Język Polski
English
Akta tajnych współpracowników kategorii B-10
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 9 (2016), strony: 83–120
Data publikacji: 2016-12-29
PDF
Abstrakt
Zgodnie z Instrukcją w sprawie zasad i sposobu postępowania z aktami archiwalnymi w resorcie spraw wewnętrznych stanowiącej załącznik do Zarządzenia nr 034/74 ministra spraw wewnętrznych z dnia 10 maja 1974 r. teczki personalne TW składane do archiwum w latach 1974–1985 powinny otrzymywać kategorię archiwalną „A” lub B-30, a teczki pracy – B-15. Tym czasem teczki personalne części TW zarchiwizowane w tym czasie otrzymały kategorię B-10, a ich teczki pracy – B-5. Zgodnie z instrukcją do kategorii B-10 powinny być kwalifikowane wyłącznie teczki personalne kandydatów na TW, a więc osób, które z SB nie współpracowały. Na tej podstawie sformułowano hipotezę, że teczki personalne TW o kategorii B-10 dotyczyły osób, które w istocie nie podjęły współpracy z SB (mimo formalnego faktu ich rejestracji w charakterze TW). W celu weryfikacji hipotezy zbadano wszystkie teczki personalne tajnych współpracowników zaliczone do kategorii B-10, złożone w archiwum KW MO/WUSW w Krakowie w latach 1974–1985 przez trzy wydziały: III, III-1 oraz III-A/V. Przeprowadzona drobiazgowa analiza potwierdziła postawioną hipotezę. Ponadto instrukcje dotyczące pracy operacyjnej SB oraz literatura szkoleniowa MSW również wskazują na to, że istota współpracy z SB w charakterze TW polegała na przekazywaniu informacji mających wartość operacyjną. Jeżeli w teczce pracy TW takich informacji nie było, to funkcjonariusze Wydziału „C” mieli podstawy, aby aktom nadać kategorię B-10. Od 1985 r. w wydziałach „C” WUSW wprowadzono zasadę, aby informacje o roku brakowania akt były wpisywane na obwolucie spraw, notatce informacyjnej z opracowania akt oraz kartach E-14. Fakt ten potwierdza, że kategoria archiwalna akt kodowała ważną informację – ocenę wartości operacyjnej dokumentów.
