1991.

Gorbaczow M., Pieriestrojka raboty partii – ważniejszaja kljucziewaja zadacza dnia [w:] Diemokratizacija sowietskogo obszestwa. Istoki. Probliemy. Rieszienija, Moskwa 1989.

Bojko O., Zahostrennja politycznoji konfrontaciji w Ukrajini: ataka opozyciji ta kontrnastup konserwatoriw (serpeń – hrudeń 1990 r.), „Suczasnist’” 2003, nr 2.

Bondarenko W., Ukrajinśka awtokefalna cerkwa: proces stanowłennja, „Ljudyna i swit”1990, nr 8.

Czura W., Ostannij komunistycznyj eksperyment: perebudowa narodnohospodarśkoho kompłeksu zachidnych obłastej URSR na złami 80-ch – 90-ch rokiw XX stolittja, Lwiw 2012.

Dmytruk K., U hłuchomu kuti, „Ljudyna i swit” 1988, nr 5.

Donij O., Studentśka rewolucija na hraniti, Kyjiw 1995.

Hrycak J., Narysy istoriji Ukrajiny. Formuwannja modernoji ukrajinśkoji naciji, Kyjiw 2000.

Iwanyszyn W., Ukrajinśka cerkwa i proces nacionalnoho widrodżennja, Drohobycz 1990.

I znowu wybory, „Postup” 1989, nr 4.

Kozłowśkyj B., Wjaczesław Czornowił: „Czystoji wody prowokacija”, „Za wilnu Ukrajinu”, 17 XI 1990.

Łytwyn W., Polityczna arena Ukrajiny. Dijowi osoby i wykonawci, Kyjiw 1994.

Marczuk W., Cerkwa, duchownist’, nacija. Ukrajinśka hreko-katołyćka cerkwa w suspilnomu żytti Ukrajiny XX st., Iwano-Frankiwśk 2004.

Ob itogach wyborow narodnych dieputatow CCCR, „Lwowskaja Prawda”, 5 IV 1989.

Ołeksa W., Bijtes’ bumeranhu, „Postup” 1989, nr 4.

Paszczenko W., Prawosław’ ja w nowitnij istoriji Ukrajiny, cz. 2, Połtawa 2001.

Persza demokratyczna, „Za wilnu Ukrajinu”, 4 VII 1990.

Poperedni rezultaty hołosuwannja za referendum, „Za wilnu Ukrajinu”, 19 III 1991.

Słuka M., Ne na koryst’ Hałyczyny, „Za wilnu Ukrajinu”, 14 III 1991.

Steckiw T., Władi awtorytetiw – władu arhumentiw, „Postup” 1989, nr 4.

Szukajmo Chrysta!, „Wira bat’kiw” 1990, nr 5.

Tanczer W., Pomisnyj sobor Ruśkoji prawosławnoji cerkwy, „Ljudyna i swit” 1988, nr 5.

Tretie widrodżennja ukrajinśkoji awtokefaliji, „Wyzwolnyj szlach” 1989, nr 10.

Woronin O., Wid Wełykodnia do Wełykodnia. Z chroniky widrodżennja Ukrajinśkoji awtokefalnoji prawosławnoji cerkwy na Ukrajini, „Suczastnist’” 1990, nr 7–8.

Worobel’I., Mykoła Horyń. „Prynałeżnist’ do wiry – sprawa osobysta, „Za wilnu Ukrajinu”, 29 II 1992.

Wowk B., Narod Hałyczyny witaje Hławu Ukrajinśkoji Hreko-Katołyćkoji Cerkwy Błażeniszoho Myrosława Iwana Kardynała Ljubacziwśkoho, „Za wilnu Ukrajinu”, 2 IV 1991.

Wowk B., Pres-konferencija na swjatojurśkij hori, „Za wilnu Ukrajinu”, 12 VI 1991.

Wyjawyty politycznu mudrist’. Zwernennja do szachtariw Lwiwśko-Wołynśkoho wuhilnoho basejnu, „Za wilnu Ukrajinu”, 14 III 1991.

Za ukrajinśku prawosławnu cerkwu, „Wyzwolnyj szlach” 1989, nr 5.

Zwernennja demokratycznych sył Lwiwszczyny do hromadjan Ukrajiny, „Za wilnu Ukrajinu”, 16 XI 1990.

Murawśkyj, O., & Solar, I. (2019). Procesy społeczno-polityczne w Ukraińskiej SRR: osobliwości, tendencje, skutki (przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w.). Pamięć I Sprawiedliwość, 33(1), 252–269. Pobrano z https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/38

Statystyki

Liczba pobrań PDF

Download data is not yet available.

Udostępnij

Share |
okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2019-12-08

Dział: Varia