Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Śledztwo Centrali Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu w sprawie zbrodni dokonanej na polskich żołnierzach pod Ciepielowem 8 września 1939 r.
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 41 Nr 1 (2023), strony: 306-322
Data publikacji: 2023-10-10
https://doi.org/10.48261/pis234114
PDF
Abstrakt
W latach 1965–1973 Centrala Badań Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu (RFN) prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionej 8 września 1939 r. na polskich żołnierzach w okolicach Ciepielowa. W jego trakcie przesłuchano trzech oficerów i kilkudziesięciu żołnierzy 29. Dywizji Piechoty Wehrmachtu. Śledztwo nie przyniosło przełomu w odtworzeniu tych wydarzeń, a nawet spowodowało podanie w wątpliwość m.in. tego, że na jednej z fotografii uważanych za dokumentację zbrodni widnieje ppłk Walter Wessel (wg części świadków miał to być ppłk Walter Fries). Przesłuchiwani zaprzeczyli opinii o mordowaniu polskich jeńców, co należy potraktować jako postępowanie mające na celu uniknięcie odpowiedzialności za zbrodnię. Przez pryzmat omawianego śledztwa możliwe jest bliższe przyjrzenie się mechanizmom działania niemieckiego wymiaru sprawiedliwości oraz jego stosunkowi do rozliczania zbrodni hitlerowskich na jeńcach wojennych w czasie II wojny światowej. Historiografia RFN bardzo krytycznie ocenia rozliczenie państwa niemieckiego (również po zjednoczeniu) z nazistowską przeszłością.
Słowa kluczowe
mord pod Ciepielowem • zbrodnie wojenne • III Rzesza • Wehrmacht • Centrala Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych • śledztwo • Ciepielów Ciepielów massacre • war crimes • Third Reich • Wehrmacht • Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes • investigation • Ciepielów
Bibliografia
Bundesarchiv Ludwigsburg, Akta śledztwa w sprawie zbrodni pod Ciepielowem, sygn. B 162/9508, B 162/27287.
Bundesarchiv Ludwigsburg, Akta śledztwa w sprawie zbrodni w Górkach i Lipsku, sygn. B 162/9509.
Böhler J., Auftakt zum Vernichtungskrieg. Die Wehrmacht in Polen 1939, Frankfurt am Main 2006.
Deutsch H.C., Wir werden am Galgen enden, „Der Spiegel” 1969, nr 20.
Die Wehrmacht. Mythos und Realität, red. R.D. Müller, H.E. Volkmann, Oldenburg 2012.
Eichmüller A., Die Strafverfolgung von NSVerbrechen durch westdeutsche Justizbehörden seit 1945. Eine Zahlenbilanz, „Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte” 2008, nr 56.
Frei N., Transnationale Vergangenheitspolitik. Der Umgang mit deutschen Kriegsverbrechen in Europa nach dem Zweiten Weltkrieg, Göttingen 2006.
Frei N., Vergangenheitspolitik. Die Anfänge der Bundesrepublik und die NSVergangenheit, München 1999.
Friedrich J., Freispruch für die NaziJustiz. Die Urteile gegen NSRichter seit 1948. Eine Dokumentation, Berlin 1998.
Friedrich J., Kalte Amnestie, NSTäter in der Bundesrepublik, München 1994.
Greve M., Der justitielle Umgang mit den NSGewaltverbrechen in den sechziger Jahren (Europ. Hochschulschriften, Reihe III: Geschichte und ihre Hilfswissenschaften, Bd. 911), Frankfurt am Main–Berlin–Bern 2001.
Greve M., Die organisierte Vernichtung „lebensunwerten Lebens” im Rahmen der „Aktion T4”. Dargestellt am Beispiel des Wirkens und der strafrechtlichen Verfolgung ausgewählter Tötungsärzte, Pfaffenweiler 1998.
Hartmann C., Hürter J., Jureit U., Verbrechen der Wehrmacht. Bilanz einer Debatte, München 2005.
Jagieła P., Podchorążowie Wojska Polskiego w niewoli niemieckiej 1939–1945, Opole 2018.
Lemelsen J., Schmidt J., 29. Division, 29. InfanterieDivision (mot.), 29. PanzergrenadierDivision, Bad Nauheim 1960.
Miquel M. von, Ahnden oder amnestieren? Westdeutsche Justiz und Vergangenheitspolitik in den sechziger Jahren, Göttingen 2004.
Otto R., Wehrmacht, Gestapo und sowjetische Kriegsgefangene im deutschen Reichsgebiet 1941/42, München 1998.
Overmans R., Hilger A., Polian P., Rotarmisten in deutscher Hand. Dokumente zu Gefangenschaft, Repatriierung und Rehabilitierung sowjetischer Soldaten des Zweiten Weltkrieges, Paderborn 2012.
Piątkowski S., Walka i masowy mord żołnierzy Wojska Polskiego pod Dąbrową koło Ciepielowa we wrześniu 1939 r. [w:] Z dziejów walk o niepodległość, red. M. Gałęzowski, S. Kalbarczyk, J. Kirszak, D. Koreś, t. 3, Warszawa, 2015.
Pohl K.H., Wehrmacht und Vernichtungspolitik. Militär im nationalsozialistischen System, Göttingen 1999.
Prantl H., Wehrmachtsverbrechen. Eine deutsche Kontroverse, Hamburg 1997.
Rückerl A., Nationalsozialistische Vernichtungslager im Spiegel deutscher Strafprozesse. Belzec, Sobibor, Treblinka, Chelmno, München 1977.
Rückerl A., NSProzesse. Nach 25 Jahren Strafverfolgung: Möglichkeiten, Grenzen, Ergebnisse, Müller 1984.
Rückerl A., NSVerbrechen vor Gericht. Versuch einer Vergangenheitsbewältigung, Heidelberg 1982.
Ryt J., Mord pod Ciepielowem w relacjach i dokumentach, Pszczyna 2009.
Stratievski D., Sowjetische Soldaten in deutscher Kriegsgefangenschaft. Menschenschicksale in Selbstzeugnissen, Berlin 2015.
Streim A., Die Behandlung sowjetischer Kriegsgefangener im „Fall Barbarossa”. Eine Dokumentation, Heidelberg–Karlsruhe 1981.
Ueberschär G.R., Der Nationalsozialismus vor Gericht. Die alliierten Prozesse gegen Kriegsverbrecher und Soldaten 1943–1952, Frankfurt am Main 1999.
Ueberschär G.R., Wette W., „Unternehmen Barbarossa”. Der deutsche Überfall auf die Sowjetunion 1941: Berichte, Analysen, Dokumente (Sammlung Schöningh zur Geschichte und Gegenwart), Paderborn 1984.
Weinke A., Die Verfolgung von NSTätern im geteilten Deutschland, Paderborn 2002.
Weinke A., Eine Gesellschaft ermittelt gegen sich selbst. Die Geschichte der Zentralen Stelle in Ludwigsburg 1958–2008, Darmstadt 2008.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
