Język Polski
English
Historical Sources of the Silesian Voivodeship Police and Officers in the Archival Repository of the Institute of National Remembrance
Piotr Kardela
https://orcid.org/0000-0001-8598-8860
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Akademia Policji w Szczytnie
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 17 (2024), pages: 15-28
Publication date: 2024-12-30
https://doi.org/10.48261/PAIPN241702
PDF (Język Polski)
Abstract
The Silesian Voivodeship Police (Policja Województwa Śląskiego, PWŚl.) was a uniformed formation of the security services existing in the Śląsk region of the Second Polish Republic. It reported to the Silesian Voivodeship rather than the State Police Headquarters in Warsaw. The article has the character of an archival reconnaissance. Using specific examples from the IPN archival repository, it presents materials that are helpful to any historian researching the history of the above-mentioned unit. The documentation presented also makes it possible to trace the fate of particular officers of the unit during their pre-war service or during World War II, when many policemen were victims of the Katyn massacre or had to serve in the Polish Police [colloquially known as the “Blue Police”] under the occupying Germans, as well as after 1945, when most of the former officers of the Voivodeship Police faced communist repression.
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Olsztynie: 125/299.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku: 371/168; 914/61.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach: 02/1260; 02/1371, t. 1–2; 02/1518; 02/1522; 02/1527; 02/1535, t. 1; 02/1555; 02/1562; 02/2189; 03/572; 03/1033; 03/1308; 03/1342, t. 1–2; 03/1343, t. 1; 03/1467; 03/1488; 03/1489; 03/1496; 03/1497; 03/1510; 04/242; 04/275; 04/355; 04/395; 04/526; 04/601; 04/675; 04/864; 04/994; 04/1177; 04/1281; 04/2252; 04/2937; 04/2994; 04/3078; 04/3849; 04/4149; 04/4260; 04/4720, t. 1–2; 04/5211; 08/1491; 08/2106; 230/309; 230/973; 230/1098; 230/1291; 230/1991; 230/5329; 839/95; 868/1619; 868/2071; 869/39; 879/463; 880/351.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: 014/19; 0423/7214; 507/400; 1572/1596; 1572/2358; 1572/2389; 1572/3543; 1572/4293; 1633/767; 1633/845; 1633/875; 1633/940; 1633/941; 1633/942; 1633/943; 1633/944; 1633/948; 1633/949; 1633/950; 1633/951; 2335/39; 2427/1.
Długajczyk E., Agendy polityczno-śledcze Policji Województwa Śląskiego, „Szkice Archiwalno-Historyczne” 2010, nr 6.
Fałdowski M., Zagłada polskich policjantów więzionych w obozie specjalnym NKWD w Ostaszkowie (wrzesień 1939 – maj 1940), Szczytno 2016.
Gołasz Z., Gwóźdź K., Zgładzona formacja. Policja Województwa Śląskiego 1922–1939, Tarnowskie Góry 2017.
Grabowski S., Majer P., Ostaszków. Zbrodnia na polskich policjantach, Szczytno 2000.
Gregorczyk D., Działania administracji rządowej i Policji Województwa Śląskiego w kontrwywiadowczej ochronie Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym (1922–1939) [w:] Kontrwywiad II RP (1914) 1918–1945 (1948), t. II, red. Z. Nawrocki, Warszawa 2014.
Grześkowiak G., Dobro publiczne mieć zawsze przed oczyma… Rys historyczny Policji Województwa Śląskiego 1922–1939, „Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny” 2019, nr 12.
Grześkowiak G., Zarys historii Policji Województwa Śląskiego II Rzeczypospolitej Polskiej 1922–1939 [w:] Policja Województwa Śląskiego w fotografii 1922–1939, Warszawa 2017.
Inwentarz akt Policji Województwa Śląskiego [1911] 1922–1939, oprac. E. Długajczyk, Katowice 2010.
Kania M., Losy funkcjonariuszy policji II Rzeczypospolitej Polskiej w Polsce Ludowej, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 1.
Kayzer B., Policja województwa śląskiego 1922–1939 (zagadnienia organizacyjne) [w:] Województwo śląskie (1922–1939). Zarys monograficzny, red. F. Serafin, Katowice 1996.
Korol-Chudy A., Grześkowiak G., Pamiętaj, że nosisz mundur. Policja Województwa Śląskiego w stulecie utworzenia. Katalog wystawy, Katowice 2022.
Kozłowski P., Działalność antypolska ukraińskich nacjonalistów w świetle materiałów Policji Województwa Śląskiego w 1934 r. [w:] Wywiad i kontrwywiad II Rzeczypospolitej wobec groźby wybuchu wojny w 1939 r., red. D. Gregorczyk, Katowice – Warszawa 2020.
Litwiński R., Korpus Policji w II Rzeczypospolitej. Służba i życie prywatne, Lublin 2010.
Litwiński R., Policja Województwa Śląskiego we wrześniu 1939 roku w świetle raportu inspektora Józefa Żółtaszka, „Res Historica” 2011, nr 31.
Losy policjantów polskich po 1 września 1939, red. P. Majer, A. Misiuk, Szczytno 1994.
Mikitin J., Grześkowiak G., Policja Autonomiczna Województwa Śląskiego 1922–1939, Katowice 2014.
Skubisz P., Na tropie „dwójkarzy”, „Niezależna Gazeta Polska”, 7 V 2009 (dodatek specjalny IPN pt. Politycznie obcy).
Szermański J., Policja Województwa Śląskiego w latach 1922–1939, Bielsko-Biała 1995.
Ustawa konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r. zawierająca Statut Organiczny Województwa Śląskiego (Dz.U. 1920, nr 73, poz. 497, s. 1298).
License
Copyright (c) 2024 Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
